Tel Avivin stratejisi ile ilgili bilgi sahibi dört kaynak Gazze Şeridinin güneyinde bulunan Refah kentine kara harekâtı düzenlemeye hazırlanan İsrailin Gazzede altı ila sekiz hafta daha tam kapsamlı askeri operasyonlarını sürdürmeyi planladığını söyledi.
İsimlerinin açıklanmasını istemeyen iki İsrailli yetkili ve iki bölge yetkilisi ordudaki yetkililerin bahsi geçen sürede Hamasın geri kalan imkanlarına önemli ölçüde zarar verebileceklerini, böylece hedefli hava saldırıları ve özel ekip operasyonlarının düzenleneceği daha az yoğunluklu bir döneme geçişin önünü açabileceklerini düşündüklerini belirttiler.
İsrailin eski istihbarat yetkililerinden olan ve Filistinlilerin biri 1980ler biri de 2000lerde olmak üzere iki ayaklanmasında da müzakereci olarak yer alan Avi Melamed ise, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahunun hükümetinin Refaha kara hârekatı düzenlememesi yönündeki uluslararası çağrılara kulak verme olasılığının düşük olduğunu söyledi.
Melamed, Refah, Hamasın kontrolünde kalan son kale ve burada İsrailin bu savaştaki hedeflerine ulaşmak için etkisiz hâle getirmesi gereken taburlar bulunuyor dedi.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant Cuma günü İsrail Savunma Kuvvetlerinin (IDF) Refahta Hamas militanlarını, komuta merkezlerini ve tünellerini hedef alan operasyonlar planladığını söylemiş ancak herhangi bir tarih vermemişti. Gallant, sivil ölümlerinin önüne geçmek için olağanüstü tedbirler alındığının altını çizmişti.
Basın toplantısında konuşan Gallant Gazzede 24 bölgesel tabur vardı, bunların 18ini dağıttık. Şimdi Hamasın yeni ağırlık merkezi Refah dedi.
Dünya liderleri ise Refah hârekatının bir insani krize yol açmasından endişeleniyorlar.
İsrail üzerindeki diplomatik baskıların arttığı geçen haftada, ABD Başkanı Joe Biden İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile telefonda görüşmüş Refahta sivilleri korumak üzere güvenilir ve uygulanabilir bir plan olmadan kentte askeri operasyona başlamaması gerektiği uyarısında bulunmuştu.
Netanyahu, mutlak zafer sözü verse de sivillerin hârekat öncesinde savaş alanını terk etmelerine izin verileceğini söylemişti.
İsrail ordusu, bir milyondan fazla insanı Gazze Şeridindeki yıkıntıların arasından nasıl aktaracağını açıklamadı.
TARAMADAN GEÇİRECEKLER
İsrailli bir güvenlik kaynağına ve adının açıklanmasını istemeyen bir uluslararası yardım yetkilisine göre, Gazzeliler kuzeye gönderilmeden önce içlerindeki Hamas savaşçılarının tespiti için taramadan geçirilebilirler. Başka bir İsrailli kaynak ise İsrailin Refah kentinin kuzeyinde yüzen bir iskele inşa ederek uluslararası yardımların ve hastane gemilerinin deniz yoluyla ulaşmasını sağlayabileceğini söyledi.
Öte yandan İsrailli bir savunma yetkilisi, Filistinlilerin Gazze Şeridinin kuzeyine toplu hâlde dönmelerine izin verilmeyeceğini, Refah çevresindeki çalılık alanların çadır kentler için bir seçenek olabileceğini söyledi.
BÖLGE GÜVENLİ DEĞİL
Bununla beraber, bölge yetkilileri patlamamış mühimmatların hâlâ temizlenmediği ve elektrik ile suyun olmadığı kuzeydeki bölgeye çok sayıda insanın taşınmasının güvenli olmayacağını belirttiler.
İki hükümet arasındaki görüşmelere yakın olan bazı yetkililer, sivillerin güvenli bir şekilde bölgeden çıkartılması konusunda İsrailin yeterli hazırlığı yaptığına dair ABDnin şüphelerinin olduğunu ifade etti. ABD Başkanı Joe Biden Cuma günü yaptığı açıklamada, İsrailin Refaha yönelik büyük kara harekâtının yakın zamanda olmasını beklemediğini belirtmişti.
Katarda bulunan Hamasın bir yetkilisi Reutersa yaptığı açıklamada, örgütün dört aydır süren çatışmalarda tahminen 6 bin savaşçısını kaybettiğini belirtti. İsrailin 12 bin Hamas savaşçısını öldürdüğünü açıklamıştı.
HAMAS AYAKTA VE YAŞIYOR
Adının açıklanmasını istemeyen Hamas yetkilisi, Hamasın Gazzede savaşmaya devam edebileceğini ve Refah kenti ile Gazzenin merkezinde uzun bir savaşa hazırlıklı olduklarını söyledi ve şunu ekledi:
Netanyahunun seçenekleri zor, bizimkiler de öyle. Gazzeyi işgal edebilir ama Hamas hâlâ ayakta ve savaşıyor. Hamasın liderlerini öldürme ya da Haması yok etme hedeflerine ulaşamadı.
REFAHTA BOŞ YER KALMADI
İsrail, Hamas militanlarının 7 Ekim 2023te ülkeye eş zamanlı saldırılar düzenleyerek 1,200 İsrailliyi öldürmeleri ve 253 kişiyi rehin almalarının ardından Gazzede harekât başlatmıştı. İsrailin 7 Ekim 2023ten bu yana Gazzeye düzenlediği saldırılarda 28,000den fazla Filistinli hayatını kaybetti.
İsrailin saldırılarıyla Gazzenin büyük kısmı enkaz haline geldi. Gazzenin güneyindeki Han Yunus kentinde çatışmalar devam ederken, İsrailin Hamas savaşçılarından arındırdığını iddia ettiği kuzey bölgelerde de ara sıra çatışmalar yaşanıyor.
Gazzede yaşayan 2,3 milyon kişinin yüzde 85inden fazlası evsiz kaldı. Gazzede evsiz kalanların çoğu, savaş öncesi nüfusu yaklaşık 300 bin olan Refah kentine sığındı.
Gazzedeki savaştan kaçarak ailesiyle birlikte Refaha sığınan 55 yaşındaki Emad Joudat, Refahta boş yer yok, bir buçuk milyondan fazla insan var. Dünya bunu biliyor mu? Tanklar girerse katliam yaşanacak dedi.
Refahta yiyecek ya da suyu olmayan bir çadır kentte yaşayan beş çocuk babası olan Joudat, Büyük ailemin sorumluluğu benim üzerimde. Kendimi çaresiz hissediyorum çünkü İsrail bu bölgeye saldırı başlatırsa ailemle birlikte nereye gideceğimi bilmiyorum dedi.
REFAH AÇIKLAMALARI
Mısır, Refah sınırını kapattı. Mısır, Filistinlilerin Gazzeden göç ettirilmesine karşı çıkışını, 1948de İsrailin kuruluşunu çevreleyen savaşta 700 bin Filistinlinin şiddet kullanılarak evlerinden edildiği ya da zorla göç ettirildiği Nakbanın ya da felaketin tekrarlanmasını reddeden, daha kapsamlı bir Arap reddinin parçası olarak tanımladı.
Üç güvenlik kaynağı 16 Şubatta Reutersa yaptığı açıklamada Mısırın, Gazze Şeridi sınırında, İsrailin Refah kentine saldırması hâlinde Filistinlilerin olası toplu göçü sırasında sığınabilecekleri bir alan hazırladığını belirtmişti.
Mısır hükümeti ise bu yönde bir hazırlığın olduğunu reddetmişti.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, İsrailin Filistinli sivillerin Mısıra gönderilme niyeti olmadığını açıkladı.
İsrailin eski istihbarat yetkilisi ve müzakerecisi Melamed, Hamasın rehine müzakerelerinde geri adım atması ve 7 Ekimde rehin aldığı İsrailli rehineleri İsraile geri göndermesi durumunda, İsrailin Refaha hârekatında gecikme yaşabileneğini söyledi.
Üst düzey bir bölgesel güvenlik yetkilisi, İsrailin bazı Hamas komutanları ve rehinelerin Refahta olduğuna inandığını belirtti.
Hamas, Katarlı ve Mısırlı arabulucuların 29 Ocak haftasında gönderdikleri ve ABD ile İsrailin de desteklediği ateşkes önerisine yanıt olarak Gazzedeki savaşı tamamen sonlandırmaya yönelik 7 Şubatta üç aşamalı, 135 günlük bir ateşkes planı önermişti.
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Hamasın Gazzede savaşı sonlandırmaya yönelik ateşkes önerisini 7 Şubatta reddetmişti.
Netanyahu, Hamasın ateşkes için önerdiği şartların hayal ürünü olduğunu söylemişti. Netanyahu ayrıca zaferin aylar içinde mümkün olduğunu söyleyerek savaşmaya devam etmekte kararlı olduğunu ifade etmişti.
