Amerika Birleşik Devletlerinde Dışişleri Bakanlığının kendi iç yazışmalarına göre, bazı üst düzey yetkililer, Bakan Antony Blinkena, İsrailin ABD tarafından sağlanan silahları uluslararası insani hukuka uygun olarak kullandığına dair verdiği güvenceleri inandırıcı ya da güvenilir bulmadıklarını bildirdiler.
Bakanlığın iç yazışmalarına göre ise bazı yetkililerin İsraile destek verdiği görülüyor.
Başkan Joe Biden tarafından şubat ayında yayınlanan bir Ulusal Güvenlik Memorandumu (NSM) uyarınca Blinken, İsrailin ABD silahlarını kullanmasının Amerikan veya uluslararası hukuku ihlal etmediğine dair verdiği güvenceleri inandırıcı bulup bulmadığını 8 Mayısa kadar Kongreye bildirmek zorunda.
Dışişleri Bakanlığına bağlı en az yedi birim, Bakan Blinkena değerlendirme yazısı gönderdi.
Bu arada Kongreye sunulacak rapor için gönderilen notlar, İsrailin Gazzede uluslararası insani hukuku ihlal edip etmediği konusunda bakanlık içindeki bölünmelerin de bugüne kadarki en net ve kapsamlı resmini sunuyor.
Reutersın haberine göre ABDli bir yetkili, Bakanlıktaki bazı birimler İsrailin verdiği güvencelerin kabul edilmesinden yana, bazıları reddedilmesinden yana, bazıları da herhangi bir pozisyon almadı. açıklamasında bulundu.
İsrailin verdiği güvenceler ne inandırıcı ne güvenilir
Bakanlık bünyesindeki Demokrasi, İnsan Hakları ve Çalışma Bürosu, Nüfus, Mülteciler ve Göç, Küresel Ceza Adaleti ve Uluslararası Örgüt İşleri gibi dört farklı birim tarafından ortaklaşa sunulan raporda, İsrailin Gazze savaşını yürütürken uluslararası insancıl hukuka uymamasından duyulan ciddi endişelerini dile getirdi.
Dört büro tarafından yapılan değerlendirmede İsrailin verdiği güvencelerin ne inandırıcı ne de güvenilir olduğunun altı çizildi.
Bu birimlerin başındaki yetkililer, İsrailin Gazzedeki askeri eylemlerinin uluslararası insancıl hukukun potansiyel ihlalleri konusunda ciddi soru işaretleri yarattığını ifade etti.
Bunlar arasında, korunan alanların ve sivil altyapının defalarca vurulması, askeri avantaj sağlamak için sivillere verilen zararın vicdan boyutunu aşan derecede yüksek olması, ihlallerin soruşturulması ya da sivillere verilen önemli zararlardan sorumlu olanlardan hesap sorulması için çok az adım atılması ve insani yardım çalışanlarının ve gazetecilerin daha önce görülmemiş bir oranda ve hızda öldürülmesi yer alıyor.
Dört birim tarafından yapılan değerlendirmede ayrıca İsrail ordusunun insani yardımları keyfi olarak kısıtladığını belirttikleri 11 örneğe yer verildi.
Bu örneklerden bazıları ise şu şekilde;
Tek bir çift kullanımlı madde nedeniyle tüm yardım kamyonlarının geri çevrilmesi, denetimlere getirilen yapay sınırlamalar, vurulmaması gereken insani yardım alanlarına yönelik tekrarlanan saldırılar.
Siyasi ve Askeri İşler Birimi: İsraile silah satışı devam etsin
Buna karşın ABDnin askeri yardım ve silah transferleriyle ilgilenen Siyasi ve Askeri İşler Biriminden gelen bir notta ise Bakan Antony Blinkene uyarıda bulunuluyor.
Bu uyarıda, ABD silahlarının askıya alınmasının İsrailin hava sahası dışındaki potansiyel tehditleri karşılama kabiliyetini sınırlayacağı belirtiliyor.
İlaveten Washingtonın bölgedeki diğer ülkelere yönelik devam eden ve gelecekteki tüm satışları yeniden değerlendirmesini gerektireceği uyarısı yapılıyor.
ABD silah satışlarının askıya alınmasının İran ve ona bağlı milislerin provokasyonlarına davetiye çıkaracağını iddia eden birim, Kongreye rapor sunmaya hazırlanan bakanlığın içindeki çekişmeyi ve bölünmeyi de gözler önüne seriyor.
Zira bu departmanın yaptığı bildirimde İsrailin verdiği güvencelere sadık kalıp kalmadığına neredeyse hiç değinilmiyor.
Reutersa konuşan ikinci bir ABDli yetkili, Antisemitizmi İzleme ve Mücadele Özel Elçisi Ofisi ve ABDnin İsrail Büyükelçisi Jack Lewin, İsrailin verdiği güvenceleri inandırıcı ve güvenilir olarak değerlendirdiklerini söyledi.
Konuya vakıf bir kaynak, Dışişleri Bakanlığının Hukuk Müşavirliği olarak bilinen hukuk departmanının, İsrailin verdiği güvencelerin güvenilirliği konusunda esaslı bir pozisyon almadığını söyledi.
USAID: Uluslararası insancıl hukukun ihlali anlamına geliyor
Öte yandan doğrudan Amerikan hükümetine bağlı ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) de, Kongreye sunulacak rapora katkıda bulundu.
USAIDin notunda, İsrail hükümetinin bizzat kendisinin üçte ikisinin sivil olduğu değerlendirmesinde bulunduğu yaklaşık 32 bin kişinin öldürülmesi, uluslararası insancıl hukuk gerekliliğinin ihlali anlamına gelebilir ifadesine yer verdi.
USAID Sözcüsü, kurumun sızdırılan belgeler hakkında yorum yapmadığını dile getirdi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller de, bakanlığın sızdırılan belgelerle ilgili yorum yapmadığını belirtti.
Miller, Karmaşık konularda, Bakan genellikle Bakanlık içinde çeşitli görüşler duyar ve bu görüşlerin tümünü dikkate alır cevabıyla yetindi.
8 Mayıs Kongre raporu
İsrailli bir yetkili notla iglili, İsrail, aralarında ABD hükümetine verilen güvencelerin de bulunduğu taahhütlerine ve bunların uygulanmasına tamamen bağlıdır. yorumunu yaptı.
Beyaz Saray yorum yapmadı.
ABDli bir başka yetkili, Blinkenın İsrailin taahhütleriyle ilgili tüm birim değerlendirmelerini gördüğünü aktardı.
Ancak Dışişleri Bakanlığının 8 Mayısta Kongreye sunacağı rapora kadar güvenilirlik konusunda tam bir değerlendirme yapması beklenmiyor.
Bir başka yetkili, raporun son teslim tarihinden önce bakanlığa bağlı birimler arasındaki görüşmelerin devam ettiğini söyledi.
İsrailin uluslararası insancıl hukuku ihlal ettiği yönündeki ABD Dışişleri Bakanlığının üst düzey yetkililerinin uyarıları, İsrailin Gazzenin Refah kentine saldırı başlatacağını sesli şekilde dillendirdiği bir dönemde geldi.
Gazzedeki sağlık yetkililerine göre çoğu kadın ve çocuk 34 bini aşkın Filistinliyi öldüren İsrailin askeri tutumu giderek daha fazla mercek altına alınıyor.
Başkan Bidenın tutumu
Ulusal Güvenlik Memorandumu, Demokrat vekillerin, İsrailin uluslararası hukuka uyup uymadığını sorgulamaya başlamasının ardından, şubat ayı başında yayınlandı.
Genelge yeni yasal gereklilikler getirmiyor ancak Dışişleri Bakanlığından ABD tarafından finanse edilen silahları alan ülkelerden uluslararası insancıl hukuku ihlal etmediklerine ya da ABDnin insani yardımını engellemediklerine dair yazılı güvence talep etmesini istiyor.
Ayrıca yönetimden, ülkelerin uluslararası hukuka uyup uymadıklarını ve insani yardım akışını engelleyip engellemediklerini değerlendirmek üzere Kongreye yıllık bir rapor sunmasını talep ediyor.
Memoranduma göre, İsrailin verdiği güvenceler sorgulanırsa, Biden yeni güvenceler istemekten ABD silah transferlerini askıya alma opsiyonuna kadar çeşitli adımlarla durumu düzeltme seçeneğine sahip.
Biden istediği zaman ABDnin silah transferlerini askıya alabilir ya da koşullara bağlayabilir.
Başkan Biden, şu ana kadar insan hakları örgütleri, sol eğilimli Demokratlar ve Arap Amerikalı grupların bu yöndeki çağrılarına karşı direndi.
Keza Biden yönetimi yetkilileri, daha önce defalarca İsrailin uluslararası hukuku ihlal ettiğini tespit etmedikleri iddiasında bulundu.
Ancak nisan ayı başında ilk kez Gazzedeki vahim insani durumu iyileştirmek için somut adımlar atmaması halinde ABD silahlarının İsraile transferini şarta bağlayabileceğini söyledi.
