ABD yaptırımları Rusyanın ticaret sistemini hedef alırken, Rusyanın Türkiye ve Çin gibi kilit ortaklarıyla olan ticaret hacmi sert geriledi.
Rusya ile ticareti finanse eden bankalara yönelik ABD baskısı, Rusyaya para giriş çıkışını çok daha zor hale getirdi. Uzmanlara göre, ABDnin geçen yılın sonlarında çıkardığı kararnameler, bankaları işlem yapmaktan kaçınmaya sevk etti.
Financial Timesın haberine göre, Moskovanın Türkiye ve Çin gibi kilit ortaklarıyla ticaret hacmi, yaptırımların ardından bu yılın ilk çeyreğinde düşüş gösterdi.
ABD İŞLERİ ZORLAŞTIRIYOR
Yaptırımlar nedeniyle savaşla ilgisi olmayan finansal işlemler bile oldukça zor hale geldi. Rusya ile yapılan finansal işlemlerde para birimi dönüştürme ve komisyon maliyetleri de arttı.
ABD Hazinesinde küresel işlerden sorumlu bakan yardımcısı Anna Morris, “Rusyanın bu malları almak için ihtiyaç duyduğu finansal hizmetlere erişimi zorlaştı. Paranın akışını çok daha zor hale getirmek ve Ruslar için maliyeti arttırmak kesinlikle bir hedef. Sistemin bozulması ise önemli bir sonuç dedi.
Konu ile ilgili bilgi veren üst düzey bir Rus yatırımcı, “Her ay işler daha da zorlaşıyor. Bir ay dolar, bir sonraki ay Euro; altı ay içinde temelde hiçbir şey yapamayacaksınız. Bunun mantıksal sonucu Rusyayı İrana dönüştürmektir” dedi.
YAPTIRIMLAR TÜRKİYE-RUSYA TİCARETİNİ VURDU
Öte yandan yaptırımlar Türkiye-Rusya ticaretini de vurdu. Rusya-Ukrayna savaşının ardından Türkiyenin Rusya ile ticaret hacmi artmıştı ancak uygulamaya konulan yaptırımlardan sonra Türkiyenin ihracatı sert geriledi.
Türkiyenin Rusya ve beş eski Sovyet ülkesine yaptığı “yüksek öncelikli” mal ihracatı savaşın ardından 2023te 5 kat artış göstermişti.
Bu yılın ilk çeyreğinde ise Türkiyenin Rusyaya ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre üçte bir oranında azalarak 2,1 milyar dolara geriledi.
Türkiyenin Rusya ve komşu ülkelere yaptığı yüksek öncelikli mal ihracatının değeri ise 2024ün ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 40 azalarak 93 milyon dolara geriledi.
ABDli yetkililer ve uzmanlara göre, ihracattaki keskin düşüşlerde bankaların ABDnin tepkilerinden korkmalarının etkisi var. Kararnamelere göre, Rusyanın askeri-sanayi kompleksiyle bağlantıları nedeniyle yasaklanan şirketlerle iş yaptıklarından şüphelenilen bankalar da yaptırımlara takılabilir.
TÜCCARLAR RUBLEYE YÖNELDİ
Rus tüccarlar, Türkiye ve Çin gibi ülkelerdeki büyük bankalar çekindikçe daha küçük bankalara ve alternatif para birimlerine yöneldi. Dış ticaret ödemeleri giderek daha fazla ruble ile yapılırken, Çin, Türkiye ve BAE para birimlerinin kullanımı azaldı.
Ayrıca Rus ithalatçı ve ihracatçılar da para birimini dolar ve Euro ile değiştirmenin zorlukları nedeniyle daha fazla ticareti ruble kullanmaya başladı.
Şuanda yabancıların ticarette kullanması için Moskova Borsasından ruble satın almalarına da izin veriliyor. Öte yandan rublenin sınırlı kullanımı ticaret hacmindeki kaybı telafi etmeyi zorlaştırıyor.
