Sudan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir, hükümetin feshedildiğini ve ülkede 1 yıl süreyle olağanüstü hal ilan edildiğini açıkladı.
BEŞİR KİMDİR, NE ZAMANDIR İKTİDARDA?
Sudan Cumhurbaşkanı, Mareşal Ömer Hasan Ahmed el-Beşir 1 Ocak 1944te başkent Hartumun kuzeyindeki Nil Nehri eyaletine bağlı Şendi kentinde doğdu.
Mısır, Malezya ve Pakistanda askeri eğitimler aldı. 1973te, Mısırın Suriye ile birlikte İsraile saldırdığı savaşta Mısır ordusunda görev yaptı. 1975te Birleşik Arap Emirliklerinde ataşelik yaptı.1981de Sudana dönerek askeri görevlerini sürdürdü.
1989da tuğgeneral rütbesiyle görev yaptığı Sudan ordusu kansız bir darbeyle hükümeti devirdi. Geçiş dönemi için kurulan yürütme ve yasama organı Ulusal Kurtuluş Devrimi Komutanlığı Konseyinin başkanı oldu. 16 Ekim 1993te kendini cumhurbaşkanı olarak atadı. Beşir, 1996, 2001, 2010 ve 2015teki cumhurbaşkanlığı seçimlerinden zaferle ayrıldı. Aralık ayında mecliste yapılan oylamada Beşirin 5. kez adaylığının yolu açıldı.
SUDANDA GÖSTERİLER NEDEN BAŞLADI?
Hartum yönetimi, 2003te patlak veren Darfur Krizi ve 2011de Güney Sudanın ayrılması sonrası karşı karşıya kaldığı ekonomik krizle baş etmeye çalışıyor.
Sudanın kuzeyindeki kentlerde ekmek fiyatlarındaki artış, un, akaryakıt sıkıntısı ve kamu hizmetlerindeki yetersizlikler gerekçesiyle protestolar başladı. Enflasyon, gösteriler öncesi yüzde 70lere yükseldi, bazı uzmanlara göre bu oran yüzde 140ları buldu.
Fitilini ekonomik krizin ateşlediği gösteriler, hızla başkent Hartum ve ülke genelinde rejim karşıtlığına dönüştü.
Önemli ölçekte döviz sıkıntısının yaşandığı ülkede yerel para birimindeki devalüasyon devam ediyor. Önlemlere rağmen akaryakıt sıkıntısı çözülebilmiş değil. Muhalifler, sıkıntıların kaynağı olarak gördükleri Beşirin ve hükümetin istifasını istiyor.
YAKIT, NAKİT, VE UN SIKINTISININ ARKASINDA YATAN SEBEPLER NELER?
Güney Sudan ayrılmadan önce 2011 yılında bir Amerikan doları yaklaşık 2 cüneyh iken, bugünlerde karaborsada 75 cüneyh seviyelerinde seyrediyor. Bölünmenin ardından petrol kaynaklarının yaklaşık yüzde 70i Güney Sudanda kaldı.
Hükümet, ekonomik kriz sebebiyle un ve akaryakıttaki devlet desteğini kaldırınca ekmek 50 kuruştan yer yer 3 cüneyhe yükseldi. Kıtlık nedeniyle fırın ve istasyonlarda uzun kuyrukların oluşması halkın tepkisini çekti. Ekmek fiyatı 1 cüneyhe indirildi ancak, yakıt sıkıntısı tam olarak çözülebilmiş değil. Hükümetin sağladığı sübvansiyonlar artık bu pahalılığı örtmeye yetmiyor.
Bankamatikler ve akaryakıt istasyonları önünde halen uzun kuyruklarlar oluşuyor. Ekmek fiyatlarının artmasına devletin IMFnin tavsiyesiyle sübvansiyonları kaldırması ve buğday ithalatını durdurması yol açtı.
