• Turkhane Logo

Türkiye'de insanları enfekte edebilen 'kene kaynaklı' yeni bir bakteri görüldü

Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, Keneler ve Kene Kaynaklı Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Ömer Orkun: Türkiye'de insanları enfekte edebilen kene kaynaklı yeni bir bakteri görüldü.

21:16 07 Eylül 2022 Çarşamba
Türkiye'de insanları enfekte edebilen 'kene kaynaklı' yeni bir bakteri görüldü
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, Keneler ve Kene Kaynaklı Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Ömer Orkun: Türkiye'de insanları enfekte edebilen kene kaynaklı yeni bir bakteri görüldü.


Orkun, kene kaynaklı patojenler ve sebep olduğu hastalıkların global anlamda insan ve hayvan sağlığını ciddi derecede tehdit ettiğini belirtti. Artan moleküler teknikler sayesinde kene kaynaklı patojenlere sebep olan yeni türlerin ortaya çıktığını ifade eden Orkun, özellikle Anadoluda orman içi bölge olan Boludan başlayıp Ankaradaki çok çeşitli geçiş zonlarını içine alan ve yarı kurak step coğrafya olan Kırşehirde son bulan bir alanda kene kaynaklı patojenlerin doğal dinamiklerini anlamaya yönelik saha ve laboratuvar çalışmaları yürüttüklerini anlattı.

Yaptıkları araştırmanın uluslararası bilimsel bir dergide yayımlandığını söyleyen Orkun, 2 bine yakın kenede yüzlerce patojen (hastalık oluşturan mikrop) taradıklarını ve 32 farklı kene kaynaklı patojenin varlığını belirlediklerini dile getirerek, şöyle konuştu: 


Bu ciddi derecede önemli bir rakam ve bunların hiçbiri Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsü değil. Tespit edilen patojenlerden 10unun insanı enfekte edebildiği ortaya çıktı. Bunlardan bir tanesi de şu an patojen olarak Avrupada yeni ortaya çıkan ve Avrupanın en önemli vektörü olan Ixodes Ricinus kenetürünün naklettiği Neoehrlichia Mikurensis adı altındaki bir bakteri. Bunun Türkiyede daha önce varlığı bilinmiyordu, yeni tespit ettik. Bu tür, Avrupada insanlarda patojenik olan zoonotik hastalıkların en önemli vektörü olarak kabul edilir ve Avrupanın üzerinde en çok çalıştığı kene türüdür. Bizim ülkemizde özellikle Anadolunun kuzeyi, Trakya ve İstanbulda baskın bir tür.

Sağlıklı insanlarda da patojeniteye sebep olabiliyor

Söz konusu bakterinin, insanlarda kan damarlarının iltihaplanması ve tromboembolik patojenite ile seyreden birtakım bozukluklara yol açabildiğine işaret eden Orkun, Eskiden özellikle immün sistemi zayıf veya baskılanmış, dalağı alınmış, lösemi, lenfoma ve MS gibi hastalığı olan insanlarda patojenik olduğu sanılıyordu. Ancak son yıllarda Avrupadaki vakalara baktığımızda, immün sistemi gayet yerinde, sağlıklı insanlarda da patojeniteye sebep olabildiği hatta özellikle birtakım ilaçlarla immün sistemi baskılanmış hastalarda ise ölüme varabilecek sonuçlara neden olduğu bildiriliyor dedi. 

Bu türün sebep olduğu hastalığın çok akut enfeksiyona sebep olmadığı için bugüne kadar bilinemediğine dikkati çeken Orkun, şu ifadeleri kullandı: 

Ülkemizde bu patojen maalesef birçok rutin tanı sistemlerinde yer almamaktadır. İhmal ediliyor olabilir, hasta tanısı konmadan tedavi edilmiş olabilir. Ancak gelecekte bu patojenin ayırıcı tanıya gerek ulusal referans laboratuvarlarında gerekse hastanelerde eklenmesi gerekiyor. Çünkü erken tanı hayat kurtarır ve tanımadığınız bir mikroorganizmayla savaşmanız çok zordur. O yüzden kene kaynaklı patojenler, üzerinde çok durulması gereken patojenlerdir.

Bakteriyi taşıyan Ixodes Ricinus kene türünün yüksek neme ihtiyaç duyduğuna işaret eden Orkun, Bu türü sadece kırsal kesimlerde değil özellikle içerisinde orman ihtiva eden il içi yapılarda yani kentsel bölgelerde de görüyoruz dedi.

Bir pilot kalemin defterde bıraktığı nokta kadar küçük

Bu kene türünün İstanbuldaki Belgrad Ormanında, Trakya ve Anadolunun kuzeyinde göründüğünü anlatan Orkun, bu türün insanları sıklıkla enfekte ettiğini dile getirdi.

Tespit edilen noktalar üzerinden başlayarak benzer coğrafi noktalarda erken uyarı sistemlerinin oluşturulması gerektiğini dile getiren Orkun, şöyle devam etti:

İki yıl önce gelecekte Türkiyede Ixodes Ricinus kaynaklı salgın oluşabilir endişesi ile bu türe ve taşıdıkları patojenlere özgü bir projeyi Sağlık Bakanlığına sunduk. Umarım bunun üzerine gidilir çünkü biz bu salgını en acı yaşayan ülkelerden biriyiz. 2002de hiç bilmediğimiz bir şekilde dünyanın en büyük KKKA salgınına maruz kaldık ve hala devam ediyoruz. Türkiye açısından gelecekte olacak kenekaynaklı salgınların sebeplerinden bir tanesi hatta olasılık olarak en yükseklerinden biri Ixodes Ricinus. Bu türle ilgili bölgesel verileri almamız gerekiyor. Rezervuar konakları bulmamız lazım. 

İnsanlar kendisine tutunduğunda bu tür keneyi genelde göremiyor çünkü bu kene, bir pilot kalemin defterde bıraktığı nokta kadar, çok küçük. İnsanlar çoğu zaman fark edemiyor. Diğeri kolaylıkla fark edilebilir ama bu türü fark etmek zor olduğundan, insanların vücutlarını çok detaylı aramaları gerekiyor. (AA) 

Son güncelleme: 21:16 07.09.2022
SIRADAKİ HABER
Sayfa Başı