1. Ukraynada savaş birinci yılını doldurdu
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Rusyanın Ukrayna işgaline başlamasının birinci yıl dönümünü Londra, Paris ve Brüksele düzenlediği hızlı turla geçirdi. Başkan, müttefiklere savaşın harap ettiği ülkeye desteklerini artırmasın istedi ve Brükselde Ukraynanın Avrupa Birliğine hızla katılması yönünde çağrıda bulundu.
Zelenskiy Brükseldeki Avrupa Parlamentosunda yaptığı konuşmada Bu bizim Avrupamız. Bunlar bizim kurallarımız. Bu bizim yaşam biçimimiz. Ve Ukrayna için bu eve dönüş yoludur, dedi.
2. Finlandiya NATOya katıldı
Finlandiya, 4 Nisanda NATOnun 31. üyesi oldu ve ittifakın Rusya ile olan kara sınırı uzunluğunu ikiye katladı.
Ukraynanın işgali, Finlandiya ve İsveçin onlarca yıldır sürdürdüğü askeri bağlantısızlık politikasından vazgeçmesine neden oldu ve her iki ülke de Mayıs 2022de NATO üyeliğine başvurdu.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ülkenin PKK militanları barındırdığı endişesi nedeniyle İsveçin üyeliğini durdurdu. Temmuz ayında vetosunu kaldırdı ve Türk parlamentosu Aralık ayında onay vererek İsveçin 2024 başlarında katılımının önünü açtı.
3. Adriana göçmen teknesi faciası
750 kadar göçmeni taşıyan aşırı yüklü bir balıkçı teknesi, 14 Haziranda Yunanistanın Pylos sahili açıklarında alabora oldu.
Yunan Sahil Güvenliği (HCG) ve ordunun gerçekleştirdiği arama kurtarma operasyonunda 104 kişi kurtarıldı ve 82 ceset bulundu. Yine de yetkililer daha sonra 500den fazla kişinin hayatını kaybettiğinin tahmin edildiğini doğruladı.
Çelişkili ifadeler, HCG kurtarma botunun teknenin sallanmasına ve alabora olmasına neden olup olmadığı konusunda soruları gündeme getirdi. ABnin sınır kurumu Frontex de müdahale operasyonundaki rolü konusunda artan bir incelemeyle karşı karşıya kaldı.
4. ABnin Doğa Restorasyon Yasası ucu ucuna onaylandı
2030 yılına kadar Avrupa Birliği kara ve denizlerinin en az yüzde 20sini rehabilite etmeyi amaçlayan yeni yasa tasarısı, temmuz ayında Avrupa Parlamentosunda yapılan kritik oylamada onaylandı.
Sağcı partiler, özellikle de Avrupa Halk Partisi (EPP), çiftçilerin ve balıkçıların geçim kaynaklarına yönelik tehdidi öne sürerek yasayı tamamen reddetmek amacıyla sert bir kampanya başlatmıştı. Oylama, Avrupanın biyolojik çeşitliliğini korumak amacıyla şiddetli tepkilere karşı direnen ilericiler, çevreciler ve doğa korumacılar için bir zafer olarak görüldü.
Yasa, milletvekillerinin üye ülkelerle anlaşmaya vardığı kasım ayında bir engeli daha aşmış oldu.
5. Yunanistan, ABde kaydedilen en büyük orman yangınıyla mücadele etti
Avrupa Birliğinde şimdiye kadar kaydedilen en büyük orman yangını ağustos ayında Yunanistanın kuzeydoğusunda yaşandı. Yangını kontrol altına almak için ABnin havadan yangınla mücadele filosunun yarısı seferber edildi.
Avrupa Orman Yangını Bilgi Sisteminden (EFFIS) elde edilen en son verilere göre, yalnızca bu yıl ABnin 27 üye ülkesinde 463 bin hektarlık alan kül oldu.
İspanyanın Kanarya Adaları, Yunanistanın Rodos ve Korfu Adaları, Portekizin güneyindeki Algarve bölgesi ve İtalyanın Sicilya Adasının tamamında yoğun yaz yangınları yaşandı.
6. İsrail Hamas savaşı
Hamas militanlarının 7 Ekimde İsraile düzenlediği sürpriz saldırıda bin 100den fazla kişi hayatını kaybetti ve 250 civarında kişi rehin alındı. Bu, kasım ayı sonlarında varılan geçici ateşkes dışında, o zamandan beri aralıksız devam eden yıkıcı bir savaşın başlamasına yol açtı. İsrailin Gazzeye saldırılarında 21 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti.
Gazze Şeridini saran insani kriz, Avrupada farklı tepkilere yol açtı. Bazı ülkeler başından itibaren insani ateşkes çağrısında bulunurken, bazıları İsrailin meşru müdafaa hakkını destekledi ve Hamasın askeri yollarla ortadan kaldırılması gerektiğini öne sürdü.
Aralık ayı başlarında AB üye devletlerinin çoğunluğu, derhal insani ateşkes çağrısında bulunan Birleşmiş Milletler kararını destekledi.
7. Polonyada AB yanlısı muhalefet iktidara geldi
Polonyada ekim ayında yapılan seçimlerde muhalefet partileri, iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisini (PiS) devirmeye yetecek kadar oy toplayarak, eski Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tuskın yeni başbakan olmasının önünü açtı.
PiS yüzde 35 oyla en büyük parti olmasına rağmen Tusk, Sivil Koalisyon partisinin AB yanlısı diğer iki parti olan Üçüncü Yol Partisi ve Yeni Sol ile anlaşmaya varmasının ardından koalisyon hükümeti kurmayı başardı.
Tusk o zamandan beri hukukun üstünlüğüne ilişkin politikaları değiştirmek için ilk adımları attı; Avrupa savcılığına katılma sürecini başlattı ve popülist seleflerinin sıkı kontrolü altında olan devlet televizyonu ve radyosunun patronlarını görevden aldı.
8. Af anlaşması İspanyada protestolara yol açtı
Temmuz ayında yapılan sonuçsuz genel seçimler, İspanyadaki sağ veya sol koalisyonlara hükümete giden açık bir yol bırakmadı. Ancak sosyalist lider Pedro Sánchez, 2017de İspanyadan ayrılmak için düzenlenen başarısız referandumu organize edenler için tartışmalı bir af karşılığında Katalan ayrılıkçılarla hükümet kurma anlaşması yaptı.
Anlaşma, İspanyanın başkenti Madridde haftalarca süren şiddetli protestolara yol açtı ve potansiyel hukukun üstünlüğü ihlallerine ilişkin endişeler nedeniyle Brükseldeki yetkililer inceleme başlattı.
9. Hollanda seçimlerini Geert Wilders kazandı
Hollandadaki erken seçim kasım ayında şok bir sonuç verdi. Avrupa Birliği ve İslam karşıtı Özgürlük Partisi (PVV) zafer elde etti.
PVV lideri Geert Wilders, daha önce camilerin ve başörtüsünün yasaklanması ve Hollandanın ABden çıkışı konusunda referandum yapılması çağrılarının ardından katı politikalarını yumuşatacağına söz verdi.
Ancak merkez sağ partilerin Wildersle güçlerini birleştirme konusunda tereddüt etmesi nedeniyle devam eden koalisyon görüşmelerinde aşırı sağcı politikacı 76 sandalyelik çoğunluğu sağlama konusunda başarısız olabilir.
10. Ukrayna, Moldova ve Gürcistan AB üyeliğine adım adım yaklaşıyor
AB ülkeleri, Avrupa Komisyonunun tavsiyesi üzerine Ukrayna ve Moldovanın AB üyeliğine ilişkin resmi müzakerelerin aralık ayında başlatılmasını onayladı.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban planlı bir siyasi hareketle oylamada çekimser kaldı ve geri kalan 26 liderin oybirliğiyle karar almasına izin vermek için odayı bir anlığına terk etti. Gürcistan aynı zamanda ABye katılım için resmi aday ilan edildi.
Brüksel ayrıca Aralık ayındaki zirvede Ukrayna için 50 milyar euroluk uzun vadeli bir fonu onaylamayı umuyordu ancak Orbanın direnişiyle karşılaştı.
