Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, CNN TÜRKteki Tarafsız Bölge programında gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu.
Çavuşoğlu, son günlerde yeniden gündem olan Suriyeli sığınmacılarla ilgili şunları söyledi:
Yaklaşık 3.7 milyon Suriyeli göçmen var. Diğer sorunlu bölgelerden de Türkiyeye gelenler oldu. Düzenli, düzensiz göçmenler 5 milyona yakın. Bazıları ülkelerine döndü. Bazıları Batı ülkelerine gittiler. Uzun yıllardır süren uzun bir konu. BM, AByle yapılan insani bir iş birliği var. Bu soruna ne açıdan baktığınız önemli. Bu işi siyasete alet etmemek gerek. Bir olgu bu. Türkiyede bu kadar göçmen var. Suç işlenme olarak baktığınız zaman Türkiye ortalamasına göre değerlendirmek gerekir. Siyasetçilerin abarttığı düzeyde mi ona bakmak gerekir.
ÖNEMLİ OLAN BUNLARI GERİ GÖNDERMEK
Şartlar oluştuğu zaman, insanların ülkelerine dönmesini de sağlamak lazım. Bunu da sağ görüşlü olarak yapmak lazım. İnsan haklarına saygılı, kendi hukukumuza göre bu yapılmalı. Sınıra yakın şehirlerde bu sorunun olduğunu görüyoruz. Kiliste Hatayda sorunların arttığını görüyoruz. 85 milyona baktığımızda böyle bir sorun yok. Kent kent bakmak lazım. 85 milyona baktığımızda demografik bir bozukluk yok. Önemli olan bunları geri göndermek.
DÖRT ÜLKEYLE BİR PROJE BAŞLATTIK
Bizim terörden arındırdığımız yerleri Suriyeliler güvenli olarak görüyor. Fakat hepsi oradan gelmiyor. Önümüzdeki süreçte Türkiyedeki göçmenleri göndermek üzere bir proje başlattık. Dört ülkeyle beraber. AB ve yüksek temsilci artık bu konuda daha yapıcı bir iş birliği yapmak istiyorlar. BM, Suriye ile görüşmelere başladı. Güvenli bir ortamın oluştuğundan emin olmak için bu görüşmeler başladı.
Sahada biz kolaylaştırıcı bir rol üstlendik. İnsani konularda BM üzerinden uluslararası örgütlerden, sivil toplum örgütlerinden bu tür iş birliği yapılabilir. Öncelikle insani can güvenliğini sağlamak lazım. Daha sonra bu insanlar ülkelerine döndükten sonra temel ihtiyaçlarını karşılamak lazım. Okul, hastane, barınma gibi. Rejim ara sıra af ilan ettiğini söylüyor. Kontrol ettiği yerdeki insanlara da gerekli hizmeti veremiyor. Ama en önemlisi can güvenliği. Öyle olsaydı Lübnanda göçmen kalmazdı. Ayrıca döndükten sonra temel ihtiyaçların karşılanabileceğinden de emin olması lazım insanların.
Tüm bu şartlara rağmen Türkiye olarak biz bu göçmenleri göndermeye devam ediyoruz. Geçen sene yurt dışına gönderdiğimiz göçmen sayısı yüz binlerdi. Bu sene gönderilen göçmen sayısı ilk 3 ayda 21 bin.
451 BİN GÖÇMENİN GEÇİŞİNİ ENGELLEDİK
Afganistana bile Talibandan sonra 9 bin 700 Afgan uçaklarla geri gitmek istediler. Geliyorlar sınırda yakalanıyorlar. Avrupaya gidemeyeceğini görünce ülkelerine geri gitmek istiyorlar. Ayrıca girişi engellenenler var. Geçen sene 451 bin göçmenin sınırda geçişini engelledik. Burada duvarlar, çitler, optik kameralar var. ABde Türkiyenin sınırdaki projelerimize destek veriyor. Çünkü Türkiyeden bu mülteciler geçmesin Avrupaya gelmesin istiyorlar. Birileri sanki Türkiyenin sınırlarında hiçbir tedbir yok. Hiçbirisi engellenmiyor ve geri gönderilmiyor gibi algı var. Böyle olmadığı için bu rakamları paylaştım.
SOSYAL MEDYADAKİ GÖÇMENLERİN VİDEOLARI
Halkımızın elbette duyguları var. Biz bu görüntüleri kışkırtanları eleştiriyoruz. İftiraya varan aşağılayıcı eleştiriler yurt dışına giden vatandaşlarımıza yapılmadı mı? Türkler gettolaşıyor Avrupalı olmadı diye eleştiriler yok mu? Asimilasyon hemen olacak diye bir şey yok. Yanı başımızdaki ülkeden gelse bile kültürel farklılıklar var. Bu bir sorun. Biz bu sorunu yönetiyoruz. Ama ırkçılık yapmadan, insanlık anlayışından ve hukuktan uzaklaşmadan bu konuyu ele almak lazım.
Elbette şu anda AB ve Mülteciler Yüksek Konseyi Suriyeliler ile görüşmeler yapıyor. Ayrıca BM temsilcisi bu konuları da ele alıyor. Biz ne diyoruz. Talibanla angajmana giriyoruz. Ülke çökmesin daha fazla mülteci gelmesin, teröristler yeniden türemesin diye. Biz tanımadan angajmana girmesinin faydalı olduğuna inanıyoruz. Son günlerde rejim YPG ve PKK ile ciddi çatışıyor. Biz Suriyenin toprak bütünlüğünü destekliyoruz. Bu YPG/PKKnın da Suriyeyi bölme planları var.
SAVAŞ DEVAM ETSİN RUSYA ZAYIFLASIN İSTİYORLAR
Çavuşoğlu, Rusyanın Ukraynaya saldırısına yönelik İstanbuldaki görüşmelerden sonra savaşın bu kadar uzayacağını düşünmüyorduk ifadesini kullandı. Bu savaşın devam etmesini isteyenler var. NATOya bağlı ülkelerden savaşın devam etmesini isteyenler var. Savaş devam etsin Rusya zayıflasın istiyorlar. Olan Ukraynaya oluyor diyen Çavuşoğlu sözlerini şöyle sürdürdü:
Ukraynayı rekabet alanı olarak görmemek lazım. Rusyanın Ukraynaya saldırısı kabul edilemez. Güvenlik garantileri ve diğer konulara geldiğimiz zaman bu savaşın devam etmesine yönelik bir kanaat oluştu bizde. Trajik görüntüler geldikten sonra bunun devam etmemesi lazım.
Putinin Rusyada hedefleri var. Bizim kabul etmediğimiz sebepler ama kendisine göre haklı olduğunu düşüyor. Sonuçta müzakere ettikleri konuların içinde zor konular var. Antalyadaki görüşmede bir sonuç çıkmayacağını biliyorduk ama onları bir araya getirmek önemliydi. Bizimle yapılan görüşmelerde söyledikleri konuşmalara baktığımızda umutlarımız artmıştı. Biz de ona göre açıklamalar yapmıştık. Katliam görüntüleri gelince ortamı gerginleşti. İstanbul anlaşmasından uzaklaştılar.
Her şeye rağmen iki tarafta müzakerelere devam etmek için görüşmeler yaptılar. İki taraf şu anda da müzakerelere devam ediyorlar. Arka kapı diplomasisi de liderler arasında devam ediyor. Zelenskiy Görüntülere rağmen ülkenin Cumhurbaşkanı olarak görüşmelere devam etmem lazım.
ARABULUCULUK GÖREVİMİZE SAYGISIZLIK OLUR
Çavuşoğlu hangi taraf barışa daha yakın? sorusuna şu cevabı verdi:
Bu konuda değişik toplantılara katıldık, sürekli telefonda da görüşüyoruz. O nedenle bir taraf barışa daha yakın dersek arabuluculuk görevimize saygısızlık yapmış oluruz. Zelenskiy Ukraynanın devlet başkanı. Zelenskiy bu savaş başladıktan sonra güçlü bir liderlik sergiledi. Elbette ki savaş başlayınca dışarıdan yardıma muhtaç oldu. Ama dışarıdan yardım istedi diye onların güdümüne girdi demek doğru olmaz.
ZELENSKİY VE PUTİNİN BİR ARAYA GELMESİ HALA MASADA
Zelenskiy savaş başlamadan önce de Putin ile bir araya gelmek istiyordu. Savaş başladıktan sonra her Cumhurbaşkanımızla konuştuğunda Putin ile bir araya gelmek istediğini belirtiyordu. Zelenskiy ve Putinin Antalyada bir araya gelmesi hâlâ masada. İkisi de görüşme için olumlu mesajlar veriyorlar fakat şartlar oluştuğunda.
