İranda cuma günü yapılacak parlamento seçimlerinde katılım oranının düşük kalacağı belirtiliyor.
Seçimlerde oy kullanmayacağını söyleyenler bunun gerekçesini, çökmekte olan ekonomi, kitlesel protestolar, Tahranın nükleer programı ve İranın Ukrayna savaşında Rusyaya verdiği destek nedeniyle Batı ile yaşanan gerginlikler olarak gösteriyor.
Resmi olarak İslami Danışma Meclisi olarak bilinen görev süresi dört yıl olan 290 üyeli parlamentoda yer almak için 15.000den fazla aday yarışıyor.
İran Seçim Kurulu Başkanı Muhammed Rıza Gulamrıza, adayların yüzde 12’sinin kadınlardan oluştuğunu kaydetti.
Yasalara göre parlamento yürütme organını denetliyor, anlaşmaları oyluyor. Uygulamada ise İranda mutlak güç dini lider Ayetullah Ali Hamaneye ait.
Ülkede yasama organı, eski bir Devrim Muhafızı generali olan meclis başkanı Muhammed Bagher Kalibaf yönetiminde.
İranlılar ayrıca, 84 yaşındaki Hamaneyden sonra ülkenin bir sonraki dini liderini atayacak olan 88 sandalyeli Uzmanlar Meclisinin sekiz yıl görev yapacak üyeleri için de oy kullanacak.
Geçtiğimiz günlerde Associated Pressin görüştüğü 21 İranlıdan sadece beşi oy kullanacağını söyledi. On üçü oy kullanmayacağını, üçü ise kararsız olduğunu kaydetti.
İranda 22 yaşındaki Mahsa Amininin 2022 yılında polis gözetiminde hayatını kaybetmesinin ardından ülke çapında protestolarda 500den fazla kişi öldü, 22.000den fazla kişi de gözaltına alındı.
Seçimi boykot çağrısı
Hapisteki Nobel Barış Ödülü sahibi kadın hakları aktivisti Narges Mohammadinin arasında bulunduğu isimler seçim boykotu çağrıları yaptı.
Mohammadi açıklamasında, Acımasız ve vahşi baskısı, gençlerin sokaklarda öldürülmesi, idamlar, kadın ve erkeklerin hapsedilmesi ve işkence görmesiyle İslam Cumhuriyeti ulusal yaptırımları ve küresel utancı hak ediyor dedi.
İranın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, halkı oy kullanmaya çağırarak bunu ulusal bir görev olarak nitelendirdi.
Hamaney, Oy kullanmamanın hiçbir mantığı yok. Oy kullanmamak ülkenin hiçbir sorununu çözmez. Seçim zayıf olursa herkes zarar görür ifadelerini kullandı.
Kamuoyu araştırma kuruluşu ISPA, ekim ayında seçim anketleri yapmış olsa da sonuçları açıklanmadı.
İbrahim Reisinin kazandığı 2021 seçimlerinde katılım oranı yüzde 49 ile bir cumhurbaşkanlığı oylaması için kayıtlara geçen en düşük oran olmuştu.
Son seçimde katılım oranı yüzde 42de kaldı
2020 yılında yapılan Parlamento seçimlerinde 57 milyon 718 bin 159 seçmen oy kullanma hakkına sahipken seçmenin yüzde 42’si sandık başına gitti.
Bu katılım oranı, 1979 İran Devriminden sonra gerçekleştirilen seçimlere katılımın en düşük seviyede kaldığı seçim olarak kayda geçti.
İranda, 1979 Devriminden bu yana cumhurbaşkanlığı ve 290 sandalyeli Parlamento için 4 yılda bir, Uzmanlar Meclisi için ise 8 yılda bir seçim yapılıyor.
