Son ses kaydı Ağustos 2018de yayınlanan Bağdadi, yeni videosunda halifeliğine yeni katılanları kutluyor. Bunların arasında Mali, Burkina Faso ve Sri Lankadaki bağlantılı örgütlerin adını sayıyor.
Video ayrıca IŞİDin Türkiyede ilk defa resmi bir varlık sağlamayı hedefleyebileceğine işaret ediyor. Bağdadi, elinde Türkiye Vilayeti yazan bir belgeyi incelerken görülüyor.
BBC Türkçenin hberine göre; IŞİD liderinin kendini sağlıklı, güçlü ve göstererek, örgütün günümüzdeki ve önümüzdeki süreçte erişeceği gücüne inandığını söyleyerek IŞİD militanları ve destekçilerinin moralini artırmak istiyor.
Videonun yayımlanması, örgüt destekçilerinin internette IŞİD liderine bağlılıklarını yenileyen açıklamalar yaptığı bir kampanya başlatmalarını sağladı bile. Bazı sosyal medya kullanıcıları profil fotoğraflarını Bağdadinin fotoğrafı ile değiştirdi.
29 Nisanda Telegram uygulaması üzerinden yayınlanan 18 dakikalık video, IŞİDin merkezi medya yapılanması olan, örgüt liderlerinin mesajlarını duyuran ve nadiren yayınlanan yüksek profilli videoları hazırlayan El-Furkan tarafından dağıtıldı.
Zaman ve mekan
Videonun tarihi Şaban 1440 olarak gözüküyor. Hicri takvimde bu ay, 6 Nisan - 6 Mayıs 2019 arasına denk geliyor. Videonun yayımlanma tarihi olarak da, cihatçıların genellikle saldırı ve propagandalarını artırdıkları Ramazan ayının bir hafta öncesi seçilmiş.
Bağdadi videoda güncel olaylardan bahsediyor. Bu konular arasında yer alan İsrailde Binyamin Netanyahunun dördüncü başbakanlık dönemi, Sudan ve Cezayirde protestolar sonucu liderlerin istifa etmesi Nisanda gerçekleşmişti.
Fakat 21 Nisandaki Sri Lanka saldırılarına dair açıklamaları, videoya eklenmiş bir ses kaydı olarak gözüküyor. Bu da videonun 6-21 Nisan arası çekilmiş olabileceğini gösteriyor.
Videonun çekildiği yer bilinmese de çekimin yapıldığı setin düzeni dikkat çekiyor.
Bağdadi üst düzey IŞİD yöneticilerini divanında ağırlayıp onlarla halifeliğin işlerini tartışıyormuş gibi gözüküyor. Bağdadi ile yüzleri maskeli ve mozaiklenmiş olan üç adamın bulunduğu mekan bir çadır olabilir.
Videonun başlığı ise Allah tarafından korunası Müminlerin Emiri İbrahim İbn Avvad el-Bedri el-Haşimi el Huseyni el Kureyşi el Bağdadinin huzurunda.
Sözde halife olarak Bağdadi tek başına saklanmış gözükmüyor. Bu sahne özellikle, Bağdadinin yalnızca hayatta olduğunu göstermek değil, aynı zamanda halifeliğin işleyişi ve geleceği konusunda aktif bir rol oynadığını da kanıtlamak için hazırlanmış gibi duruyor.
Bağdadinin giydiği yelek ve yanındaki silah ise kendisinin yalnızca bir lider değil aynı zamanda savaşçı bir lider olduğunu göstermeyi hedefliyor.
BBC Güvenlik Muhabiri Frand Gardner, Bağdadinin görünümü ve setin, eski El Kaide lideri Usame Bin Ladinin videolarını andırdığına dikkat çekiyor.
Güvenlik araştırmacısı Cole Bunzel ise seti, IŞİDin öncülü olan Irak El Kaidesinin 2006daki lideri Ebu Mussab el Zerkavinin videolarına benzetiyor.
Bağdadinin önünde IŞİDin çeşitli kollarından gelen aylık raporlar yer alıyor ve Bağdadi bunları göstermelik bir şekilde inceliyor. Bu pozla da grubun işleyişine hakim olduğunu göstermek istiyor.
Küresel varlık ve strateji
Video IŞİDi toprak kaybına rağmen hayatta kalmayı başaran bir örgüt olarak göstermenin ötesinde kendine güvenen, dünya çapında yeni örgütleri kendine bağlamayı başaran ve daha da ölümcül saldırılar düzenleyen bir yapı olarak sunuyor.
Bağdadi bu vesileyle Mali ve Burkina Fasoda kendilerine katılan örgütleri tebrik ederken Kardeşimiz Ebu Velid el Sahravi dediği bir kişiye de teşekkür ediyor. Bu, Sahravinin bölgedeki IŞİDe bağlı örgütlerin başına geçmiş olabileceği anlamına geliyor. Mart sonuna doğru bu bölgelerde IŞİDe bağlılık ilan eden örgütler, IŞİDin bölgede ilk defa varlık göstermesini sağlamıştı.
Sahra bölgesinde El Kaide ile ilişkili bir örgütün lideri olan Sahravi, ilk olaran 2015te IŞİDe bağlılık ilan etmiş, Ekim 2016da da IŞİD böyle bir bağlılık ilanı aldıklarını açıklamıştı.
Bağdadi konuşmasında Demokratik Kongo Cumhuriyetinde düzenlenen saldırıları üslenen Orta Afrika Vilayetinden bahsetmese de, incelediği raporlar arasında bu isimde bir vilayet de gözüküyor.
IŞİD lideri Horasan Vilayetinde yeni bağlılık yeminlerinden bahsetse de bunların kimler olduğu konusunda bir bilgi vermedi. Bu, o kişilerin diğer gruplardan ayrılan insanlar olabileceği izlenimini uyandırıyor.
IŞİD, Horasan terimini Afganistan ve Pakistandan bahsetmek için kullansa da Hindistan kontrolündeki Keşmir ve İrandaki saldırıları da Horasan kolunun yaptığını açıklamıştı. IŞİD ilk olarak Ocak 2015te bir Horasan yapılanması kurduğunu duyurmuştu.
Bağdadi, Sri Lankadaki örgüte katılan militanları da kutladı, saldırılarını övdü ve birlik olmalarını tavsiye etti.
Türkiye Vilayeti
İlginç bir şekilde, videonun son sahnesinde Bağdadi, aralarında Türkiye Vilayetinin de bulunduğu çeşitli IŞİD kollarının dosyalarını incelerken gözüküyor. IŞİD daha önce Türkiyede resmi bir varlık ilan etmemişti. Örgütün destekçileri bu gelişmeden özellikle heyecan duyan paylaşımlarda bulundu.
Dosyalarda Tunus ise sonunda Vilayeti ifadesi olmadan yer alıyor. Yıllardır orada bir taban edinmekte zorlanan örgüt, Mart ayından beri Tunustaki varlığını artırmaya çalışıyor.
Bağdadi yanındaki üç kişiyle konuşurken bir altyazı ile IŞİD liderinin Çabaların iki katına çıkarılması, haçlıları, kafirleri ve onlara yardım edenlere yönelik saldırıların yoğunlaştırılması emirlerini verdiğini anlatan bir altyazı gözüküyor.
IŞİD, Suriyede kontrolünde bulunan son toprak olan Bağuzu Mart ayında kaybetmişti. Örgüt o günden beri küresel etkisini artırmaya çalışıyor ve Mali, Burkina Faso, Demokratik Kongo ile Sri Lanka referansları buna yönelik bir adım olarak görülüyor.
Videonun yayınlandığı gün de örgüt Bangladeşteki bir saldırının sorumluluğunu üstlendi. IŞİD 2016dan beri Bangladeşte herhangi bir saldırı düzenlemiyordu.
Bağdadi videoda stratejik olarak, IŞİD militanlarına düşmanlarla uzun bir savaşa hazırlanmaları, onların imkanlarını tüketecek bir yıpratma savaşını başlatmaları emrini verdi.
Mesajdan anlaşıldığı kadarıyla IŞİD eskisi gibi bir toprağı ele geçirip orada kontrolü sağlamaktansa küresel anlamda bir terör dalgası yaratmaya odaklanmış durumda.
Bağuz ve azim mesajı
Bağdadinin mesajlarının çoğu Bağuz hakkındaydı. IŞİD lideri Suriyede kontrolündeki son toprağı savunan militanlarının azmini kutladı ve bu azmin zafere eşit olduğunu, dünyanın başka bölgelerindeki militanların metanetini artırdığını söyledi.
IŞİDin Suriyedeki son topraklarını kaybetmeye başladığı dönemden bu yana azim kavramı örgütün propagandalarında öne çıkıyor. Bağdadi ayrıca Bağuz ve sınırın Irak tarafındaki Hajinde çatışmalara dahil olan üst düzey militanların da isimlerini söyleyerek onları andı. Ölmüş bile olsalar militanların isimlerini açıklamak, IŞİD için sıra dışı bir adım.
Bağdadi bu bölgelerin son yöneticilerinin sırasıyla şöyle değiştiğini söyledi: Suudi Arabistanlı Abdül Rahman el Angari el Tamimi, adı Iraklı olduğunu çağrıştıran Ebu Hajir Abdül Samet el Iraki el Tablibi, adı Mısırın Sina bölgesinden olduğunu çağrıştıran Ebu el Valit el Snavi, Abdül Hani el Iraki ve son olarak Suudi Arabistanlı Ebu Musab el Hicazi.
Çok sayıda yabancı savaşçıyı da isim vererek öven Bağdadi, IŞİDin medya kollarındaki Avustralyalı ve Çeçen militanları ile lojistik alanındaki Belçikalı bir militanının da andı.
Arap protestoları
Bağdadi Nisanda Cezayir ve Sudandaki protestolar sonucu iktidardan düşen siyasetçilerden de bahsetti.
Bu protestolardan faydalanmak isteyen ve bu yüzden onları öven El Kaidenin aksine IŞİD lideri protestoların bu rejimlerden kurtulmak için yetersiz olduğunu, bir tiranı götürüp yerine daha kötü bir tiran getirebileceğini söyledi ve ilerlemek için tek yolun cihat olduğunu vurguladı.
Bölünme ve birlik
Bağdadinin birliğin önemini de vurguladığı konuşması, IŞİDin iç bölünmelerle geçen son bir yılının ardından geldi.
Bölünmeler öyle bir seviyeye gelmişti ki, Guardian gibi gazetelerde örgüt içindeki yabancıların IŞİD liderine karşı bir darbe girişimi yaptığı, Bağdadinin bu silahlı saldırıdan uzun çatışmalar sonucu kurtulduğuna dair haberler yer aldı.
IŞİD lideri, örgütün çeşitli ülkelerdeki kollarının tek bir bedenin parçası gibi hareket etmesi gerektiğini söyledi ve Sri Lanka ile Afrikadaki örgütlerin söz ve eylemlerinde birliği sağlaması gerektiğini ekledi.
BBC Türkçe
