Ancak bu soru işaretleri Medical Park’la değil, daha çok AKP’nin Çılgın Projeleri arasında yer alan Şehir Hastaneleri ile ilgili.
31 şehirde yapımına başlanan bazıları tamamlanıp hizmete giren söz konusu hastaneler bugüne kadar yoğun eleştirilere neden oldu.
Ahval haber sitesinin haberine göre, Eleştiriler, yap-işlet-devret modeliyle hayata geçirilen sağlık kurumlarının devletin verdiği garanti ödemeler nedeniyle, tıpkı Yavuz Sultan Selim ve Osmangazi Köprüsü gibi, kamuya zarara neden olduğu yönündeydi.
Bu yılki bütçede söz konusu hastaneler için 2.6 milyar TL zarar bedeli ayrılması muhalefet cephesinden yoğun tepki çekti.
Peki bu hastaneler sadece YİD’ten kaynaklanan garanti ödemeler dışında, daha yapım aşamasındayken daha büyük zararlara neden olmuş olabilir mi? İşte Medical Park’ın halka arzı bu alandaki şüpheleri artırıyor.
Biraz daha açalım. AKP’li işadamı Ethem Sancak ile akrabaları tarafından kurulan ve Türkiye’nin en yaygın özel hastanelerinden biri olan Medical Park’ın halka arz fiyatı dün belli oldu.
Buna göre şirket yüzde 45’ini 500 milyon lira üzerinden halka açacak.
Halka arz fiyatı üzerinden Medical Park’ın tümünün değeri 1.1 milyar lira yani 293 milyon dolar ediyor.
25 hastanesi ve 4 bin 100 yatak kapasitesi olan özel hastaneler zinciri böylece yatak başına 84 bin dolarlık bir fiyatla yatırımcıların karşısına çıkmış oluyor.
Bu şirketin borçlarından da kaynaklanan iskontolu bir fiyat olabilir. Zaten şirket de halka arzdan sağlanan geliri borç ödemelerinde kullanacağını belirtiyor.
Ancak Medical Park’ın bu fiyatı da genel değerlerden çok uzakta değil. Örneğin borsada işlem gören ve tıpkı Medical Park gibi orta sınıfa hitap eden Lokman Hekim hastaneler zinciri de 40 milyon piyasa değeri üzerinden fiyatlanmış durumda.
395 yatak kapasitesi bulunan Lokman Hekim için yatak başına fiyat 102 bin dolar olarak belirlenmiş durumda.
Bu iki örnek Türkiye’de orta gelir grubuna dönük yatak başına hastane kuruluş-satış fiyatlamasının 85-100 bin dolar aralığında olduğunu gösteriyor.
Söz konusu fiyatlar devlet tarafından yapılan çalışmalardan da çok uzakta değil. Örneğin kamu kuruluşu niteliğinde bulunan Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı tarafından Haziran 2016’da hazırlanan bir raporda sıfırdan kurulacak tam donanımlı bir hastane için verilen yatırım fiyatı yatak başına 90 bin dolar düzeyinde hesaplanıyor.
Bu fiyata göre Medicalpark ve Lokman Hekim hastanelerinin fiyatı anlaşılabilir düzeyde bulunuyor.
Diğer taraftan hastanecilik hizmet sektörü olduğu için işin içine lüks de girince yatak başına maliyetler hızla artıyor.
Örneğin Koç Grubu’nun Türkiye’nin en iyi özel hastanesi olarak tanınan İstanbul’daki Amerikan Hastanesi’nin devamı olarak kurduğu İstanbul Davutpaşa’daki Koç Üniversitesi Sağlık Kampüsü’nde 881 yatak için 300 milyon dolarlık yatırım yapılmış durumda.
Buna göre yatak başına yatırım bedeli 341 bin dolar gibi yüksek bir düzeye çıkıyor. Tabii hastanede bir tıp fakültesi olduğunu ve ABD’deki ünlü tıp kurumlarıyla eş zamanlı bilgi paylaşımı yapıldığını, bunun da maliyetleri artırdığını belirtmek gerekli.
Yine de Koç Hastanesi’nin fiyatı Türkiye’nin iddialı ve lüks kategorisindeki diğer hastane zincirlerinden çok farklı durumda değil.
Mesela AKP’ye yakınlığıyla bilinen Medipol Grubu toplamda 3 bin yatak için 1 milar dolarlık yatırım planlamış durumda. Buna göre Medipol’de yatak başına yatırım tutarı 333 bin doları buluyor.
Keza bir diğer lüks hastaneler zinciri Medicana’da son olarak Bursa’da 100 milyon dolarla 300 yatak kapasiteli bir hastane açtı. Medicana’nın yatak başına harcaması da 333 bin dolara geliyor.
Özetle Türkiye’de lüks bir hastane kurmak için ödenecek maksimum bedelin 330-350 bin dolar arasında olduğu görülüyor. Daha rahat karşılaştırma için özel hastanelerle ilgili verileri tabloda görmek mümkün.
Özel hastaneler ne kadara maloluyor:
Şimdi gelelim yazının başında da değindiğimiz ‘çılgın’ şehir hastanelerine. Burada hiç lafı uzatmadan sözleşmesi imzalanmış, bazıları hizmete girmiş olan şehir hastanelerine ait tabloyu vermek istiyoruz:
Tablodan da görüldüğü üzere AKP’nin ‘Devletin kasasından kuruş çıkmayacak’ söylemiyle yaptırdığı 15 şehir hastanesi için özel firmalarla 9.65 milyar dolarlık anlaşma imzalanmış durumda. Buna karşın 24 bin 842 yatağın hizmete açılması planlanıyor.
Rakamlar şehir hastaneleri için öngörülen yatak başı ortalama yatırım tutarının 389 bin dolar olduğunu gösteriyor. Bu Türkiye’nin en pahalı hastaneler zincirlerinin onca lüks için yaptığı harcamanın üzerinde bir fiyat.
Tabii bu şehir hastanelerinin Rönesans, YDA, Akfen, Gama ve Güriş gibi AKP’ye yakın gruplara yaptırıldığı, devletin yapım fiyatı üzerinden bu hastaneler için 25 yıl boyunca vatandaşlara bedel ödeteceği düşünüldüğünde akla şu sorular geliyor:
Şehir Hastaneleri Koç ya da Medipol hastanelerinden daha fazla ne hizmet verecek?
Medical Park hastaneleri çok mu kötü?
Devletin kendi kalkınma ajansı yatak başına 90 bin dolar yatırım bedeli biçerken, şehir hastanelerinin maliyeti neden bu kadar yüksek?
Eğer bu soruların tatmin edici bir cevabı yoksa, millet olarak yine ‘Kazıklandık’ demektir.
