İngiliz gazetesi The Guardian, İstanbulda yaşanan taksi tartışmasını mercek altına aldı. Gazetenin İstanbul muhabiri Bethan McKernanın imzasını taşıyan haberde İstanbulun taksi kartellerinin anlaşılması güç dünyasında başlığı kullanılırken, Türkiyenin en büyük kenti şoförler, siyasetçiler, esnaf odaları ve zengin plaka sahipleri arasında vahşi bir iktidar mücadelesinin ortasında kaldı ifadeleri kullanıldı.
ERDOĞANDAN BU YANA NÜFUS İKİYE KATLANDI, ARAÇ SAYISI AYNI KALDI
Haberde İstanbulun meşhur siluetinin minarelerinin altında, güçlü Taksiciler Esnaf Odası ile kent yetkilileri arasında sıra dışı bir yetki savaşı demleniyor denilip şöyle devam edildi:
İki kıta ve üç su yolu arasında uzanan bu metropolde bir taksi şoförü olmak kolay değil. Diğer küresel kentlerin aksine, şoförler kendi arabalarının sahibi değiller - bunun yerine, İstanbuldaki 50 bin taksici faaliyet halinde olan 17 bin 395 lisanslı arabayı vardiyalı çalışarak kiralıyor.
Recep Tayyip Erdoğan 1990larda İstanbulun belediye başkanı olduğu dönemde, kent yaklaşık 8 milyon kişiye ev sahipliği yapıyordu. O günden bu yana nüfus ikiye katlandı ama taksi lisanslarının sayısı değişmedi. Talep nedeniyle zengin bir lisans sahipleri karteli oluştu: Bir lisansın fiyatı değişiyor ama şu an yaklaşık 2.6 milyon TL (214 bin sterlin).
Bunun sonucunda sektörün vahşi bir şöhreti var. Lisans sahiplerinin birçoğu ismini gizliyor, araçlarını kiralamak için aracıları kullanıyorlar ve Erdoğanın iktidardaki partisi AKPye meyilli olan esnaf odaları, hem İstanbulun siyaseten bölünmüş haldeki ulaşım koordinasyon merkezinde hem de ulusal ulaştırma bakanlığında ciddi bir nüfuza sahip. Uber 2014te İstanbul piyasasına girmeye çalıştı ama onlara terörist diyen bu esnaf odasının lobiciliği sayesinde yasaklandı. Geçtiğimiz hafta savcılar, Uber Türkiyenin üst yöneticisi hakkında haksız rekabet gerekçesiyle ve iki yıla kadar hapis istemiyle iddianame hazırladı.
CİNSEL TACİZ, IRKÇILIK, KABALIK...
Haberde sarı taksi şoförleri ile korsan araçlar arasında şiddet içeren kavgalar yaşandığı belirtilirken, Eğer müşteriler bir taksi bulacak kadar şanslı olursa, onlar için de genellikle hüsran söz konusu. Cinsel taciz, ırkçılık, fazla para alma, kabalık ve emniyetsiz bir sürüş, devam eden sorunlar denildi.
İŞLER ÇİRKİNLEŞEBİLİR
İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) bu yıl ve şu ana dek şoförler hakkında rekor sayıda -43 bin- şikayet aldıktan sonra kentteki taksicilik faaliyetlerinde reform yapma girişimlerini hızlandırdığını belirten The Guardian, Şimdi savaş hatları çizildi ve işler çirkinleşebilir diye yazdı. Gazeteye konuşan İBB Ulaşım Daire Başkanı Utku Cihan, Taksicilik sektöründeki özelleştirmeye son vermeyi ve bu işi, Berlin, New York ve Dubaide olduğu gibi belediye üzerinden yapmak istiyoruz. Bu sistem sadece Türkiyede var dedi. Cihan, İstanbulda yeterli sayıda taksi olmadığının raporlarla belgelendiğini ama esnaf odasının buna karşı çıktığını anlatarak, Zorlu bir mücadele ama denemeye devam edeceğiz diye konuştu.
İMAMOĞLUNUN İŞİ ZORLAŞTIRILIYOR
Haberde, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve yerel seçimden beri yaşananlar hakkında şu ifadeler kullanıldı:
Ekrem İmamoğlu 2019 seçimlerinde muhalefetin İstanbul belediye başkanı adayı olarak seçildiğinde tanınmış bir isim değildi. Fakat eski inşaat patronu, Yüksek Seçim Kurulunun ilk zaferini iptal etmesinin ardından düzenlenen ikinci seçimlerde geri adım atmayarak AKPnin yıllar sonra karşılaştığı en dikkat çekici rakip haline geldi; İslamcı partinin ülkenin kültürel ve ekonomik merkezindeki 25 yıllık hâkimiyetine son verdi.
İmamoğlunun parıltısı o tarihten bu yana bir miktar söndü - Suriyeli sığınmacılara karşı hissiyatla flört etmekle suçlandı ve hükümetin Suriyedeki Kürt güçlerine karşı 2019daki sınır ötesi harekatını desteklemesi gerekçesiyle soldan eleştiriler aldı. Fakat Türkiyenin derinleşen sorunlarından bıkmış birçokları onu 2023te yapılması planlanan seçimlerde Erdoğana karşı potansiyel bir aday olarak görüyor.
İstanbul Türkiyenin gayrisafi milli hasılasının yüzde 30unu karşılıyor ve kentin kaybedilmesinin, AKPnin patronaj ağları açısından finansal etkileri oldu. Beklendiği üzere Ankara, İmamoğlunun belediye başkanlığını şu ana dek zorlu bir işe dönüştürdü. İmamoğlu, finansman sağlama, pandemi yönetimi ve Erdoğanın kendi deyimiyle çılgın Kanal İstanbul projesi konusunda cumhurbaşkanlığı ile kavgalara gömülmüş durumda. Eğer belediye başkanı bu muharebeleri kazabilirse, bu durum eski düzenin gücünün azalmakta olduğu algısını güçlendirecektir.
Haberde Taksiciler Esnaf Odasının ise yeni araç eklenmesi yerine taksilerin daha verimli şekilde kullanılması için teknolojinin iyileştirilmesini önerdiği, Oda Başkanı Eyüp Aksunun da zam yapılmasını savunduğu belirtildi.
ONLAR TAM MAFYA
Gazete, Bazı şoförler ise yetkili kim olursa olsun çalışma koşullarının iyileşmeyeceğinden endişeli ifadelerini kullanarak, Beyoğlunda taksicilik yapan Serdar Yılmazın görüşlerine de yer verdi. Aracını beş yıldır kullandığını ama sahibiyle hiç tanışmadığını, sadece günlük kirayı ödediğini anlatan Yılmaz, Onlar tam bir mafya... Bizim hiçbir sosyal güvenliğimiz yok. Bu kadar az para kazanmak isteyen herkes bu işi yapabilir. Adli kontroller yapılmıyor. Bu iyi bir iş değil dedi. Yılmaz, İmamoğlu lisansları bir belediye şirketine vereceğini söylüyor. Belki o zaman da mevcut plaka sahiplerinin yerine yenileri gelecek. Plakaların taksi şoförlerinin kendilerine ait olması gerekiyor diye konuştu.
SAVAŞ BAŞLADI
Haberin sonunda, İBBnin taksi sayısını artırma tekliflerinin UKOMEde dokuz kez reddedildiğini, belediyenin 6 bin yeni araç yerine 1000 araçlık teklif sunarak taviz vermesine rağmen reddedildiğini ve dolmuşların taksiye dönüştürülmesi kararının alındığını hatırlatan The Guardian, İstanbulun taksi savaşı başladı: Şoförler, motorlarınızı çalıştırın ifadelerini kullandı.
