Rota virüs mikrobunun erken çocukluk döneminde şiddetli gastroenteritin en sık görülen sebebi olduğunu belirten Dr. Erdemir önemli uyarılarda bulundu:
İshal, kusma, nadiren ateş ile seyreder. Şiddetli su kaybına yol açarak ölüme neden olabilmektedir. Rota virüsü belirtileri virüs vücuda alındıktan 1-3 gün sonra ortaya çıkar. Genelde kış aylarında görülmektedir. Hastalık son derece bulaşıcıdır. Bulaşma, virüs bulaşmış eşyalara dokunma, ardından el ağız teması, hapşırık aksırık ile etrafa yayılanvirüsün solunum ile alınması, virüs bulaşmış yiyecek ve içeceklerin alınması ile olabilmektedir.
Sıklıkla okul-kreş gibi toplu yaşanan yerlerde salgınlara neden olmaktadır. Böyle salgınlardan korunmak için el yıkama çok önemlidir.Virüs dışkıda 15 güne kadar atılabilmektedir. İshal ortalama 6-7 gün devam eder, dışkı sık ve çok suludur. Bu belirtileri olan çocuklarda tanı dışkı örneğinin laboratuvarda incelenmesi ile konur.
Çocuk yeniden rota virüsüne maruz kaldığında yeniden hastalanabilmekte ancak bulgular daha hafif seyretmektedir. Anneden geçen antikorların koruyuculuğu nedeni ile anne sütü ile beslenen bebekler daha az hasta olmaktadır” dedi. Tedavide ana hedef, sıvı kaybını önlemek için ağızdan yeterli sıvı alınmasını sağlamanın önemine dikkat çeken Dr. Aydemir, ‘Antibiyotik kullanılmamalıdır. Eczaneler de satılan bazı sıvı elektrolit çözeltileri kullanılabilir. Tedavide ishal durdurucu ilaçlar kesinlikle kullanılmamalıdır. Yoğurt, pirinçli yoğurt çorbaları, patates ve muz gibi ishale uygun besin maddeleri, bebeklerde anne sütü ve eğer gerek görülürse özel ishal mamaları verebilir.
Su kaybı olan ve kusan hastalarda hastaneye yatırılarak damardan sıvı desteği yapılabilmektedir. Aşılama, şiddetli rota virüs hastalığı sıklığı üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek tek kontrol yöntemidir. Rota virüs aşısının 1990’lı yıllarda yan etki olarak invajinasyon (barsak düğümlenmesi) yaptığı, fakat bunun daha çok 8 aydan büyük çocuklarda görüldüğü saptanmıştır.
Aşının en etkili olduğu ve yan etkinin en az olduğu dönemin ilk 6 ay olduğu görülmüştür. Bu dönemde yapılan aşıların barsak düğümlenmesine yol açmadığı kanıtlanmıştır. Rota virüs aşısı rutin olarak yapılan ülkelerde hastalığa bağlı hastaneye yatışlar ve ölümler ciddi oranda azalmıştır.
Aşıya ideal olarak 2. veya 3. ayda başlanmalıdır. En geç 3.5 aylıkken ilk dozun yapılması önerilmektedir. Aşı ağız yolu ile uygulanmaktadır. Aşıdan sonra bebek hemen beslenebilir. Diğer aşılarla birlikte yapılabilir. Aşı uygulandıktan sonra bebek kusarsa aşının tekrarlanmasına gerek yoktur. İçeride kalan miktar koruyuculuk için yeterlidir.
Türkiye’de Rotarix ve Rotateq diye 2 çeşit aşı bulunmaktadır
Rotarix 2 doz, Rotateq 3 doz olarak uygulanmaktadır. 1 ay veya 2 ay aralıklarla uygulanabilmektedirler. Nadiren aşı sonrası bulantı, kusma, burun akıntısı, öksürük, alerji gibi yan etkiler görülebilmektedir. Bağışıklık sisteminde doğuştan veya sonradan bozukluk olan, bağışıklık sistemini zayıflatan ilaç kullanan, ya da bağışıklık sisteminde problem olanlarla yakın temasta olanların aşıyı yaptırmamaları,öncesinde doktorları ile görüşmeleri gerekmektedir.
