Türkiye'ye kötü haber: Rusya vanaları kapatıyor

Rus hükümeti, 1 Mart'tan itibaren 6 ay boyunca ülkenin petrol ürünlerinin ihracatını askıya alma kararı aldı. Bu karar, en çok Türkiye'yi etkileyecek. 2023'te Rusya'nın en büyük petrol ithalatçılarından biri olan Türkiye, bu ülkeden ithalatını bir yılda %200 artırarak 2 milyar doların üzerinde tasarruf sağlamıştı. Rusya'nın ihracatı durdurması, Türkiye'nin petrol arzını ve fiyatlarını etkileyecek.

Ekonomimde yer alan habere göre Rusya, tüketicilerin ve çiftçilerin artan talebi karşısında fiyatları sabit tutmak ve dünyanın en büyük ikinci petrol ihracatçısı olan ülkedeki rafinerilerin bakımına olanak sağlamak gibi gerekçelerle 1 Marttan itibaren petrol ürünleri ihracatına altı ay süreyle yasak getirdi.

21 ŞUBATTA ONAYLANDIİlk olarak Rus medya kuruluşu RBC tarafından bildirilen yasak, Devlet Başkanı Vladimir Putinin, Rusyanın geniş enerji sektöründen sorumlu danışmanı Başbakan Yardımcısı Alexander Novakın bir sözcüsü tarafından doğrulandı. RBC, kimliği açıklanmayan bir kaynağa dayanarak, Başbakan Mikhail Mishustinin, Novakın 21 Şubat’ta teklif ettiği yasağı onayladığını söyledi.
Halktv.comda yer alan habere göre Novak teklifinde, “Petrol ürünlerine yönelik aşırı talebi dengelemek için, iç piyasada fiyatların istikrara kavuşmasına yardımcı olacak tedbirlerin alınması gerekiyordu” diyordu.
RUSYANIN EN BÜYÜK DÖVİZ KAYNAĞIPetrol, petrol ürünleri ve gaz ihracatı Rusyanın açık ara en büyük ihracatı. Bu kalemler 1,9 trilyon dolar büyüklüğündeki ülke ekonomisi için önemli bir döviz kaynağı ve Moskovanın küresel enerji politikalarının en üst masasında yer almasını sağlıyor.
Kremlin, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyelerinin yanı sıra, kilit müttefiklerini de içeren OPEC+ grubunun bir parçası olarak fiyatları yüksek tutmak için dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan ile birlikte çalışıyor.
Rusya, OPEC+nın fiyatları destekleme çabalarının bir parçası olarak ilk çeyrekte petrol ve yakıt ihracatını gönüllü olarak günlük 500 bin varil azalttı.

RUSYANIN KARARI EN ÇOK TÜRKİYEYİ ETKİLEYECEKRusyanın bu kararı en çok Türkiyeyi etkileyecek. Reutersın LSEG verilerine ve şirketlerin tahminlerine dayanarak yaptığı hesaplamaya göre Türkiye ve Türk şirketleri indirimli Rus petrolü ve rafine ürün ithalatını artırarak, 2023 enerji faturalarında yaklaşık 2 milyar dolar tasarruf sağladı. Ankara, Batının yaptırımlarına rağmen komşusundan daha fazla alım yapmak için girişimlerini de artırmıştı.
TÜM ZAMANLARIN EN YÜKSEK SEVİYESİLSEG verilerine göre, Rusyanın Türkiyeye ham petrol sevkiyatı Kasım 2023te tüm zamanların en yüksek seviyesi olan günlük 400 bin varile (bpd) yükseldi ve Rusyanın toplam deniz yoluyla petrol ihracatının yaklaşık yüzde 14ünü oluşturdu.
Ticaret Bakanlığı kaynakları, özel Rus petrol üreticisi Lukoilin Azeri şirketi SOCAR ile Socarın Türk STAR rafinerisinde günde 200 bin varile kadar petrol rafine etmek için bir anlaşma imzalamasının ardından Türkiyeye tedarikin önümüzdeki aylarda daha da artmasının beklendiğini ifade etmişti. Artan ham petrol arzına ek olarak, Türkiyenin Rus dizel, kalorifer yakıtı, jet ve deniz yakıtı ithalatı Ocak-Kasım 2023 döneminde yüzde 200 artarak günde yaklaşık 0,29 milyon varile ulaşmıştı.
TÜRKİYE VARİL BAŞINA 3,3-20 DOLAR AZ ÖDEME YAPIYORLSEG verilerine ve şirketlere göre Rusya 2023 Ocak-Kasım döneminde Türkiyeye 8,6 milyon tonu ultra düşük kükürtlü dizel (ULSD 10ppm) olmak üzere 13 milyon ton distilat tedarik ederken, bu rakam 2022nin aynı döneminde 3,2 milyon tonu ULSD olmak üzere 4,3 milyon ton distilattı. Hesaplamalara göre, Türkiye bu yıl Akdenizdeki benzer kalitelerin fiyatlarına kıyasla Rus dizelinin tonu için 25 ila 150 dolar (varil başına 3,3-20 dolar) daha az ödüyor. Ham petrolde ise varil başına 5-20 dolar arasında indirimli alım yapıyor.