BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği de durumlardan endişe duyduklarını söyledi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Çin’i Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Müslümanlara teknoloji kullanarak baskı yapmak ve yapay zeka ile Uygur Türklerini gelişigüzel gözaltına almakla suçladı.
Söz konusu bilgisayar programının Şincan sokak ve caddelerine yerleştirilen güvenlik kameralarına bağlı yapay zeka yöntemiyle işlediği, şüpheli davranışlarda bulunanları bu yolla tespit edildiği belirtiliyor.
New York merkezli sivil toplum örgütü HRW, Kırgızistan sınırındaki Aksu vilayetinde 2 binden fazla Doğu Türkistanlının bilgisayar programı yoluyla tutuklandığını, söz konusu verilerin Çin polis raporlarının sızdırılması sonucu elde edildiğini açıkladı.
HRW’ye göre Şincan’da (Doğu Türkistan) Uygurlara yönelik keyfi tutuklama ve gözaltılar, özerk bölgede konuşlandırılmış kameralardan veriler elde ederek Bağlantılı Ortak Operasyon Platformu (Integrated Joint Operations Platform) adlı bir programla yapılıyor.
“TUTUKLAMA İÇİN YURT DIŞINDAKİ AİLELERİNİ ARAMALARI YETERLİ”
Tutuklama ve gözaltı sonrası Uygur ve diğer Müslüman azınlıklar mesleki eğitim adı altında toplama kamplarına alınıyor. HRW bu sebeple, Müslüman bölge halkının sürekli telefon numaralarını değiştirdiğini, cep telefonlarını kapalı tuttuğunu ve geçici adreslerde ikamet ettiklerini ifade ediyor.
Birçok kişinin tutuklanması için ise yurt dışındaki akrabalarıyla telefon görüşmesi yapmasının yeterli. Bu yöntemle Çinli güvenlik birimleri için, söz konusu keyfi tutuklamalara dayanak oluşmuş oluyor.
Raporda, yurt dışından bir numaradan 4 kez aranan bir kişinin veri sistemi tarafından ”hassas ülkelerle bağlantılı” kategorisine alındığına işaret edildi.
YÜZ TANIMA, GÖZ TARAMA VE DNA BANKASI UYGULAMALARI
Şincan Özerk Bölgesi’nin başkenti Urumçi, dünyada en çok güvenlik kamerasının olduğu şehirler arasında yer alıyor. Çin hükümeti Uygurlara yönelik uygulamalarında yüz tanıma, göz taraması ve DNA koleksiyonu gibi yapay zeka programları kullandığı biliniyor.
Birleşmiş Milletler, Sincan’da kamplarda tutulan 1 milyon Müslümanın zorla çalıştırıldığına dair inandırıcı raporlar olduğunu belirtiyor. Çin, Uygurlara kötü muamelede bulunduğunu reddediyor ve kampların radikal ve terör eylemleriyle mücadele için gerekli “mesleki eğitim merkezleri” olduğunu iddia ediyor.
BM: CİDDİ İNSAN HAKLARI İHLALLERİNDEN ENDİŞELİYİZ
Bu arada Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki “bir dizi ciddi insan hakları ihlali” konusunda endişe duyduklarını bildirdi.
Bachelet, BM Cenevre Ofisi’nde 2021’i değerlendiren bir basın toplantısı düzenledi.
Bachelet, “Tabii ki Sincan’da bir dizi ciddi insan hakları ihlaline ilişkin gelmeye devam eden raporlardan endişe duymaya devam ediyoruz. Bu raporlar çeşitli kaynaklardan geldi ancak her zamanki uygulamamızla tutarlı olarak, ekibim bu konularla ilgili aldığımız materyalleri doğrulamaya çalışıyor.” dedi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) Ofisi’nden bir heyetin bölgeyi ziyaret etmesi için Çinli makamlarla görüşmelerinin devam ettiği bilgisini paylaşan Bachelet, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının da buna engel teşkil ettiğine işaret etti.
OHCHR heyetinin 2021’in ilk çeyreğinde Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ni ziyaret edeceğini aktaran Bachelet, heyetin kendisinin bölgeye yapacağı ziyarete ilişkin Çinli makamlarla görüşerek hazırlık yapacaklarını aktardı.
