AKP hükümeti, koronavirüs salgınının yarattığı likidite sorununun hafifletilmesi için çözüm arayışında. Onlardan biri de yabancı ülkelerin swap hattına dahil olmak. Şimdi, Türkiye’nin gündeminde “ABD Merkez Bankası Fed’den swap imkânı sağlanabilir mi?” sorusu var.
ABD Merkez Bankasının (Fed) dış finansman operasyonlarını yürüten New York biriminin eski başkanı William Dudley’e göre ise bu bir “hayal”.
Sözcünün haberine göre William Dudley, Türkiyede swap hattına ihtiyaç duymasının nedenleri Fedin hedefleriyle uymuyor. ABD ile inişli çıkışlı ilişkileri olan bir ülkeye Fedin swap hattı açacağını hayal etmek de zor dedi.
Dudley, yeni dolar swap hatları kurmak konusunda Fed içinde “önemli ölçüde isteksizlik” olduğuna dikkat çekti.
Dudley’e göre swap hattının önündeki en büyük engel, Ankara ve Washington arasındaki jeopolitik gerilim. Dudley, ABD Başkanı Donald Trump’tan gelecek güçlü bir desteğin Fed’in Türkiye’ye kaynak sağlayıp sağlamama kararını etkileyebileceğine de dikkat çekti.
Döviz rezervlerindeki azalış nedeniyle nakit sıkıntısı ve yüksek borç yükümlülükleri ile karşı karşıya olan Türkiye, Fed dolar swap hattına dahil olmak için başvuruda bulunmuştu.
Fed, mart ayında koronavirüs salgınıyla mücadele için daha önce swap imkânı sağladığı ülkelere ek olarak Brezilya, Yeni Zelanda ve Güney Kore ile de swap hattı kurmuştu. Ancak swap anlaşması olan ülkeler arasında Türkiye yer almadı.
Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, 6 Mayıs’ta yaptığı açıklamada Türkiye veya başka ülkelere Fed ile para swap imkânı tanınması hakkında, ancak “karşılıklı güven” ilişkisi tesis edilen ülkeler ile Fed’in swap anlaşması yaptığını söylemişti.
Piyasa uzmanları, Türkiyenin dış finansman ihtiyacını karşılamak için önündeki en önemli seçenekler arasında swap anlaşmasıyla sağlanacak kaynak olduğuna dikkat çekiyor.
Türkiyenin swap anlaşmasına dahil olması halinde, dolar likiditesinin artırılabileceği ve 7,26yı aşarak tüm zamanların en yüksek düzeyine ulaşan Dolar/TL kuru üzerindeki satış baskısını da hafifletebileceği belirtiliyor.
Swap, kelime olarak değiş-tokuş veya takas anlamına geliyor.
Finans piyasalarında ise; iki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde farklı faiz ödemelerini ve/veya farklı para birimlerini karşılıklı olarak değiştirdikleri takas anlaşmasına swap sözleşmesi deniyor.
Swap piyasasında ağırlıklı döviz swapları ile faize dayalı swap sözleşmeleri işlem görüyor.
2000lerin sonundaki küresel likidite krizi sırasında sıkça başvurulan swap hattı uygulaması ile merkez bankaları kendi para birimlerini diğer bankalara verip, yabancı para birimi alabiliyor.
Böylece piyasaya likidite sağlanarak, herhangi bir ülkenin döviz bulma ya da ödeme yapma sıkıntısı yaşamasının önüne geçilmesi hedefleniyor.
Koronavirüs salgını öncesinde Fedin swap hattına sahip olduğu ülkeler Kanada Merkez Bankası, İngiltere Merkez Bankası (BoE), Avrupa Merkez Bankası (ECB), Japonya Merkez Bankası (BoJ) ve İsviçre Ulusal Bankası olarak sıralanıyordu.
Fed, 19 Mart tarihinde yaptığı açıklamayla, bu swap hattı anlaşmalarına Avustralya Merkez Bankası, Brezilya Merkez Bankası, Danimarka Ulusal Bankası, Kore Merkez Bankası, Meksika Merkez Bankası, Yeni Zelanda Merkez Bankası, Norveç Merkez Bankası, Singapur Para Kurumu ve İsveç Merkez Bankasını da dahil ettiğini duyurdu.
Açıklamada, Avustralya, Brezilya, Güney Kore, Meksika, Singapur ve İsveçe 60ar milyar dolar; Danimarka, Norveç ve Yeni Zelandaya da 30ar milyar dolar likidite sağlanacağı belirtilmişti.
Böylece, toplamda 450 milyar dolarlık bir likiditenin sağlanması amaçlanıyor.
