Seçim öncesinde döviz kurlarındaki artışı frenlemek için rezervlerini harcayan Merkez Bankası (TCMB), kasasındaki altınlarla birlikte döviz banknotları da kullandı.
TCMB verilerine göre, 3 Şubat 2023 tarihinde 9,8 milyar dolar olan TCMB’nin döviz banknot stoku, 19 Mayıs itibarıyla 3,9 milyar dolara kadar geriledi. Bu rakam, iki yılın en düşüğü olarak kayıtlara geçti.
Uzmanlar, TCMB’nin döviz banknot stokundaki düşüşün üç nedeni olabileceğine işaret ediyor.
ÜÇ NEDEN OLABİLİR
Bunlardan birincisi, bankalarda fiziki döviz talebindeki olası artış. Böyle bir artış durumunda bankalar, müşterilerinden gelen talebi karşılamak üzere TCMB’nin kapısını çalıyor.
İkinci olası neden, söz konusu döviz banknotların yurt dışına gönderilip dijital döviz haline getirilmesi ve TCMB’nin arka kapıdan piyasaya döviz satış işlemlerinde kullanılması. TCMB’nin arka kapıdan döviz satışları seçim öncesindeki dönemde hızlanmıştı.
Üçüncü olası neden ise, Kapalıçarşı’da artan döviz kurlarını düşürmek ve bankalar arası piyasa kuru ile Kapalıçarşı kuru arasındaki farkın açılmasını önlemek üzere TCMB döviz banknotlarının satılması.
REZERVLER ERİDİ
Seçim öncesinde TCMB, döviz kurlarındaki artışı önlemek için döviz işlemlerine kısıtlamalar ve KKM’de faiz artışı ile birlikte rezervleri kullandı.
13-19 Mayıs haftasında TCMBnin brüt rezervi 3,5 milyar dolarlık düşüşle 101,6 milyar dolara geriledi. Bu rakam, Temmuz 2022 sonrasındaki 10 ayın dibi olarak kayıtlara geçti.
Böylece brüt rezervde yılbaşından bu yana düşüş, 27,2 milyar dolara yükseldi.
TCMBnin swap dahil net rezervi geçen hafta 2,5 milyar dolarlık düşüşle -0,2 milyar dolara geriledi. Böylece bu kalemde 21 yıl sonra ilk kez eksiye düşülmüş oldu.
TCMB net uluslararası rezerv verilerini 2002 yılı başında tutmaya başladı. 2002 yılının ilk beş haftası negatif olan net rezervler daha sonra hep artıda seyretmişti.
Net rezervler böylece yılın başından bu yana toplam 27,7 milyar dolar gerilemiş oldu.
TCMBnin swap hariç net rezervi de 19 Mayıs itibarıyla -60,3 milyar dolara geriledi. Bu kalemde geçen haftaki düşüş 2,5 milyar dolar oldu.
ALTIN SATIŞI DEVAM EDİYOR
TCMBnin yurt içinde altın satışı da devam ediyor. 3 Mart ile 19 Mayıs arasındaki dönemde TCMBnin brüt altın rezervi 171,2 tonluk düşüşle 672,8 tona geriledi.
Bankanın swap dahil net altın rezervi ise bu dönemde 163,7 ton düşüşle 449,7 tona geriledi. Swap hariç net altın rezervi 403,3 tona geriledi.
Hükümet, 6 Şubat depremlerinin ardından altın ithalatını büyük oranda yasaklamış, yüksek enflasyon ve gevşek para politikası kaynaklı artan altın talebini de TCMB altın satarak karşılamaya başlamıştı.
