Türkiyedeki siyasi gelişmeler, dünyanın saygın düşünce kuruluşları tarafından büyük bir dikkatle izleniyor. 14 Mayıs seçim sonuçlarıyla değişen siyasi dinamikleri değerlendiren Türkiye uzmanları, 28 Mayıstaki ikinci tur ile ilgili olarak dikkat çeken öngörülerde bulunuyor.
Çağaptay: Erdoğan kazanırsa Türkiye bir otokrasi olur
Washington Enstitüsünün kıdemli uzmanı Soner Çağaptay, 14 Mayısta yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonuçları için Cumhurbaşkanı Erdoğan neredeyse kazanıyordu, bu büyük bir sürpriz oldu. Ancak daha büyük sürpriz, muhalefetin adayı Kemal Kılıçdaroğlunun kazanmamış olmasıdır değerlendirmesini yaptı.
Çağaptay, enstitünün sosyal medya hesabı üzerinde paylaşılan yorumunda, Erdoğanın seçimlere giden süreçte, çok önemli avantajlara sahip olduğunu, Türkiyedeki medyanın yüzde 90ının AKPnin denetimi altında bulunduğunu, halkın yüzde 80inin de zaten Türkçe dışındaki yayınları takip etmediğini söyledi.
Erdoğanın bu sayede yüksek enflasyon, deprem felaketi gibi konuların gündemde yer almasını engellediğini, bunun yerine kendini seçmene Türkiyeyi bir askeri endüstriyel güç haline getiren lider olarak sunduğunu anlatan Çağaptay, ikinci turda da Erdoğanın seçimleri kazanmak için bilgi akışını kontrol altında tutmaya devam edeceğini aktardı.
Çağaptay, analizini şu çarpıcı ifadelerle tamamladı:
Peki ikinci turu kazanabilir mi? Evet bu mümkün. Seçmene ‘Bakın ben meclisi kazandım, bölünmüş devlet istemezsiniz, cumhurbaşkanlığı da bana verin diyecektir. Peki, Erdoğan seçimi kazanırsa Türkiye nasıl bir ülke haline gelir? Bence bir otokrasi olacaktır. Hukukun üstünlüğü ortadan kalkacak. Kalan son bir kaç özerk kurum da yok olacak. Eğitimli vatandaşlar ve gençler de ülkeden ayrılacak…
Eissenstat: Kılıçdaroğlu zorda
Amerikalı tarihçi Dr. Howard Eissenstat da Washington merkezli Ortadoğu Merkezi (MEI) için kaleme aldığı analizde Türkiyedeki seçim sonuçlarını mercek altına aldı, ikinci tur cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin öngörülerini paylaştı.
Aynı zamanda St. Lawrence Üniversitesi öğretim üyesi olan Eissenstat, seçimleri gözlemleyen AGİTin 14 Mayıs seçimlerinin adil bir ortamda gerçekleşmediği saptamasını hatırlattı, buna rağmen yirmi yıldır iktidarda olan AKPnin oylarının gerilediğine dikkat çekti.
Dr. Howard EissenstatDr. Howard Eissenstat
St. Lawrence Üniversitesi öğretim üyesi ve Ortadoğu Merkezi (MEI) uzmanı Dr. Howard Eissenstat.Fotoğraf: Privat
Amerikalı tarihçi, Erdoğanın ilk kez yeterli oyu alamayarak seçimleri kazanamadığına, bu nedenle cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kaldığına işaret ederken, popülaritesi zarar görmüş bir lider olsa da Erdoğanın ikinci turun favorisi olduğunu kaydetti.
Erdoğanın sahip olduğu avantajları sıralarken, Cumhur İttifakının mecliste çoğunluğu sağlamış olması ve yükselen milliyetçiliğe vurgu yapan Howard Eissenstat, Kılıçdaroğlu zorda gözlemini paylaştı.
Kılıçdaroğlunun Kürt seçmenin desteğine ihtiyaç duyduğunun altını çizen Amerikalı uzman, analizini şu ifadelerle tamamladı:
Kılıçdaroğlunun başarısı Kürt oylarına bağlı. Onlar olmadan kazanamaz ama bu destek var olduğu takdirde de, milliyetçi seçmen onu desteklemeyecektir.
Ünlühisarcıklı: Hiçbir şey bitmiş sayılmaz
Alman Marshall Fonu (GMF) Türkiye Direktörü Özgür Ünlühisarcıklı ise Erdoğanın 14 Mayısta yeniden cumhurbaşkanı seçilmeye çok yaklaştığına dikkat çekmekle birlikte, Ancak ikinci tur bitene kadar, hiçbir şey bitmiş sayılmaz görüşünü kaydetti.
Ünlühisarcıklı, GMF tarafından yayımlanan analizinde Kılıçdaroğlunun galibiyet iddiasını sürdürdüğüne, destekçilerinin büyük bir bölümünün de motivasyonlarını koruduklarına işaret etti.
Cumhur İttifakının TBMMde çoğunluğu sağladığı 14 Mayıs seçimlerinin adil bir ortamda gerçekleşmediğinin altını çizen Ünlühisarcıklı, medyanın neredeyse tamamını kontrol eden Erdoğanın kamu kaynaklarına asimetrik erişim sağladığını, muhalefetteki siyasetçilerin de sık sık sözlü ve fiziki saldırıya hedef olduklarını hatırlattı, oy sayımındaki usülsüzlerin sistematik olup olmadığının da bilinmediğini vurguladı.
Cook: Otoriter yönelimini yumuşatma ihtimali düşük
Dikkat çeken bir diğer analiz, Dış İlişkiler Konseyi tarafından yayımlandı. Steven A. Cook tarafında kaleme alınan yazıda, 28 Mayıstaki ikinci tur seçimlerine giden sürecin, çetin bir mücadeleye sahne olacağı belirtildi.
Seçimlerin adil ve özgür olarak nitelendirilmesine gölge düşüren pek çok gelişme yaşandığına ve Erdoğanın ikinci turda da avantajlı konumda bulunduğuna işaret eden Cook, AKP liderinin bir kez daha cumhurbaşkanı seçilmesi halinde politikalarında büyük değişime gitme ihtimalini gerçekçi bulmadığını kaydetti.
Steven A. Cook, Erdoğanın seçim zaferlerini izlediği politikaların onaylanması olarak görme eğiliminde bulunduğuna, ayrıca otoriter yönelimini yumuşatma ihtimalinin de çok düşük olduğuna dikkat çekerken, en acil konunun ekonomi olduğunu aktardı.
Ancak Cook, AKP liderinin ekonomi politikalarında değişikliğe gitmek yerine popülist ekonomi politikalarının işe yaradığı konusunda kendisini ikna etmeyi tercih edeceği öngörüsünde bulundu.
