Avrupa’da ilk kez rüzgârdan elektrik üretimi kömürü geçti

Avrupa ülkelerinde rüzgâr enerjisinden elektrik üretimi, 2023 yılında ilk kez kömürden elektrik üretimini geçti. Gelişme, Avrupa’nın bölgesel enerji dönüşümü çabaları için önemli bir kilometre taşı olarak görülüyor. Gelecekte rüzgâr enerjisinin kömür üzerindeki üstünlüğünü pekiştirmesine kesin gözüyle bakılıyor. Avrupa genelinde Almanya, Türkiye ve Polonya halen kömür tüketiminde lider konumda bulunuyor.



Avrupa’da 2023’ün son çeyreğinde rüzgâr enerjisi üretimi, 2022’nin aynı çeyreğine kıyasla yaklaşık yüzde 20 daha fazla gerçekleşti ve Avrupa’nın elektrik üreticileri, bu dönemde ilk kez rüzgârdan, kömürden daha fazla enerji üretti. Rüzgâr enerjisinin, uzun vadede Avrupa’nın elektrik üretiminde kömürü gölgede bırakmasına kesin gözüyle bakılıyor.



Düşünce kuruluşu Ember’in verilerine göre, Avrupa’daki kamu hizmeti yapan kurumlar, 2023’ün ekim-aralık döneminde rüzgâr santrallerinden 193 terawatt saat (TWh) rekor seviyede elektrik üretti. Aynı dönemde kömür yakıtlı enerji santrallerinden ise 184 TWh elde edildi. Euronews’in aktardığı Ember verilerine göre, Avrupa’da 2023’ün son çeyreğinde rüzgâr enerjisi üretimi, 2022’nin aynı çeyreğine kıyasla yaklaşık yüzde 20 daha fazla gerçekleşti.



2024’TE RÜZGAR ENERJİSİ ÜRETİMİNİN DAHA DA ARTMASI BEKLENİYOR



Sektörü yakından izleyen uzmanlara göre, yüksek işçilik, malzeme ve finansman maliyetleri nedeniyle 2023’te rüzgar enerjisi sektöründe yaşanan yaygın aksaklıklara rağmen bu oranda sağlanan artış büyük önem taşıyor. Avrupa Parlamentosu tarafından 2023 yılının sonunda kabul edilen ve türbin üreticileri için finansman desteği öngören yeni politika sayesinde 2024’te bölgesel rüzgâr enerjisi üretiminin daha da artırılması hedefleniyor. Bu yeni politikayla gelecekte rüzgâr enerjisinin kömür üzerindeki üstünlüğünü pekiştirmesine kesin gözüyle bakılıyor.



Avrupa genelinde 2024 ve sonrasında ilave rüzgâr enerjisi üretim kapasitesinin yaygın olarak hayata geçirilmesi beklenirken, kömür yakıtlı üretime ilişkin görünüm ise henüz net değil. Bu alandaki gelişmeler, sürdürülebilir rüzgâr enerjisinin kömüre karşı gelecekte ne kadar önde olabileceğinin belirlenmesinde önemli bir faktör olacak.



TÜRKİYE KÖMÜR TÜKETİMİNDE LİDER ÜLKELERDEN BİRİ



Özellikle, Avrupa’nın toplam kömür yakıtlı enerji üretiminin yaklaşık yarısını oluşturan Almanya, Polonya ve Türkiye’deki kömür yakıtlı üretimin izleyeceği seyir önem taşıyor. Buna göre, genelde Avrupa’nın son zamanlardaki temiz enerji hedefine ulaşma adına yüksek kirletici fosil yakıtlardan uzak durma politikasında başarılı olması açısından da bu üç ülkenin pozisyonu önemli görülüyor.



Avrupa’nın en büyük üç kömür tüketicisi, zayıf bölgesel sanayi faaliyetinin genel elektrik talebini azaltması ve kamu hizmetlerinin daha fazla miktarda temiz elektriği çevrimiçi hale getirmesi nedeniyle, 2023’ün ilk yarısında elektrik üretiminde kömür kullanımını son yılların en düşük seviyelerine indirdi. Bununla birlikte, ısınma talebinin artmasıyla birlikte her ülke 2023’ün son aylarında kömür yakıtlı üretimi artırdı. Ancak her ülkedeki genel kömür yakıtlı üretim önceki zirvelerin oldukça altında kaldı. İleriye dönük olarak, genel ekonomik ivme, her ülkede enerji üretiminde ne kadar kömür kullanılacağını belirleyen temel faktör olacak.



Ülkelerdeki destekleyici hükumet politikalarıyla imalat faaliyetleri 2024’te genişlerse, o zaman genel enerji tüketimi de artacak. Bu durum, muhtemelen enerji üretim firmalarını yenilenebilir kaynakların yanı sıra fosil yakıt tesislerinden de üretimi artırmaya zorlayacak. Özellikle, kimya, çelik ve gübre fabrikaları gibi ağır sanayi alanındaki üretimdeki herhangi bir sürekli artış muhtemelen ulusal enerji sistemleri üzerinde baskı oluşturacak ve genel enerji tüketimindeki ilgili artışı karşılamak için kömür ve doğal gaz tesislerinden daha fazla üretim gerekecek.