Akaryakıt fiyatlarındaki artış, Türkiye’de son bir yılda dikkat çekici seviyelere ulaştı. Yüksek vergi oranları ve diğer faktörler, akaryakıt fiyatlarının yükselmesine katkıda bulundu. Türkiye’de bir yılda benzine uygulanan zam oranı yüzde 113’e kadar çıktı. Öte yandan, AB ülkelerinde ortalama 95 oktan benzin fiyatları sadece 14 aylık bir süreçte yüzde 1.5 oranında arttı. Bu durum, Türkiye’deki artışın Avrupa’da benzeri görülmemiş seviyelere ulaştığını gösteriyor.
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tutarlarındaki artışlar da akaryakıt fiyatlarına doğrudan etki etti. Temmuz ayında benzindeki ÖTV tutarı litre başına 2.52 TL’den 7.53 TL’ye, motorinde ise 2.05 TL’den 7.06 TL’ye yükseltildi. Ocak 2024’te bu tutarlar litre başına benzinde 9.45 TL, motorinde ise 8.86 TL olarak belirlendi. Ardından gelen zamların etkisiyle Nisan 2023’te 21.32 TL olan benzinin litre fiyatı, bu ay yüzde 113’lük bir artışla 43.56 TL’ye yükseldi. Motorin ise Nisan 2023’te 20.37 TL iken, bu ay yüzde 106’lık bir artışla 42.1 TL’ye çıktı.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun verilerine göre, Şubat 2024’te AB ülkelerinde ortalama motorin fiyatı litre başına 1.696 Euro olarak belirlendi. Bu ülkelerde fiyatların 2023’ten bu yana ortalama yüzde 4’ün üzerinde düştüğü görüldü. AB ülkelerinde ortalama 95 oktan benzin fiyatı da 14 ayda yüzde 1.5 arttı.
Bazı ülkelerde ise düşüş görüldü
Almanya: Global Petrol Prices’ın verilerine göre, Almanya’da benzinin litre fiyatı bir yılda %1.6’lık artışla bu ay 1.85 Euro oldu.Belçika: Belçika’da benzinin litre fiyatı %0.6 düşerek 1.74 Euro’ya geriledi.Fransa: Fransa’da benzinin litre fiyatı %2.1’lik düşüşle 1.90 Euro’ya düştü.Danimarka: Danimarka’da ise benzinin litre fiyatı bir yılda %4 artarak 2.08 Euro’ya yükseldi.
Bu bilgiler, Avrupa’daki akaryakıt piyasasının dinamiklerinin ve fiyat değişimlerinin ülkeden ülkeye nasıl farklılık gösterebileceğini gösteriyor. Türkiye’deki durumla karşılaştırıldığında, Avrupa’daki bu değişimler daha ılımlı seviyelerde kalmış. Türkiye’de ise vergi oranlarındaki ve döviz kurlarındaki değişikliklerin etkisiyle akaryakıt fiyatları çok daha yüksek oranlarda artış göstermiş durumda.
