Kara Veba veya Kara Ölüm olarak bilinen salgın,1346 ile 1353 arasındaki 8 yıllık dönemde 3 kıtada milyonlarca can kaybına neden oldu. Salgının kaynağına dair çeşitli teoriler ortaya atılsa da kesin bir sonuca varılamadı.
Salgının kaynağına ilişkin yapılan araştırmalardan sonuncusu Nature dergisinde yayımlandı. Araştırma ekibinden İskoçyadaki Stirling Üniversitesi bilim insanı Philip Slavin, Kara Ölümün kökeni hakkındaki asırlık tartışmaları sona erdirmeyi başardık dedi.
İskoç bilim insanı Slavin, Kırgızistanın kuzeyinde 1338-39 yıllarında ani ölümlerin anlatıldığı 1890 tarihli bir çalışmada ip ucu yakaladıklarını söyledi. Kara Vebadan 7-8 yıl öncesine dair anlatının peşine düşen Slavin, antik DNAları inceleyen uzmanlardan oluşan bir ekip kurarak bölgeye gitti.
Ekipte yer alan Tuebingen Üniversitesinden araştırmacı Maria Spyrou, bölgede gömülen 8 kişinin dişlerine ulaşmayı başardıklarını söyledi. Spyrou, dişlerin birçok kan damarı içerdiği için ölüme neden olabilecek kan yoluyla bulaşan patojenleri tespit etme şansının yüksek olduğunu ifade etti.
Araştırmacılar, DNA dizilimini ortaya çıkardıktan sonra sonucu binlerce mikrobiyal genomdan oluşan bir veri tabanıyla karşılaştırdı.
Araştırmacı Spyrou, DNA incelemesi sonucu kara veba olarak bilinen Yersinia pestis bakterisine rastladıklarını açıkladı.
Araştırma ekibinde yer alamayan Yeni Zelanda Otago Üniversitesinde Michael Knapp ise çalışmanın küçük bir örneklem üzerinden yapıldığını ifade ederek kaçınılmaz sınırları olduğunu kaydetti.
Veba ve tedavisi
Veba, dağ sıçanı gibi memelilerde bulunan ve hayvanlardan insanlara bulaşabilen Yersinia pestis bakterisinin neden olduğu bir hastalık.
Hıyarcıklı veba ise hastalığın en yaygın şekli ve enfekte bir pirenin ısırmasından kaynaklanıyor.
Kara vebaya neden olan üç formdan biri olan bubonik veba, vücuda girdikten sonra 2-8 günlük kuluçka süresini takiben lenf bezlerinin şişmesi, ağrıması, yüksek ateş, titreme ve öksürükle kendini gösteriyor.
Kara veba veya kara ölüm olarak da bilinen bubonik veba, ilk belirtiler ortaya çıktığında derhal antibiyotik ile tedavi edilmezse yüzde 90 oranında ölümle sonuçlanıyor.
Kara Ölüm olarak da bilinen hıyarcıklı vebanın, Orta Çağda Avrupada 50 milyon insanın yaşamını yitirmesine neden olduğu biliniyor.
