Yapay zeka rekabetinde Çin, ABD'yi geçebilir mi?

ABD şimdilik AI yarışında önde gibi görünüyor. Çine yarı iletken ihracatına yönelik kısıtlamaların, Pekinin teknolojik ilerlemesine darbe vurma ihtimali de var.

Ancak AI çözümlerinin mükemmelleştirilmesi için yıllar gerekirken, uzmanlar Çinin ABDyi yakalayabileceğini söylüyor.

Trivium Çinden teknoloji politikası araştırmaları uzmanı Kendra Schaefer, Çinli internet şirketlerinin, ilerlemeyi nasıl ölçtüğünüze bağlı olarak ABDli internet şirketlerinden daha ileri olduğunu söylüyor.

Ancak Schaefer, Çinin yüksek teknolojili ekipman ve parça üretimi kabiliyetinin, bu alandaki küresel liderlerin tahminen 10-15 yıl gerisinde olduğunu da vurguluyor.

Silikon Vadisi faktörü
ABDnin en büyük avantajı, dünyanın en gözde girişim merkezi olan Silikon Vadisi.

Silikon Vadisi; Google, Apple ve Intel gibi modern yaşamı şekillendiren teknoloji devlerinin doğum yeri.

Hong Kong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi AI Araştırma Merkezinden Pascale Fung, istisnai araştırma kültürünün ülkedeki yenilikçilerin işini kolaylaştırdığını söylüyor.

Fung, araştırmacıların sıklıkla akıllarında belirli bir ürün olmadan bir teknolojiyi geliştirmeye yıllar harcadığını vurguluyor.

Örneğin OpenAI nihayetinde ChatGPTnin ortaya çıkmasını sağlayan Transformer makina öğrenme modeli üzerinde çalışırken, yıllarca kâr amacı gütmeyen bir şirket olarak varlığını sürdürdü.

Fung, Bu ortam çoğu Çin şirketinde hiç olmadı. Popüler olduğunu gördükten sonra derin öğrenme modelleri ve büyük dil modelleri üzerinde çalışmaya başladılar. Bu Çin AIsi için büyük bir zorluk diyor.

ABDli yatırımcılar da ülkenin araştırma kampanyasına destek oldu. Microsoft 2019da OpenAIye 1 milyar dolar yatırım yapacağını açıkladı.

Microsoft Yönetim Kurulu Başkanı Satya Nadella, AI günümüzün ön dönüştürücü teknoloji ve dünyanın en zorlu sorunlarının pek çoğuna yardımcı olma potansiyeli var dedi.

Bu arada Çin ise daha büyük bir tüketici tabanından faydalanıyor. Çin, 1,4 milyarlık nüfusuyla dünyanın en kalabalık ikinci ülkesi.

Race Capital adlı yatırım şirketinden Edith Yeung, Çinin aynı zamanda büyüyen bir internet sektörü olduğunu söylüyor.

Örneğin ülkede neredeyse herkes WeChat uygulamasını kullanıyor. Uygulama, mesajlaşmadan, doktor randevusu almaya ve vergi bildiriminde bulunmaya dek birçok alanda kullanılıyor.

Sonuç olarak, ürünleri geliştirmek için büyük bir veri birikimi var. Yeung AI modeli, öğrenebileceği veriler kadar iyi olabilir diyor.

İyi ya da kötü olabilir ama Çinin mahremiyet konusunda çok daha az kuralı ve çok daha fazla verisi var. Örneğin her yerde yüz tanıyan güvenlik kameraları bulunuyor. Bunun AI yapımı fotoğraflarda ne kadar faydalı olacağını bir düşünün.

AI Süpergüçleri: Çin, Silikon Vadisi ve Yeni Dünya Düzeni kitabının yazarı Lee Kai-Fu da Çinin teknoloji topluluğunun, ABDnin gerisinde kalmasına rağmen, bir avantajı olduğunu vurguluyor.

Pekindeki internet sektörünün önemli bir ismi ve Google Çinin eski başkanı olan Lee Hızın çok önemli, kopyalamanın kabul edilen bir uygulama olduğu bir dünyada yaşıyorlar ve yeni bir pazar kazanmak için yapmayacakları bir şey yok diyor.

Bu zorlu atmosfer, kopyalamanın kötü görüldüğü Silikon Vadisi ile tezat oluşturuyor.

Çinin kopyalama dönemi, özellikle fikri mülkiyet hakları konusunda ciddi sorunlar oluşturuyor. Lee bu durumun da rekabete hazır, atılgan ve açıkgözlü bir girişimci kuşağı yarattığı görüşünde.

Çin, 1980lerden bu yana, daha önce asıl olarak imalat temelli ekonomisini teknoloji temelli ekonomiye doğru genişlettiği vurgulanıyor.

Fung, Son 10 yılda Çinin tüketici temelli internet şirketlerinde ve yüksek teknolojili Çin tasarımlarında daha çok yenilik gördük diyor.

Çin, rakiplerini yakalayabilir mi?
Çinli teknoloji şirketlerinin kendilerine has ajantajları var ancak Pekinin otoriter yönetiminin etkisi hala net değil.

Örneğin, sansürün Çin AI sohbet robotlarının gelişimini etkileyip etkilemeyeceği soruları söz konusu. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile ilgili hassas sorulara yanıt verebilecekler mi?

Yeung, Çinde hiç kimsenin Baidu ya da Ernie gibi platformlarda tartışmalı sorular soracağını sanmıyorum diyor.

Fung da Hassas konular sohbet robotlarının kullanımının çok az bir kısmını oluşturuyor. Sadece medyada daha fazla ilgi çekiyor diye ekliyor.

Daha büyük bir kaygı, ABDnin Çinin uzman teknolojilere erişimini engelleme girişiminin, Çinin AI endüstrisine etkisi.

Yüksek performanslı bilgisayar çipleri ya da yarı iletkenler, şu anda Washington ve Pekin arasında gerilim kaynağı. Yarı iletkenler, diz üstü bilgisayarlar ve akıllı telefonlar gibi günlük teknolojilerde kullanılıyor ve askeri alanda da uygulamaları da var. Aynı zamanda AInin öğrenimi için yaşamsal önemde donanımlar.

Nvidia gibi Amerikan şirketleri, şu anda AI çiplerinde lider ve Fung ihraç kısıtlamaları yüzünden çok az Çinli şirketin ChatGPT ile rekabet edebileceğini söylüyor.

Bu durum Çinin gelişmiş AI gibi yüksek teknolojili yüksek teknoloji endüstrisine darbe vurabilir. Ancak Schaefere göre telefon ve bilgisayar gibi tüketici teknolojisini etkilemeyecek. Bunun nedeni de ihracat kısıtlamalarının Çinin ileri AIyi askeri amaçlar için kullanmasını önlemek.

Fung, bunun için Çinin kendi Silikon Vadisine, farklı yerlerden yetenekleri çekecek bir araştırma kültürüne sahip olması gerektiğini söylüyor. Şu ana kadar içerideki yeteneklerle, ülke dışından gelen Çin kökenli yeteneklerden faydalandılar. Homojen kültürel düşüncenin sınırları var diye de ekliyor.

Pekin bu boşluğu, çip şirketlerine büyük avantajlar öneren Büyük Fon ile kapatmaya çalışıyor.

Ancak yönetim, sektördeki kontrolünü sıkılaştırdı. Zhao Veiguo, yetkililer tarafından yolsuzlukla suçlanan son teknoloji patronu oldu. Pekinin belirli sektörlere odaklanması mali teşvikleri ve bürokrasının azaltılmasını beraberinde getirebilir ancak bu aynı zamanda daha fazla denetim, korku ve belirsizlik anlamına da gelebilir.

Schaefera göre Zhaonun tutuklanması, devletin sahip olduğu diğer şirketlere mesajdı: Devletin parasıyla oyalanmayın, özellikle de çip konusunda. Şimdi işe devam etme zamanı.

Bu mesajın Çinin AI endüstrisinin geleceğini nasıl etkileyeceğini ise zaman gösterecek.