Söz düellosuyla savrulan tehditlerin nereye varacağı ise şimdiden belirsiz. Ortadoğu’yu büyük çaplı yeni bir savaş mı beklentisi, piyasaları da olumsuz etkiliyor.
Paraanaliz’de yer alan habere göre, petrol piyasasını ilk andan itibaren ABD ile İran arasındaki gelişmeler germişti. ABD Başkanı Trump Mayıs başında İran’ın nükleer enerji konusundaki sözlerini tutmadığını belirterek ve sert bir dille teröre finansal yardım sağladığını söyleyerek ambargoların yeniden uygulanacağını açıklamıştı. ABD Hazine Bakanlığı İran’a yönelik yaptırımların 90 ve 180 günlük periyotlarla yeniden uygulanmaya başlanacağını duyurmuştu. Hazine Bakanlığı, ayrıca, söz konusu periyotların sırasıyla 6 Ağustos ve 4 Kasım tarihlerinde sona ereceğini bildirmişti.
Ancak Washington’ın tek taraflı bu adımı İran ve diğer imzacılar tarafından kabul edilmemiş ve anlaşmanın korunması konusunda mutabık kalınmıştı.
O günden bu güne belirtilen tarihler yaklaştıkça iki ülke arasında havada uçuşan tehditlerin daha da sertleştiğini görmekteyiz.
Dün bugüne kadar kullandığı en sert dille ABD’nin uyguladığı ekonomik yaptırımlara dair açıklamalar yapan Ruhani “Aslanın kuyruğu ile oynama, pişman olursun” diyerek Trump’a göz dağı verdi.
Takvimlerinize işaretleyin. Bu yüzden Kasımda piyasalarda büyük panik yaşanacakhttps://t.co/Y0Ssbm2uYb
— Atilla Yesilada (@AtillaYesilada1) July 24, 2018
Ruhani’nin “Düşmanlar, İran’la savaşın savaşların anası, İran’la barışın barışların anası olacağını iyi bilmeli” yorumu dikkat çekti.
İranlı liderin sadece petrol değil başka yollarla da petrol satışlarına ve ABD’nin ticari ilişkilerine taş koyacağına dair yaptığı göndermeler öne çıktı.
Ruhani şöyle dedi:
“İran petrol satamazsa kimse satamaz’ dediğimizde Hürmüz Boğazı’nı kapatacağımızı düşünüyorlar, hâlbuki çeşitli yöntemlerimiz var, Hürmüz’ü kapatmak bunların en basiti. Kontrol ettiğimiz çeşitli boğazlarımız daha var.”
Trump ise Twitter üzerinden İran Cumhurbaşkanı’na yanıt verdi. Mesajında “Bir daha asla ama asla ABD’yi tehdit etmeyin aksi halde tarih boyunca birkaçının yaşadığı gibi bunun acısını çekeceksiniz. Artık şiddet ve ölüme dair kaçık ifadelerinizi sineye çekecek bir ülke değiliz. Dikkat et” dedi.
Haberde şu ifadeler yer aldı:
“Bu tehditlerin petrol fiyatlarına yansımasının fiyatların yukarıya itilmesi yönünde olması anlamına geleceğini düşünürdük ancak bugünkü tepkilere baktığımızda ilk anda yükselen petrol fiyatlarının bugünün devamında sakin kaldığını söylemek mümkün. Öte yandan Brent petrol fiyatının yıllık değişimine baktığımızda %50 civarında bir yükseliş görülmesi oldukça etkileyici. Brent petrol fiyatı bugün 73.6 dolar seviyesini görürken, WTI fiyatı ise kısıtlı bir artışla 68.5 dolar oldu.”
Haberde hatırlatılan bir diğer konu ise, ABD’li yetkililerin Türkiye’nin de İran ile ticari ilişkilerini sona erdirmeleriyle ilgili beklentileri oldu.
ABD Terörizmin Finansmanıyla Mücadeleden Sorumlu Hazine Bakan Yardımcısı Marshall Billingslea ülkesinin İran’a uygulayacağı yaptırımlar kapsamında bu ülke ile iş yapan Türk şirketlerinin bu ticareti sona erdirmelerini umduklarını, devam etmeleri halinde ise ticari risklerle karşılaşacaklarını belirtti.
Billingslea, yaptırımlarla ilgili olarak Türkiye’ye istisna ya da muafiyetler sunmak için gelmediklerini de açıkladı.
Yaptırımlar çerçevesinde para ve altın ticareti için 90 gün, ham petrol ve petrol ürünleri ticareti için ise 180 günlük geçiş süreci öngörüleceği duyurulmuştu.
Billingslea, “… Türk şirketleri ve Türk bankalarının takdir etmelerini isteriz ki, şirketlerin işlerini yavaş yavaş kapatmalarına izin vermek için yaptırımların başlamasına tam 180 gün zaman verdik. Bu nedenle, ticaretin kesilmekte olduğuna dair kanıtlar görmek istiyoruz ve bu da bizim daha sonraki kararlarımızı etkileyecek” ifadelerini kullandı.
