NASAnın 2024 YR4 adı verilen asteroide yönelik önceki gözlemler, 22 Aralık 2032de Dünyaya çarpma ihtimalini yüzde 1den yüzde 2,3e çıkarmıştı. Livesciencea göre yeni hesaplamalar doğrultusunda risk, yüzde 3,1e yükseldi.
Yine de uzmanlar, göktaşının Dünyayı tamamen ıskalama olasılığının halen yüzde 96,9 olduğunu hatırlatıyor. Üstelik yörüngesi hakkında daha fazla şey öğrendikçe çarpma olasılığının sıfırlanma ihtimali de var. Öte yandan, bilim insanlarının 2024 YR4 karşısında alarma geçmesi de tuhaf değil. Zira bu asteorit, 20 yıldan uzun süredir karşılaşılan en büyük Dünya dışı tehdit konumunda.
2024 YR4, Nisan ayına kadar görünür kalacak. Bu esnada göktaşı Uluslararası Asteroit Uyarı Ağından yer tabanlı teleskoplarla izlenmeye devam edecek. Nisan ayından sonra asteroit, Haziran 2028e kadar gözlemlenemeyecek kadar sönük hale gelecek. Çarpışma tahminlerini netleştirmek için James Webb Uzay Teleskobunun Mart 2025te asteroitin tam boyutunu belirlemesi planlanıyor. Şu anda uzay kayasının çapının 40 ila 90 metre olduğu tahmin ediliyor.
Risk koridoru belirlendi
NASAnın Catalina Sky Survey Projesinden mühendis David Rankin ve meslektaşları, asteroidin çarptığı senaryoda Dünyada hangi bölgeleri etkileyebileceğine dair bir risk koridoru da çıkarmıştı. Buna göre asteroidin çarpma ihtimali olan bölgeler, Güney Amerikanın kuzeyinden başlayıp Pasifik Okyanusunu geçerek Güney Asya, Arap Denizi ve Afrikaya kadar uzanıyor. Bu durumda Hindistan, Pakistan, Bangladeş, Etiyopya, Sudan, Nijerya, Venezuela, Kolombiya ve Ekvador gibi ülkeler risk altında.
Koridorda dünyanın en kalabalık 100 şehrinden 8i yer alıyor: Bogota, Abidjan, Lagos, Hartum, Mumbai, Kalküta ve Dakka. The Independenta göre, sadece bu şehirlerin kentsel alanlarının toplam nüfusu 110 milyondan fazla.
2024 YT4 ne gibi hasarlara yol açabilir?
Bilim insanlarının 2024 YT4 hakkında topladığı veriler doğruysa asteroit, 1908de Dünyaya çarpan Tunguska ile aynı boyutta. Bu nedenle, çarpma etkisi yerel seviyede hissedilebilir. Ancak göktaşı çarptığı alana ciddi hasar verme potansiyeline sahip. Tunguska, insanlık tarihinde kaydedilen en büyük asteroit çarpması olayı. Ancak tarih öncesi çağlarda daha büyük birçok çarpma olduğunu biliyoruz. Bunlardan en dikkat çekeni, yaklaşık 66 milyon yıl önce gerçekleşen ve Dünyadaki yaşamın üçte ikisini yok ederek dinozorların saltanatını sona erdiren Chicxulub olayı.
Tunguska bu denli şiddetli bir çarpma olayı değildi. Rusyanın seyrek nüfuslu bir bölgesinin üzerinde atmosferde patlayan göktaşı 50 milyon ton TNTnin patlamasıyla aynı enerjiyi salmıştı. Space.coma göre, 2.150 kilometrekarelik bir alanda tahmini 80 milyon ağacı dümdüz eden patlama, üç kişinin ölümüne sebep olmuştu.
Catalina Sky Survey mühendisi ve asteroit avcısı David Rankin, 2024 YT4 kayalık bir malzemeden meydana geliyorsa havada patlayıp yere bir ateş topu olarak ulaşabilir, diyor. Eğer demirden yapılmışsa, atmosferi çok az sorun yaşayarak delecek ve bir çarpma krateri oluşturacak. Bu yüzden sadece yörüngeyi değil, aynı zamanda bileşimi ve boyutunu da anlamak çok kritik.
Rankin ve dünyanın dört bir yanındaki gökbilimciler, 2032den önce 2024 YT4 asteroidi hakkında mümkün olduğunca çok bilgi toplamaya devam edecek.
Sarı seviye risk
Asteroidin oluşturduğu tehdit, Tornio Ölçeğinde 3 derece olarak belirlendi. 3 (Sarı Seviye) derece, bu asteroitin Dünyaya çarpma ihtimalinin olduğu ama küresel hasardan ziyade yerel bir etki yaratacağı anlamına geliyor. Bu kategoride yer alan göktaşlarının çarpma olasılığının daha net hesaplamalar sonucu sıfırlanabilmesi de mümkün.
Ölçek şu şekilde işliyor:
- 0-1 derece: Asteroidin çarpma ihtimalinin ihmal edilebilir düzeyde olduğu anlamına gelir.
- 2-4 derece: İzlenmesi gereken ancak henüz endişe verici olmayan bir olayı ifade eder.
- 5+ derece: Uluslararası planlama gerektiren daha ciddi bir riske işaret eder.
---
Başka bir haberin var mı? Yardımcı olmaktan mutluluk duyarım!
