2023-2024 Yeni Adli Yılı, 1 Eylül Cuma günü Yargıtayda düzenlenecek törenle resmen başlayacak. Törene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanın yanı sıra, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, yüksek yargı başkanları ile bakanların katılması bekleniyor. DW Türkçe, yeni adli yılda ön plana çıkacak olan bazı dava ve soruşturma dosyalarını mercek altına aldı.
İmamoğlunun geleceğini Yargıtay belirleyecek
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğluna Yüksek Seçim Kurulu (YSK) üyelerine ahmak dediği gerekçesiyle verilen 2 yıl 6 ay 15 gün hapis cezasının kesinleşip kesinleşmeyeceği yeni adli yılda netleşecek. Yerel mahkemenin verdiği karar, henüz İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinin önünde bekliyor. İstinafın vereceği kararın ardından dosya bu kez Yargıtay 4. Ceza Dairesine gidecek. Temyiz sürecinden çıkacak olası bir onama kararı, İmamoğluna siyasi yasak gelmesi anlamı taşıyor. Bu durum da İmamoğlunun 2024te yapılacak yerel seçimlerde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı için yeniden aday olmasını engelliyor. Aynı zamanda İmamoğlunun yine olası CHP Genel Başkanlığı adaylığının önü de bu kararla kapanacak.
Bunun yanı sıra, İmamoğlu hakkında süren davalar da var. İçişleri Bakanlığının ihbarı üzerine İmamoğlu hakkında Beylikdüzü Belediye Başkanlığı dönemine ilişkin ihaleye fesat karıştırma iddiasıyla dava açılmıştı. Yedi yıla kadar hapis ve siyasi yasak istenen davanın ilk duruşması 15 Haziranda Büyükçekmece Asliye Ceza Mahkemesinde görülmüştü. Duruşma 30 Kasıma ertelendi.
İmamoğlu hakkında Tuzla Belediye Başkanı Şadi Yazıcıya hakaret ettiği iddiasıyla kamu görevlisine alenen hakaret suçundan 2 yıl 4 aya kadar hapis cezası istemiyle dava açılmıştı.
Diğer yandan İstanbul Büyükşehir Belediyesinde terör iltisaklı kişilerin işe alındığı iddiasıyla İçişleri Bakanlığının raporu üzerine başlatılan bir soruşturma da bulunuyor. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının yürüttüğü soruşturma kapsamında İmamoğlunun şüpheli olup olmadığı henüz net değil.
Kılıçdaroğlu hakkındaki soruşturmalar
14 Mayıs seçimlerinde Cumhurbaşkanı adayı olduğu için milletvekili seçilemeyen CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlunun dokunulmazlığının sona ermesi nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisinde (TBMM) bekletilen dokunulmazlık dosyaları savcılığa gönderilmişti.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığında soruşturma bürolarına dağıttığı 18 dosyada Kılıçdaroğluna terör örgütü propagandası yapmak, halkı kin ve düşmanlığa tahrik, Cumhurbaşkanına hakaret, kamu görevlisine hakaret ve iftira gibi suçlamalar yöneltiliyor. Bu dosyaların davaya dönüşüp dönüşmeyeceği ise yeni adli yılda belli olacak.
HDP kapatma davası
Yargıda HDP ile ilgili ise kritik iki dava sürüyor. Bunlardan ilki Anayasa Mahkemesinde (AYM) karar aşamasına gelen HDP kapatma davası… Dosya şu anda esas hakkındaki görüşünü hazırlaması için AYM raportörünün önünde duruyor. Hazırlanacak raporun üyelere dağıtılmasının ardından AYM, belirlenecek özel günde toplanarak kapatma talebini esastan karara bağlayacak.
HDP hakkında açılan kapatma davası, AYMnin önündeki en kritik dosyalardan biriFotoğraf: Tolga Ildun/Zumapress/picture alliance
451 kişi hakkında siyasi yasak istenen iddianamede ayrıca HDPnin Hazine yardımına el konulması da isteniyor. YSPden milletvekili seçilen Pervin Buldan, Mithat Sancar, Meral Danış Beştaş ve Sırrı Süreyya Önderin de aralarında bulunduğu 17 vekil de siyasi yasak istenenler arasında yer alıyor. Kapatma için 15 üyenin en az 10nun oyuna ihtiyaç var.
Demirtaşın durumu ne olacak?
HDP kapatma davasına paralel ilerleyen Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağın aralarında bulunduğu 20si tutuklu 108 HDPli siyasetçinin yargılandığı Kobani davası da karar aşamasına doğru gidiyor. 14 Nisan 2023teki duruşmada esas hakkındaki mütalaasını açıklayan Cumhuriyet Savcısı, Demirtaş ve Yüksekdağın aralarında bulunduğu 36 sanık hakkında, Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma iddiasıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası talep etti. Ayrıca Demirtaşın aralarında bulunduğu 26 kişi hakkında da, Yasin Börü dâhil altı kişinin öldürülmesine ilişkin altı kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istendi. Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesindeki davada Demirtaş henüz savunmasını yapmadı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Dairenin Demirtaş hakkında verdiği hak ihlali kararı uygulanmamıştı. Buna ilişkin Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvuru dosyasının da önümüzdeki aylarda gündeme alınması bekleniyor.
Gezi davasında cezalar onanacak mı?
Yeni adli yılda gözlerin çevrileceği adreslerden biri de Yargıtay olacak. Gezi davası kapsamında iş insanı Osman Kavala ağırlaştırılmış müebbet, aralarında TİP Hatay Milletvekili Can Atalayın bulunduğu yedi sanık ise 18 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. İtiraz üzerine dosya Yargıtay 3. Ceza Dairesi tarafından incelenecek. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Mücella Yapıcı dışındaki tüm sanıkların cezasının onanmasını istemişti. Daire, Can Atalayın yasama dokunulmazlığı olduğu gerekçesiyle tahliye talebini reddetmişti. Bu kez dosyayı esastan görüşecek olan Dairenin vereceği karar, Gezi davasındaki sanıkların cezaevinde kalıp kalmayacağını netleştirecek. Ceza onanırsa Atalayın milletvekilliği de düşecek.
Sinan Ateş cinayeti davası açılacak mı?
Eski Ülkü Ocakları Genel Başkanı Sinan Ateş, 30 Aralık 2022 tarihinde Ankaranın Çukurambar semtinde öldürüldü. Cinayete ilişkin Ülkü Ocakları Genel Başkan Yardımcısı Emre Yüksel, eski Ülkü Ocakları yöneticisi Tolgahan Demirbaş, dönemin MHP İstanbul İl Yöneticisi Ufuk Köktürk, iki özel harekat polisi ile tetikçi Eray Özyağcının aralarında bulunduğu 21 şüpheli tutuklanmıştı. Sinan Ateş cinayetine ilişkin soruşturmayı yürüten Başsavcıvekili Durdu Özerin Ağustos ayı başında Genel Soruşturma Bürosundan alınarak Bilişim Suçları Soruşturma Bürosunun başına atanması ise gözleri bir kez daha dosyaya çevirdi. Dosya, Özer ve diğer iki soruşturma savcısının izinde olması nedeniyle Başsavcı Vekili Ahmet Altuna devredildi. Yeni adli yılda dosyanın yeniden Özere verilip verilmeyeceği netleşecek. Diğer yandan cinayetin ardından Tolgahan Demirbaşı evinde saklamakla suçlanan eski MHP Milletvekili Olcay Kılavuz hakkında işlem yapılıp yapılmayacağı ise bilinmiyor. Cinayet soruşturmasına ilişkin iddianamenin önümüzdeki aylarda tamamlanarak mahkemeye gönderilmesi bekleniyor.
Deprem soruşturmaları
Yeni adli yılda gözlerin çevrileceği başka adres ise deprem bölgesi olacak. Kahramanmaraş merkezli 11 ilde gerçekleşen 6 Şubat depremlerinde 50 binin üzerindeki kişi hayatını kaybetti. Depremde yıkılan binalarla ilgili sorumluluğu bulunan 2 bin 124 şüpheli hakkında adli işlem yapıldı. En az 260 kişi tutuklu. Bugüne kadar 50 davanın açıldığı dosyalardaki sanık sayısı ise 135. Diğer soruşturmaların da önümüzdeki aylarda tamamlanması bekleniyor. Bunlar arasında Ebrar Sitesi, Galeria AVM, Rönesans Rezidans gibi binlerce can kaybına neden olan yapılara ilişkin dosyalar başı çekiyor. Depremin ardından kamu kurumlarının aldığı kararlara karşı 22 bin 120 idari dava açıldı. Bunlardan 16 bin 172si ise hasar tespiti ve yıkımlara yönelik açıldı.
Sezgin Baran Korkmaz ve Sedat Peker davaları ne olacak?
Suç örgütü lideri olmakla suçlanan ve Birleşik Arap Emirliklerinde bulunan Sedat Pekerin bu süreçte Türkiyeye iade edilip edilmeyeceği de yakından takip edilecek. Peker hakkında İstanbulda açılan 92 sanıklı dava halen sürüyor. Pekerin ortaya attığı iddialarla ilgili ise Türkiyede henüz ciddi bir soruşturma yürütülmüş değil.
Kara para aklamak suçlamasıyla İstanbulda hakkında dava bulunan Sezgin Baran Korkmaz, Avusturyadan iade edildiği ABDde geçen günlerde tahliye edilmişti. Korkmazın Türkiyedeki davası da yakından izlenecek.
