AKPli Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Rusya ziyareti öncesinde Ruslardan stratejik bir hamle geldi. İnşaatına Rus ve Türk firmalarının ortaklığıyla başlanan ve iktidar yanlısı gazetelerin “enerjide bağımsızlığın sembolü” olarak övdüğü Akkuyu Nükleer Santrali artık tamamen Rusların oldu.
Ziyaret öncesinde Akkuyu Nükleer A.Ş.’den yapılan açıklamayla santral inşaatının ortaklık yapısının değiştiği duyuruldu. Buna göre Rusya-Türkiye ortak yapımı olan Akkuyu’da artık Türkiye’nin herhangi bir şirketi kalmadı. Akkuyu’nun inşaatı da işletmesi de artık tümüyle Rusya Devleti’nin atom enerjisi kuruluşu Rosatom’a ait hale geldi.
Halk TV’den Ozan Gündoğdu’nun yazısına göre Akkuyu NGS macerası, 6 Ekim 2010’da Rusya ile Türkiye arasında imzalanan bir anlaşmayla başladı. Uzun süre kaynak bulunamadığı için inşaata 2018’de temel atılabildi.
İnşaat bittikten sonra işletme 20 yıllığına Akkuyu Nükleer A.Ş.’nin olacaktı. Adı Türkçe olmasına rağmen şirket Rusya atom enerjisi kurumu Rosatom’a ait. 20 yıllık işletme süresi dolduktan sonra hisseler Türkiye’ye geçecek ama Rosatom, 20 yıl sona erdikten sonra da en az yüzde 51’lik hisseyi elinde tutmaya devam edecek.
Kısaca Akkuyu NGS için, Rusya’nın Türkiye’deki nükleer santrali tanımlaması yapmak yanlış olmaz. Türkiye Cumhuriyeti de bu süre içinde 1’inci ve 2’nci ünitelerde üretilecek elektriğin yüzde 70’ine, 3’üncü ve 4’üncü ünitelerde üretilecek elektriğin yüzde 30’una alım garantisi vermiş durumdaydı:
4 etaptan oluşan inşaat biri Türkiye’den diğeri Rusya’dan iki inşaat şirketi tarafından yürütülecekti; Rusya’dan Titan 2 ve Türkiye’den IC İçtaş.
29 TEMMUZ’DA TÜRK ŞİRKET ÇIKARILDIBöylece bu iki şirket bir araya gelerek Titan 2-IC İçtaş Ortak Girişim Grubu adıyla inşaatın ilk 3 etabını 2018’den bu yana tamamladı. 4’üncü etabın temel atma töreni de 21 Temmuz’da yani henüz geçen hafta gerçekleşti.
Ancak 29 Temmuz’da Rosatom’un sahibi olduğu Akkuyu Nükleer A.Ş.’den beklenmedik bir açıklama geldi. Proje kapsamında, IC İçtaş’la yapılan sözleşme tek taraflı olarak feshedilmişti. IC İçtaş, Akkuyu Nükleer’in inşaat projesinden çıkarıldı.
ARTIK HEM İNŞAAT HEM İŞLETME TAMAMEN RUSLARIN ELİNDEIC İçtaş, projeden deyim yerindeyse atıldı ve yerine TSM Enerji İnşaat Sanayi Limited Şirketi getirildi. Böylece işletmesi Rosatom’a ait olan Akkuyu NGS’nin inşaatı da iki şirkete kalmış oldu; Titan 2 ve TSM Enerji. Titan 2, zaten inşaat projesinin Rusya ayağını oluşturuyor.
TSM Enerji ise Ticaret Sicil Gazetesi’ne göre 9 Ekim 2019’da kurulmuş. Şirketin 3 kurucusunun 3’ü de Rus. Hatta kurucu ortaklardan biri IC İçtaş’ın bu zamana kadarki ortağı Titan 2.
Kısacası; Akkuyu NGS’nin işletmesi Akkuyu Nükleer A.Ş.’ye ait. Akkuyu Nükleer A.Ş.’nin sahibi ise Rosatom. Akkuyu NGS’nin inşaat projesi Titan 2 ve TSM Enerji tarafından sürdürülecek. Rosatom, Titan 2’nin ortağı, Titan 2 ise TSM Enerji’nin. Hem Titan 2 hem de TSM Enerji, Rusya menşeili şirketler. Rosatom ise doğrudan Rusya devletinin.
Bu şekilde Akkuyu NGS’nin hem işletmesi hem de inşaat projesi artık tümüyle Rusya’nın oldu.
