VOAdan Arzu Çakırın haberine göre, AİHMden yapılan açıklamada, duruşmanın halka açık olarak görüleceği belirtildi. AİHM kararlarının üyeler tarafından uygulanıp uygulanmadığını kontrol etmekle görevli Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin başvurusu üzerine, AİHM Büyük Dairesi, önümüzdeki hafta Kavala dosyasına ilişkin kararını açıklayacak.
Bakanlar Komitesi, pek çok uyarının ardından, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) 46/1inci maddesini harekete geçirerek Türkiye aleyhinde cezai prosedür başlattı. Komite, AİHMden, Türkiye Cumhuriyetinin mahkeme kararlarına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmediği sorusuna yanıt verilmesini istedi.
Darbeye teşebbüs suçlaması
AİHM Büyük Daireden davaya ilişkin yapılan açıklamada, AİHSin 46. maddesinden hareketle, AİHMin karar aldığı 18 Ekim 2017den, Bakanlar Komitesinin davayı mahkemeye havale etmeye karar verdiği tarih olan 2 Şubat 2022 arasında, Kavalanın kesintisiz olarak özgürlüğünden yoksun bırakıldığı belirtildi.
Kavalanın yargılamanın başında, Gezi olaylarıyla bağlantılı olarak hükümeti zorla ve şiddetle devirmeye teşebbüs; ve darbe girişimiyle bağlantılı olarak anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs olmak üzere iki suç işlediğinden şüphelenildiği belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
Ceza Kanununun 312. maddesine dayanan ilk suçlama, Mayıs-Eylül 2013 arasında meydana gelen Gezi olaylarıyla ilgiliydi ve bu olaylar, Gezi Parkının yerine alışveriş merkezi yapılmasını içeren bir kentleşme projesine tepki olarak tetiklenen bir dizi gösteriye damgasını vurdu. Ceza Kanunu 309. maddesine dayanan ikinci suçlamaysa, 20 Temmuz 2016dan 18 Temmuz 2018e kadar Türkiyede olağanüstü hal ilan edilmesine yol açan 15 Temmuz 2016daki darbe girişimiyle ilgiliydi.
18 Şubat 2020de Kavala, Gezi olaylarıyla ilgili suçlamadan beraat etti. Ancak, kefaletle serbest bırakılması kararı, fiili olarak serbest bırakılmasıyla sonuçlanmadı. Nitekim Kavala, aynı gün polis tarafından gözaltına alındı, ertesi gün, bir darbe girişimi nedeniyle mahkeme öncesi gözaltında tutuldu.
Kavalanın 25 Nisan 2022de İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde, Ceza Kanunu 312. maddesine dayanan suçlamadan müebbet hapis cezasına çarptırıldığı, buna karşılık, askeri veya siyasi casusluk suçlamasından beraat ettiği vurgulandı.
İhlal prosedürü
Osman Kavala, 8 Haziran 2018de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurmuş, mahkeme 10 Aralık 2019da Ankara hükümetinin, Sözleşmenin 5/1inci maddesi ile birlikte ve 4 ve 18inci maddelerinin ihlal edildiğine karar vermişti. AİHM kararı 11 Mayıs 2020de kesinleşirken, dosya, kararın infazının denetlenmesi amacıyla mahkeme tarafından Bakanlar Komitesine iletildi.
Bakanlar Komitesi, Türkiyeye kararı uygulaması için yaptığı çağrıların ardından, 2 Şubat 2022de, Sözleşmenin 46/4üncü maddesi gereği Türkiye aleyhinde İhlal prosedürü başlatarak, dosyayı 21 Şubat 2022de AİHMe iletti. Konuyla ilgili yetkili organ Büyük Daire tarafların savunmalarını inceledi. Mahkeme kararını 11 Temmuzda saat 11.00de kamuya açık duruşmayla açıklayacak.
