Uluslararası İnsan hakları Örgütleri ve saygın hukukçulardan oluşan bir koalisyon, Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi Başkanı Prof. Dr. Zühtü Arslan’a açık bir mektup yazdı. Türk yargısının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına bağlılığı konusundaki kaygılarının dile getirildiği mektupta, ‘AYM, AİHM‘in kararlarını desteklemeli‘ çağrısı yapıldı . AİHM kararlarının icrasının sadece hükûmettin değil yargı organlarının da görevi ve sorumluluğu olduğunu ifade edilerek mektupta, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin kararı da hatırlatılarak, AYM’nin değişime liderlik etmesi istendi.
Mektup Uluslararası Barolar Birliği İnsan Hakları Enstitüsü, İtalya İnsan Hakları Federasyonu, Norveç Helsinki Komitesi ve Tutuklanan Avukatlar Girişimi gibi önde gelen kuruluşlar da aralarında bulunduğu 22 kuruluş ve kişi tarafından ortak olarak imzalandı. İmzacılar arasında ayrıca çeşitli ülkelerden tanınmış hukuk uzmanları, akademisyenler ve insan hakları savunucuları da yer alıyor.
‘AYM‘NİN AİHM KARARLARINA KARŞI GELMESİ HAYAK KIRIKLIĞI‘
Mektup, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin, Sözleşme’nin 46. maddesi uyarınca AİHM kararlarına uygunluğun sağlanması konusunda yargı da dahil olmak üzere tüm ulusal makamların ortak sorumluluğunu vurgulayan kararına atıfta bulunarak başlıyor. Grup, Türkiye Anayasa Mahkemesi’nin (TCK) Yıldırım Turan davasında AİHM kararlarına (yani Hakan Baş ve Alparslan Altan kararlarına) karşı gelmesinden duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi. İmzacılar, yakın zamanda Yargıtay’ın AİHM kararlarına aykırı bir karar vermesinin de ciddi endişe kaynağı olduğunu ifade etti.
AİHM YALÇINKAYA KARARI
Mektupta ayrıca AİHM’nin son Yüksel Yalçınkaya kararı, devlet güvenlik yasalarının Türk yargısı tarafından sorunlu şekilde yorumlandığının kanıtı olarak ele alınıyor. AİHM, Yalçınkaya davasında “kanunsuz ceza olmaz”, adil yargılanma hakkı ve toplanma özgürlüğü gibi ilkelerin ihlal edildiğine karar verdi. Kararda Türkiye’nin Ceza Kanunu’nun 314. maddesine ilişkin geniş ve muğlak yorumu eleştirildi. Ayrıca AİHM Büyük Dairesi, Yalçınkaya davasında Türk yargısının devlet güvenlik yasalarına yaklaşımındaki sistemik bir soruna vurgu yaparak, beklemede olan 8.000 başvuruya ve benzer endişeleri yansıtması muhtemel 100.000 yeni başvuruya dikkat çekti.
OHAL DÖNEMİ YARGILAMALARINDAN VAZGEÇİN
Ortak imzacılar, 2016 darbe girişimi ve bunun sonucunda ortaya çıkan olağanüstü hal sonrasında Türkiye’nin karşılaştığı zorlukları kabul ediyor. Ancak, özellikle olağanüstü halin kaldırılmasının üzerinden beş yıl geçmesi nedeniyle, standart yargı prosedürlerine geri dönülmesi çağrısında bulunuyorlar. Mektup, bir eylem çağrısında TTK’nın olumlu değişime öncülük etme ve Türkiye’deki insan hakları durumunu iyileştirme potansiyelini vurguluyor. Yazarlar, TCK’nın bu sistemik sorunu AİHM’nin Yüksel Yalçınkaya kararı doğrultusunda ele almasını ve bunu yaparak TCK’nın gurur, adalet ve hakkaniyetle damgalanmış bir miras bırakabilmesini umduklarını ifade ediyorlar.
22 ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI ÖRGÜTÜ VE HUKUKÇU İMZALADI
Mektup, Uluslararası Barolar Birliği İnsan Hakları Enstitüsü, İtalya İnsan Hakları Federasyonu, Norveç Helsinki Komitesi ve Tutuklanan Avukatlar Girişimi gibi önde gelen kuruluşlar da dahil olmak üzere 22 kuruluş ve kişi tarafından ortak olarak imzalandı. İmzacılar arasında ayrıca çeşitli ülkelerden tanınmış hukuk uzmanları, akademisyenler ve insan hakları savunucuları da yer alıyor.
Mektubu imzalayan uluslararası insan hakları örgütleri;
Uluslararası Barolar Birliği İnsan Hakları Enstitüsü, İtalyan İnsan Hakları Federasyonu, Norveç Helsinki Komitesi, Tutuklu Avukatlar İnisiyatifi, Javier Cremades (Dünya Hukukçular Birliği Başkanı), Profesör Sara Chandler KC (Hon) (Avrupa Barolar Federasyonu İnsan Hakları Komisyonu Sekreteri), Artur Wierzbicki (Avrupa Barolar Federasyonu İnsan Hakları Komisyonu Başkanı) ve Dominique Attias (Avrupa Barolar Federasyonu eski Başkanı ve Paris Barosu eski Başkan Yardımcısı) gibi öne çıkan avukat, akademisyen ve kuruluşlar tarafından imzalanan mektupta, AİHM’nin Yüksel Yalçınkaya kararı vesilesiyle AYM’nin Türkiye’deki insan hakları durumunu iyileştirmek ve yukarıda sistemik sorunları sonlandırarak ve olumlu bir değişime öncülük edebileceği ve bunun AYM için gurur, adalet ve hakkaniyetle yankılanan bir miras oluşturacağı ifade edildi.
Mektupta, AIHM kararlarının icrasının sadece hükûmettin değil yargı organlarının da görevi ve sorumluluğu olduğunu ifade eden Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi kararının altı çizilerek AYM’nin değişime liderlik etmesi cağrısı yapıldı.
İmzacılar arasında, çeşitli ülkelerden saygın hukuk profesyonelleri, akademisyenler ve insan hakları savunucuları da bulunmakta.
Imzacilar listesi:
1. Norvec Helsinki Komitesi
2. Uluslararası Barolar Birliği İnsan Hakları Enstitüsü
3. İtalyan İnsan Hakları Federasyonu
4.Tutuklu Avukatlar İnisiyatifi
5. Profesör Antonio Stango, İtalyan İnsan Hakları Federasyonu Başkanı
6. Javier Cremades, avukat, Dünya Hukukçular Birliği Başkanı
7. Profesör Sara Chandler KC (Hon), Avukat, Avrupa Barolar Federasyonu İnsan Hakları Komisyonu Sekreteri
8. Artur Wierzbicki, avukat, Avrupa Barolar Federasyonu İnsan Hakları Komisyonu Başkanı
9. Dominique Attias, avukat,Avrupa Barolar Federasyonu eski Başkanı, Paris Barosu eski Başkan Yardımcısı
10. Frank Cranmer, St Chads’ College, Durham Öğretim Üyesi ve Cardiff Üniversitesi Hukuk ve Din Merkezi Fahri Araştırma Görevlisi
11. Gunnar M. Ekeløve-Slydal, Norveç Helsinki Komitesi Genel Sekreter Yardımcısı
12. Profesör Stuart Russell, emekli yargıç, avukat ve Uluslararası Halkın Avukatları Derneği Avukatlara Yönelik Saldırıları İzleme Komitesi eş başkanı
13. Profesör Gonzalo Boye, hukuk profesörü, avukat
14. Ed Bates, Hukuk alanında Doçent
15. Gill Boehringer, Fahri Kıdemli Araştırma Görevlisi, Hukuk Akademisyeni, Macquarie Üniversitesi Hukuk Fakültesi
16. Emre Turkut, Doktora Sonrası Araştırmacı ve Hukuk Uzmanı
17. Dr. Anna Oehmichen, avukat
18. Sarah Teich, avukat, Insan Hakları Eylem Grubu Kurucucusu
19. Leighann Spencer, Akademisyen (Kriminolog)
20. Chris Jones, State Watch Direktörü
21. Michael Polak, Avukat, Justice Abroad Direktörü
22. Natacha Bracq, Hukuk Danışmanı
TTK Başkanına Mektup
