Eurostat tarafından yayınlanan yeni rapora göre bu değişim, birliğin 1 milyar euroluk küçük miktar bir fazla kaydettiği 2023ün ikinci çeyreğinde gerçekleşti.
AB yapımı kimyasalların, makinelerin, araçların, yiyecek ve içeceklerin dünya çapındaki satışları, yükseliş eğiliminin arkasındaki ana etkenler oldu.
Bunların satışları Ukraynadaki savaş nedeniyle artan fiyatlar nedeniyle olağanüstü derecede yüksek kalan gaz ve petrol gibi enerji ürünlerinin alımlarını dengelemeyi başardı.
AB, üye devletlerin mali krizden çıkış yolu olarak ihracata yöneldiği 2010ların çoğunda blok tutarlı giden bir fazlalık gördü. Ancak bu yönelim enerji krizinin başlamasıyla aniden sona erdi.
AB, yabancı fosil yakıt üreticilerine oldukça bağımlı olması nedeniyle küresel piyasalardaki güçlü fiyat dalgalanmalarından etkileniyor. 2021 ortasından bu yana birlik, enerji arzını güvence altına almak, ekonomiyi çalışır durumda tutmak ve elektrik kesintilerinden kaçınmak adına ağır bir fatura ödemek zorunda kaldı.
Uluslararası Enerji Ajansına (IEA) göre, AB geçen yıl yalnızca gaz alımına 400 milyar euroya yakın para ödedi.
Tüketim çılgınlığı
Giderek yükselen sanal tüketim kültürünün getirdiği alışveriş çılgınlığı da ciddi miktardaki paranın başta Çin olmak üzere Asyada ucuza üretim yapan ülkelere gitmesine neden oldu. Bu da benzer şekilde ticari dengeyi altüst etti ve birliği, tek para biriminin uygulamaya konmasından bu yana en derin ticaret açığına sürükledi.
27 üye ülkenin ticaret açığı 2022nin üçüncü çeyreğinde 155 milyar euroya ulaştı ki bu, tarihteki en yüksek seviye olarak kayda geçti. Fakat enerji piyasalarındaki volatilite ve spekülasyonlar azaldıkça durum istikrar kazanmaya başladı.
Enerji ithalatındaki düşüş sayesinde
ABnin son dönemde yenilenebilir enerjiye odaklanması ve farklı tedarikçiler bulması ile gaz ve petrol satın almak için daha az harcama yapması ticaret dengesini biraz toparladı. Birlik, önceki döneme kıyasla enerji alım ithalatında yüzde 15,6lık bir düşüş kaydetti.
Bu yılın ikinci çeyreğinde bu şekilde ilk ticari fazla elde edilmiş oldu.
Ticaret fazlası ne anlama geliyor?
Ticaret dengesi bir ekonomide ihracat ve ithalatın payını açıklayan bir gösterge. Bir ülke veya bu durumda bir grup ülke ithal ettiğinden daha fazla mal ihraç ettiğinde, fazlalık veya pozitif ticaret dengesi söz konusu olur. Tersine, ihraç ettiğinden daha fazlasını ithal ettiğinde açık verir veya negatif ticaret dengesine sahip olur.
Bu rakamlar bazen bir ekonominin sağlığını tanımlamak için kullanılır ancak bazı uzmanlar bunların aşırı basit göstergeler olduğunu ve büyüme, istihdam veya üretkenlik gibi diğer faktörlerin mutlaka hesaba katması gerektiğini belirtiyor.
Örneğin dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD, 1970li yıllardan bu yana kesintisiz olarak ticaret açığı veriyor.
