Öztürkün bugünkü yazısı şöyle:
Sayıştay Başkanlığı tarafından yapılan denetimlerde, Cumhurbaşkanlığı ile ilgili birçok konu raporlara geçirilmiyor. Sayıştay raporlarında, sarayın mali tablolarının şeffaf olmadığı, personel sayısının belirtilmediği, Sayıştayın uygun görüş verdiği mali tablolar her yıl rapor ekinde olurken son yıl rapordan ayrıldığı anlaşıldı. Bu durum, Cumhurbaşkanlığına da Sayıştayın güvenirliğine de zarar veriyor.
Diğer ülkelerde olduğu gibi Sayıştayın kuruluş amaçları arasında, halkın vergilerinin halk adına tarafsız ve bağımsız şekilde denetlenmesi, raporlanması yer alıyor. Sayıştay denetçileri görevlerini korkusuzca yapmaya çalışıyor. Hangi siyasi partiden olursa olsun, denetledikleri belediyedeki sorunları raporlarına taşımaya gayret ediyorlar. Sayıştay uzman denetçiliğinden emekliye ayrılan konuştuğum uzmanlar, “Raporlarda, AKPli belediyeler gibi CHPli, HDPli, hatta kayyumla yönetilen belediyelerin de eksikleri var” görüşünde.
SARAY RAPORUNDA YOK
Emekli uzmanlar, Cumhurbaşkanlığı sarayı ile ilgili raporlar üzerinde yaptıkları değerlendirmede yer alan bazı bölümleri SÖZCÜye şöyle açıkladılar:
“Sayıştayın web sayfasından sizler de bakın. En küçük belediyede bile onlarca usulsüzlüğü ve kamu zararını raporuna taşıyan Sayıştayın, 3 milyarı aşan bütçeye sahip Cumhurbaşkanlığına ilişkin tek bir madde tespitinin olamaması ilginç değil mi? Üstelik 2014ten bu yana Cumhurbaşkanlığına ait tüm raporların tek bir madde bile içermemesi anlaşılır bir şey midir? Bunun hesabını TBMMde soran bir muhalif parti, bir milletvekili gördünüz mü?
ÖNLENEMEYEN YÜKSELİŞ
Sayıştay raporlarının ekinde Cumhurbaşkanlığının mali tabloları yer alıyor. Sayıştay denetlediği kurumların beyanı olan bu tablolara bağımsız bir gözle bakıp görüş veriyor. Böylece burada yer alan tutarlar Sayıştay tarafından bir nevi doğrulanmış oluyor. Sayıştay tarafından mali tablosu onanmış olan Cumhurbaşkanlığının mali verilerine göz atalım:
Rapora göre 2014 yılında sarayın toplam bütçe harcaması 244.6 milyon iken bu tutar her yıl aratarak 2019da 3.6 milyara ulaşmış. 2014teki personel gideri 44.1 milyon iken, 2019da bu tutar 258.3 milyon olmuş. Sarayın nerelere transfer ettiğini rapordan öğrenemediğimiz cari transferler tutarı ise 2.1 milyondan, 388.5 milyona yükselmiş. Mal ve hizmet alımları 75.3 milyondan 1.8 milyara fırlamış. Özetle, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi sonrasında sarayın harcamalarındaki artış için biraz daha vergi vermeniz gerekiyor. Tabii bahsettiğimiz bu rakamlara örtülü ödenek, diğer kurumlardan aktarımlar ve saraya doğrudan bağlı diğer tüzel kişiliğe sahip kurumların harcamaları dâhil değil.
TABLOLAR ŞEFFAF DEĞİL
Ne Sayıştay raporları ne de ekinde yer alan mali tablolar halkın anlayacağı tarzda veriler içermiyor. Anlayabilmek için adeta mali tabloları analiz eden yetkin kişiler olmanız gerekiyor. Oysa Sayıştay raporları en azından milletvekillerinin bilgi sahibi olabileceği açıklıkta olmak zorunda.
Örneğin bütçeden cari transfer adı altına yapılan aktarımlar 2017de 11.5 milyon iken 2018de 40.3 milyona, 2019da ise 388.5 milyona yükselmiş. Bu transferler neden yükselmiş, kime hangi kişilere, hangi derneklere, vakıflara, sandıklara transferler yapılmış anlamak mümkün değil. Ne bunları açıklayan tek bir satır dipnot var, ne de Sayıştay raporunda bu durumu izah eden en ufak bir açıklama. Adeta ‘denetleniyor imajı vermek için konulmuş göstermelik tablolar ve boş bir rapor söz konusu. Sayıştayın, 6 yıldır bu denetimsizlik ayrıcalığı sürüyor.
RAPOR NİÇİN AYRILDI?
2014 yılından beri Sayıştay, Cumhurbaşkanlığı raporlarını boş olarak yayınlasa da en azından son yıla kadar raporun ekine uygun görüş verdiği mali tabloları koyuyordu. Basınımız da Sayıştayın ibra ettiği rapor ekindeki bu tablolardan bazı verileri yorumlayarak haber yapıyordu.
Gülünç ama boş rapordan haber çıkarmaya gayret ediyordu. Sayıştay yöneticileri bundan bile rahatsız olmuş olacaklar ki artık mali tabloları bile rapordan ayırma yoluna gitmişler. Neden Sayıştayın uygun görüş verdiği mali tablolar her yıl rapor ekinde olurken son yıl rapordan ayrıldı?
PERSONEL BİLİNMEZLİĞİ
Sayıştayın bütün raporlarına bakın, tümünde o kurumdaki personele ve sayılarına ait tüm veriler vardır. Örneğin Sağlık Bakanlığına ait rapordan bakanlıkta 646.068 personel olduğunu görürsünüz. Hem de tüm unvan ve sayıları ile. Aynı şekilde Diyanetin merkez teşkilatında 1.402, taşrasında 102.081, yurt dışında ise yaklaşık 2000 personel istihdam edildiğini görürsünüz. Ama sadece sarayın personel sayılarını bulamazsınız.
Sayıştayımızı daha da güçlü ve saygın kılmak başta Sayıştay yönetiminin görevidir. Bu görev, o güzel tabirimizle ‘tüyü bitmemiş yetime verilecek hesaptır.”
