Yurt dışında hangi tarihler arasında oy kullanılacak?
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) açıkladığı seçim takvimine göre cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turu için yurt dışı temsilciliklerde ve gümrük kapılarında oy verme işlemi 20 Mayıs Cumartesi günü başladı. Seçimin ikinci turu için 70den fazla ülkedeki dış temsilciliklerde ve bu temsilciliklere bağlı kentlerde toplam 167 noktada sandık kuruldu.
Dış temsilciliklerde hafta sonu ve hafta içi yerel saatle 08.00-22.00 arası oy vermek mümkün olacak. Başkonsolosluklara bağlı olarak diğer şehirlerde kurulan sandıklarda ise oy verme saatleri kente göre değişiyor.
Yurt dışında kurulan sandıklarda seçmenler 24 Mayıs Çarşamba akşamına kadar oy kullanabilecek. Ülkelere göre oy verme süreleri, seçmenlerin yoğunluğuna göre farklılık gösteriyor.
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlunun ilk turda açık farkla yüksek oy aldığı ABD, İngiltere, Kanada ve Avustralya gibi ülkelerde ikinci turda oy verme süresinin iki güne düşürülmesine CHPnin yaptığı itiraz ise YSK tarafından kabul edildi. CHP, bu ülkelerin coğrafi olarak büyük olduğuna dikkat çekerek, seçmenlerin iki gün içinde sandık başına gitmeye yetişmesinin zor olacağı gerekçesiyle YSKya itirazda bulundu. Başvuruları değerlendiren YSK, oy verme süresinin tekrar uzatılarak beş güne çıkarılmasına karar verdi.
Gümrük kapılarında ise 20 Mayısta başlayan oy verme işlemi 28 Mayıs Pazar akşamı saat 17.00ye kadar sürecek. Gümrük kapılarında 24 saat oy vermek mümkün. Yurt dışında ve gümrük kapılarında kurulan toplam sandık sayısı 9 bin 500 civarında.
Yurt dışında kaç seçmen bulunuyor?
YSKnın verilerine göre, Türkiyedeki toplam 64 milyon 145 bin 504 seçmenin 3 milyon 423 bin 759u yurt dışında kayıtlı.
YSK Başkanı Ahmet Yenerin 14 Mayıs seçimleri öncesinde yaptığı açıklamaya göre, yurt dışındaki seçmenlerin 277 bin 646sı cumhurbaşkanı ve milletvekili seçiminde ilk kez oy kullanmaya hak kazandı.
28 Mayıs tarihinde 18 yaşını dolduranlar da ikinci turda oy kullanacak. YSK Başkanı Yenere göre, cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalması sonucu yurt dışında ilk kez oy kullanacak seçmen sayısı 2 bin 435 artacak.
Almanyanın başkenti Berlinde Başkonsolosluk bahçesinde de sandık kurulduAlmanyanın başkenti Berlinde Başkonsolosluk bahçesinde de sandık kuruldu
Almanyanın başkenti Berlinde Başkonsolosluk bahçesinde de sandık kurulduFotoğraf: Jochen Eckel/picture alliance
Yurt dışında kayıtlı seçmen sayısının en yüksek olduğu ülke olan Almanyada 1 milyon 500 bin civarında seçmen bulunuyor.
Kimler, nasıl oy kullanacak?
Yurt dışında kayıtlı seçmenler sandık kurulan temsilciliklerin herhangi birinde veya sandık kurulan herhangi bir gümrük kapısında oy kullanabiliyor. Örneğin, Berlinde yaşayan bir seçmen, Kölnde sandık başına gidebiliyor ya da Türkiyeye gidiyorsa oyunu bir gümrük kapısında verebiliyor. Seçmenlerin oy verebilmek için kimlik kartı, pasaport gibi üzerinde TC kimlik numarasının yazılı olduğu bir kimlik belgesini göstermesi gerekiyor.
Birçok seçmen, sandık kurulan merkeze yakın bir yerde oturmadığı için AKP ve CHPnin yanı sıra diğer siyasi partiler, yurt dışı temsilcilerinin aracılığı ile seçmeni oy kullanmaya götürecek ücretsiz otobüs veya araç seferleri düzenliyor. Sosyal medya üzerinden, seçmenin sandığa gitmesini hedefleyen birçok kampanya yürütülüyor.
Yurt dışı seçmen kütüğünde ismi olmayanlar, yani 14 Mayısta oy kullanamayanların, ikinci turda da oy vermesi mümkün olmayacak.
Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turunda sadece bir oy pusulası var. Oy pusulasında solda Cumhur İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Recep Tayyip Erdoğan, sağda ise Millet İttifakı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu yer alıyor.
Oylar nasıl saklanıyor, Türkiyeye nasıl getiriliyor?
Yurt dışındaki temsilciliklerde oy verme işlemini ve sonraki süreci YSKnın görevlendirdiği kişilerin yanı sıra siyasi partilerin temsilcileri ve müşahitler takip ediyor.
Yurt dışında oy verme işlemi bir günden fazla sürdüğü için, her oy verme günü sonunda oy pusulalarının bulunduğu zarflar ve diğer dokümanlar bir torbaya konarak ağzı mühürleniyor. Bu torbalar, oyları saklamakla görevli komisyon başkanının izni olmadan girilip çıkılamayan bir odada saklanıyor. Bu odanın kapısı, anahtarı komisyon başkanı ve siyasi parti temsilcilerinde bulunan en az üç farklı kilit ile kilitleniyor.
Yurt dışında 24 Mayıs Çarşamba günü oy verme işleminin tamamlanmasının ardından oy torbaları ve diğer seçim dokümanları uçakla Türkiyeye gönderilecek. Siyasi partilerin temsilcileri oy torbalarının Ankaraya taşınarak, Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna teslim edilmesindeki her aşamaya refakat edebiliyor. Uçakta oylar, Oy Torbaları Nakil Komisyonu ile birlikte Dışişleri Bakanlığı ve YSK görevlilerinin gözetiminde taşınıyor. Oy Torbaları Nakil Komisyonunda YSK görevlileri ile siyasi partilerin temsilcileri bulunuyor.
Ankaraya götürülen oy torbaları Ankara Ticaret Odası (ATO) Congresium Fuar Merkezinde koruma altına alınacak. 28 Mayısta saat 17.00de oy verme işleminin sona ermesi ile yurt dışı oylarının da sayımına başlanacak. Oylar, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun nezaretinde sayılacak.
Yurt dışında 14 Mayıs cumhurbaşkanı seçim sonuçları nasıldı?
14 Mayısta yurt dışında kayıtlı 3 milyon 423 bin 759 seçmenin 1 milyon 691 bin 287si sandık başına gitti. Seçimlere katılım oranı yüzde 49,40ı oldu.
Resmi Gazetede yayımlanan kesin sonuçlara göre, oy kullanan yurt dışı seçmenin yüzde 57,70i Cumhur İttifakının Cumhurbaşkanı Adayı Recep Tayyip Erdoğana, yüzde 39,68i Millet İttifakının Adayı Kemal Kılıçdaroğluna, yüzde 1,68i ATA İttifakının Adayı Sinan Oğana ve yüzde 0,94ü de yurt dışında sandıkların kapanmasının ardından adaylıktan çekilen Memleket Partisinin lideri Muharrem İnceye oy verdi.
Yurt dışındaki seçmenlerin 148 bin 183ü ise gümrük kapılarında oy kullandı.
Kesin sonuçlara göre, gümrük kapılarında Erdoğan oyların yüzde 54,86sını, Kılıçdaroğlu yüzde 38,35ini, Oğan yüzde 4,36sını ve İnce yüzde 2,42sini aldı.
