Dersimde de benzer bir durum yaşanıyor. Doğal güzelliğiyle bilinen Dersim’de ardı ardına barajlar ve HES’ler yapıldı, zengin bitki florasının bulunduğu dağları ise maden ocaklarına açıldı.
Tahribatları derleyen ekolojist Haydar Çetinkaya, Dersim’in yaşanılmaz hale geleceğini, 30 köy ve mezranın da haritadan silineceğini belirtiyor.
Mezopotamya Ajansıdan Semra Turanın haberine göre, Çetinkaya, doğa talanının en çok Dersim’de hayata geçirildiğini kaydetti.
Haydar Çetinkaya, devlettin madencilik ve enerji gibi birçok açıdan çevresel etkileri olabilecek projeler için de her türlü kolaylaştırıcı yasa değişikliklerine gittiğini ifade ederek, doğanın talanı karşısında halkın gösterdiği en demokratik tepki ve taleplerin ise çoğu zaman şiddetle bastırıldığını aktardı.
Çetinkaya, doğa talanına karşı hukuksal kazanımların çoğunun ayaklar altında ezilerek, yargı kararlarının hiçe sayıldığını vurguladı ve devam etti:
“En büyük kültürel yıkım projesi Hasankeyf, Peri, Munzur vadisi projeleri, Küre Dağları talanı, termik santral projeleri, Sinop-Akkuyu ve İğneada nükleer santral projeleri, çevre yolları, Bergama, Karadeniz yeşil yol, İstanbul 3. Yol ve orman kıyımı, Artvin Yusufeli baraj projesi, Allianoi antik yerleşimini yok eden Yusufeli barajı ve daha niceleri örnek verilebilir.”
Anadolu’nun tamamında yapılan doğa talanının son on yılda kat be kat artarak hız kazandığını belirten Çetinkaya, doğa tahribatını, “Türkiye tahribat haritasını incelendiğinde 550’si tamamlanmış bin 500 baraj projesi, üç nükleer santral projesi, 10 bini aşkın maden ocağı, 300’den fazla irili ufaklı termik santral ve bütün bu projelerin hayat bulması durumunda geleceği yok edilmiş bir ülke” ifadesiyle anlattı.
Son 10 yılda en çok tahrip edilen alanlardan birinin Dersim coğrafyası olduğunu dile getiren Çetinkaya, bu süre zarfında hayata geçirilen projeleri ise şöyle aktardı:
“Dersim sınırları dahilinde altı adet baraj ve HES projesi tamamlanarak enerji üretimine geçmiştir. Dersim’in doğal sınırlarını oluşturan Karasu ve Peri Çayları üzerinde yapılan projelerle Dersim’in etrafı göllerle çevrilmiştir. Aynı şekilde Ovacık Mercan Şahverdi-Işıkvuran bölgesinden başlayıp, Pülümür Hel Dağları ve Bağır Dağı eteklerine kadar uzanan (Eskigedik-Karagöz-Hasangazi-Kırklar) boyunca da kontrolsüz ve denetimsiz onlarca alanda krom madeni çıkarılmıştır.”
Çetinkaya, Dersim’de yerli şirketler tarafından açılmış olan onlarca kum ocağı nedeniyle akarsu yataklarına ciddi zarar verdiğini kaydederek, Pınarlar Vazgirt bölgesinde Elemar madencilik tarafından açılan ve işletilen mermer ocağının yarattığı tahribatın da dehşet boyutunda olduğunu kaydetti.
Çetinkaya, bu şirketin Dersim’de yürüteceği projeler hakkında ise şu bilgileri verdi:
* Ovacık Topuzlu köyü. Ruhsatlandırılan alanın büyüklüğü 7024,46 hektar yani 70 bin 240 dönüm. Çıkarılması planlanan madenler: Altın ve Bakır. Haritadan silinecek alanlar: Cevizlidere, Karataş ve Söğütlü köyleri.
* Ovacık Karayonca Köyü. Ruhsatlandırılan alanın büyüklüğü 11.625,72 hektar yani 116 bin 250 dönüm. Çıkarılması planlanan madenler: Altın ve Bakır. Haritadan silinecek alanlar: Aşlıca, Sarısaltık, Kurukaymak, Yüceldi, Buzlutepe ve Uzundal köyleri.
* Ovacık Karaoğlan Köyü. Ruhsatlandırılan alanın büyüklüğü 1071,88 hektar yani 10 bin 710 dönüm Çıkarılması planlanan madenler: Bakır, Kurşun ve Çinko Madeni. Haritadan silinecek alanlar: Doludibek ve Aktaş köyleri.
* Ovacık Topuzlu Köyü. Ruhsatlandırılan alanın büyüklüğü 6521,51 hektar yani 65 bin 210 dönüm. Çıkarılması planlanan madenler: Bakır. Haritadan silinecek alanlar: Halitpınar, Karataş, Kozluca ve Bilgeç köyleri.
* Dersim Geyiksuyu köyü. Ruhsatlandırılan alanın büyüklüğü 17.107,30 hektar yani 171 bin 070 dönüm. Çıkarılması planlanan madenler: Bakır ve Gümüş Madeni. Haritadan silinecek alanlar: Geyiksuyu, Atadoğdu, Taşıtlı, Uzundal, Karaoğlan, Aşlıca, Garipuşağı, Aktaş, Elgazi ve Aktaş köyleri.
Çetinkaya, maden sahalarından etkilenen 30’u aşkın köy ve mezranın tamamen haritadan silineceğini belirterek, bunların Cevizlidere, Karataş, Söğütlü, Aşlıca, Sarısaltuk, Kurukaymak, Yücelli, Buzlupınar, Uzundal, Doludibek, Aktaş, Dibek, Elgazi ve Garipuşak köyleri ve bağlı mezraları olduğunu söyledi.
