Kazakistan'daki protestolarda kaç kişi hayatını kaybetti?

Kazakistanda artan gaz fiyatlarını protesto ile başlayan ve şiddet eylemlerine dönüşen gösterilerde en az 164 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi. Medya kuruluşlarının Kazakistan Sağlık Bakanlığına dayandırdığı haberlere göre, sadece protesto eylemlerinin şiddete dönüştüğü ekonomi merkezi Almatıda en az 103 kişi olaylarda yaşamını yitirdi.

Öte yandan resmi rakamlara göre ülkede yaklaşık 5 bin 800 kişi de olaylarda gözaltına alındı. Kazakistan Cumhurbaşkanlığı tarafından bugün yapılan açıklamada, şimdiye kadar 5 bin 800 kişinin gözaltına alındığı bildirildi.

Kazakistan İçişleri Bakanlığından bu sabah yapılan açıklamada da ülkede çıkan olaylarda 16 emniyet mensubunun hayatını kaybettiği, bin 300 polis, asker ve diğer emniyet görevlileri ile yakınlarının da yaralandığı kaydedildi.

Daha önce yapılan açıklamalarda 16sı emniyet görevlisi olmak üzere 40 kişinin hayatını kaybettiği belirtilmişti.

Kazakistan Cumhurbaşkanlığının açıklamasında ayrıca ülkede kamu düzeninin yeniden sağlandığı ve göstericilerin işgal ettiği veya ateşe verdiği idari binalarda da kontrolün ele geçirildiği duyuruldu.

175 milyar euro maddi zarar oluştu
Habar 24 televizyonuna açıklamalarda bulunan İçişleri Bakanı Erlan Turgumbayev, gözaltına alınanlara, aralarında 100den fazla alışveriş merkezine ve banka binasına saldırmak ve tahrip etmek gibi suçların da bulunduğu suçlamalar yöneltildiğini söyledi. Bakan, çoğu emniyet güçlerine ait olmak üzere 400 aracın da gösteriler sırasında tahrip edildiğini belirtti.

Şimdiye kadar meydana gelen olaylarda 175 milyar euro maddi zarar meydana geldiğini de duyuran İçişleri Bakanı, 100 kadar mağaza, dükkan ve banka şubesinin yağmalandığını açıkladı. İçişleri Bakanı Turgumbayev, ülkede kamu düzeni yeniden sağlanana kadar terörle mücadele operasyonunun süreceğini de kaydetti.

Normale dönüş için çabalar sürüyor
Rusya haber ajansı Tassın bildirdiğine göre de günlerdir gösterilerin damgasını vurduğu Kazakistanda normale dönüş için çabalanıyor. Ajans, Kazakistan Ticaret Bakanlığına dayandırdığı haberinde halkın temel gıda maddeleri ihtiyacının karşılandığını, Enerji Bakanlığına dayandırdığı haberinde de enerji ve yakıt dağıtımının da yeniden başlandığını aktarıyor.

Gösterilerin merkezindeki Almatıda bugün yaklaşık 30 marketin kapılarını yeniden açtığı, geçen hafta göstericiler tarafından kısa süre için işgal edilen havalimanının ise hâlâ kapalı olduğu, ancak yarın açılmasının beklendiği kaydedildi.

Silah sesleri duyulduğuna dair haberler
Rus televizyon kanalı Mir 24 ise Almatıda bugün silah sesleri duyulduğunu, ancak bunun emniyet güçlerinin uyarı ateşi olup olmadığının bilinmediğini aktardı.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Cuma günü emniyet güçleri ile orduya bağlı birliklere terörist ve haydut diye nitelediği göstericilere uyarmadan ateş etmeleri talimatı vermişti. Bunun, özellikle protesto gösterilerinin yoğunlaştığı Almatıda çok sayıda sivilin hayatına kaybetmesine neden olmasından endişe ediliyor.

Masimov gözaltında
Kazakistan Ulusal Güvenlik Komitesi eski başkanı Karim Masimovun darbe teşebbüsü iddiasıyla gözaltına alındı. Karim Masimov, ülkede şiddete dönüşen protesto eylemleri nedeniyle geçen hafta Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayevin kararıyla görevden alınmıştı. Masimovun başkanlığını yaptığı Ulusal Güvenlik Komitesi, eski Sovyetler Birliğinden ayrılan ülkede Sovyet istihbaratı KGBnin devamı niteliğinde bir teşkilat.

Kazakistan günlerdir, son senelerin en şiddetli protesto eylemlerini yaşıyor. Fosil enerji kaynakları açısından zengin olan ülkede LPG zammıyla başlayan gösteriler yıllardır otoriter şekilde yönetilen ülkede meydana gelen en şiddet olaylarına dönüştü. Yaklaşık 30 yıl Moskovaya yakın Nursultan Nazarbayev tarafından yönetilen ülkede 2019dan beri Kasım Cömert Tokayev devlet başkanlığı görevini yürütüyor. Eski devlet başkanı Nazarbayev döneminde bakanlık ve başbakanlık görevleri yapan Tokayev, son günlerde yaşanan olaylar üzerine ülkede önce olağanüstü hal ilan etmiş, daha sonra dış güçlerin saldırısı olarak nitelediği olaylar nedeniyle Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) birliklerinin yardımını istemişti.