Yükseköğretimde dünyanın en gözde ülkelerinden olan Almanyaya gençlerin ilgisi giderek artıyor. 2017de yurt dışından Almanyaya gelen yabancı öğrencilerin sayısı yüzde 5lik artışla 359 bine ulaştı. Şu anda üniversite öğrencilerinin yüzde 13ü, birinci sınıf öğrencilerinin yüzde 23ü ise yabancı öğrencilerden oluşturuyor.
Yükseköğretim platformu Study.EUnun üniversite kalitesi, maliyet, yaşam koşulları, kariyere katkısı ve güvenlik kriterlerine göre yaptığı, gençlerin en çok tercih ettiği ülkeler listesinde Almanya, son iki yıldır zirvedeki yerini koruyor. Türk öğrencilerin Almanyaya olan ilgisi de her geçen yıl daha da artıyor. Studying in Germany adlı internet platformunun verilerine göre, yükseköğretim için Almanyaya gelerek üniversiteye başlayan Türk öğrencilerin sayısı 2017-2018 öğretim döneminde 7 bin 633e ulaştı.
2017 yılında, lisans öğrenimi, yüksek lisans ve doktora için Türkiyeden gelmiş olan yaklaşık 4 bin genç, Alman üniversitelerinden başarıyla mezun oldu.
Türkiyeden yoğun ilgi
Alman Akademik Değişim Servisi (DAAD) yetkilisi Dr. Wiebke Bachmann, Almanya için araştırma ve yükseköğretimin uluslararası niteliğinin güçlendirilmesinin önemli bir hedef olduğunu söyleyerek, Yüksek nitelikli insanların bir araya gelmesiyle inovasyonun, gelişmenin daha da güçlendirildiğine inanıyoruz” dedi.
Bachmann, Türkiyeden Almanyaya gelerek üniversite okumak, akademik çalışmada bulunmak isteyen öğrenci, eğitmen hatta profesörlerin sayısında son iki yıl çok büyük bir artış gözlemlediklerini aktarırken, buna karşın Almanyadan son yıllardaki gelişmelerden ötürü Türkiyeye giden Alman öğrenci sayısında düşüş olduğu bilgisini verdi.
Ama potansiyel büyük” diyen Bachmann, özellikle gençler için farklı ülkelerde öğrenimin çok zenginleştirici olduğunu, DAADnin de bunu desteklediğini vurguladı.
Almanyadan mezun olduktan sonra Türkiyeye dönen, mesleklerinde başarılı çok sayıda nitelikli insan olduğuna dikkat çeken Bachmann, Almanya-Türkiye ilişkilerinde bu tür büyükelçilere sahip olmamız harika” diye konuştu.
Hem mühendis hem sanatçı adaylarının gözdesi
Sanayi devi Almanya için büyük önem taşıyan üniversitelerdeki mühendislik bölümlerine yabancı öğrenciler de çok ilgi duyuyor. Bu bölümlerde okuyanların yüzde 17sini yabancı öğrenciler oluşturuyor.
Bununla birlikte dünyanın en gözde kültür başkentlerinden biri olan Berline sanat okumak için gelenlerin sayısında da son yıllarda büyük artış var. Bunlardan biri de Çağıl Özdemir.
Bilgi Üniversitesinde Medya ve Siyaset Bilimi lisans öğrenimini tamamladıktan sonra yüksek lisans yapma niyetiyle 2015 yılında Almanyaya gelen Özdemir, Berlin Sanat Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinde okuyor. Yüksek lisans için geldim ama gerçekten de sanat okumak istediğimi fark edip üniversiteye yeniden başladım” diyen Özdemir, uluslararası öğrencilerle, çok özgür bir ortamda öğrenimin kendisine kazandırdıklarını şöyle aktarıyor: Her gün çok farklı ülkeden, açık fikirli insanlarla, çok farklı bakış açılarıyla etkileşim halinde olmanız ilham almanızı sağlıyor. Kafasını özgürleştirmek isteyenlerin geldiği Berlin bugüne kadar öğrendiğim, ezberlediklerimi zorlayıp, sürekli yeni şeyler öğrenip kendimi dinamik bir şekilde geliştirebilmemi sağlayan bir kent.”
İyi hazırlık ve kapsamlı planlama önemli
Üniversite öğrenimi için Almanyaya gelmenin zor olmadığını ancak çok iyi planlama yaparak hareket edilmesi gerektiğini söyleyen Özdemir, Okullarla iletişimden tutun, istenen belgeleri hazırlayıp, vize başvurularını zamanlı olarak yapmak, çok planlı hareket etmek gerekiyor” diye konuştu.
Almanyada okumak için Türkiyede üniversite sınavına girip bir bölüme yerleşmeye hak kazanmış olmak gerekiyor ve hangi alanda öğrenim görülebileceğini de Türkiyedeki sınavda girmeye hak kazanılan branşlar belirliyor. Yaz dönemleri için 15 Ocak, kış dönemleri için de 15 Temmuz tarihlerine kadar başvuru formlarının, tüm gerekli belgelerle başvuru yapılan üniversiteye ulaştırılmış olunması gerekiyor. Bir diğer koşul da Almanyada öğretim için Almanca yeterlilik koşulunu karşılayacak dil sınavlarında başarı sağlamış olmak.
Yabancıların Almanyada yükseköğretime artan ilgisinin en önemli nedenlerinden biri uluslararası alanda itibar sahibi bir yükseköğrenim fırsatından ücretsiz olarak yararlanabilmek. Baden-Württemberg eyaleti dışında devlet üniversiteleri ücretsiz. Öğrenciler sadece her dönem başında 100 ila 350 euro arasında değişen bir katkı payı ödüyor. Öğrenci vizesiyle Almanyaya gelenlerin yılda en fazla 120 gün ya da 240 yarım gün çalışmasına izin veriliyor.
Burs imkanları
DAADnin internet sitesinde barınma, yeme-içme, ulaşım, sağlık sigortası, telefon ve internet gibi harcamaları için bir öğrencinin aylık 794 euroya ihtiyaç duyduğu belirtiliyor. Ayrıca DAADnin yanı sıra farklı Alman vakıflarının da lisans, yüksek lisans ya da doktora öğrencilerine imkan tanıdığı burslardan yararlanmak mümkün.
Doğu Toksöz de burs başvurusuna olumlu yanıt alarak öğrenimini Almanyada sürdüren genç akademisyenlerden. Lisans öğrenimini Türkiyede, yüksek lisansını da Fransada tamamlayan Toksöz, doktorasını Friedrich Ebert Vakfının bursuyla, Berlin Hür Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Sosyoloji Bölümünde yapıyor.
Bursuyla geçimini rahatlıkla sağladığını aktaran Toksöz, Berlin İstanbuldan daha pahalı değil. Belki işler biraz daha yavaş işliyor ama Fransız bürokrasisini yaşayan biri olarak Alman bürokrasisinden şikayet edenleri hiç anlamıyorum” diyor.
Almanyaya geldikten sonra, buradaki yükseköğretim sisteminin çok güçlü olduğunu gördüğünü söyleyen Toksöz, öğrencilere sağlanan imkânların çok etkileyici olduğunu anlatırken, Sanki bir doktora öğrencisinin karşılaşabileceği olası tüm sorunları gözlemleyip bunlara çözüm üretmişler” diyor.
Toksöz, ardından gülümseyerek, şu gözlemlerini aktarıyor: Pek çok doktora öğrencisinin girdiği, yazamıyorum ya da yapabilecek miyim bilmiyorum gibi bunalımlar için mentörlük ya da terapi türünde yardım programları, İngilizce akademik yazım workshopları gibi epey ücretsiz desteklerden yararlanma imkanı var. Açıkçası hiç bir bahane için alan bırakmıyorlar. Öyle ki sanki doktorayı yapamazsam tek sorumlusu ben olacakmışım gibi geliyor…”
En büyük zorluk kiralar”
Humboldt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde akademik çalışmalarını sürdüren doktora adayı Melih Şengölge de Almanyayı tercih edenlerden.
Şengölge, Karl Marksın, Hegelin üniversitesi olarak adlandırılan en prestijli üniversitelerden birinde doktoramı yapıyorum. ‘Şunu yazamazsın diyen yok, konu seçiminden içeriğe çok esnek bir sistemleri var. Bu yaratıcılığınızı, motivasyonunuzu artırıyor” diyor.
Doktorasını kendisinin finanse ettiğini, kamu üniversitelerinin ücretsiz olmasının çok büyük avantaj olduğunu anlatan Şengölge, zorlukları ise şöyle aktarıyor: En büyük zorluk kiralar, barınma için belli bir meblağı gözden çıkarmanız lazım zaten öğrenci vizesi almanız için o güce sahip olduğunuzu ispatlamanız gerekiyor.”
Almanyada herhangi bir yükseköğrenim kurumundan kabul alan bir Türk öğrencinin, öğrenci vizesi başvurusu sırasında, geçimini nasıl sağlayacağını belgelemesi gerekiyor. Almanyada ikamet eden birinin, buraya gelerek öğrenim görecek öğrencinin eğitim masraflarını bir garantör olarak üstlendiğine dair resmi beyanda bulunması gerekiyor. Ya da Almanyada yıllık 8 bin 640 euro tutarındaki bir bloke hesap açarak bu koşul karşılanabiliyor.
Almanyada çalışma imkanı
Yükseköğrenim için gelenlerin büyük bölümü öğrenimlerini tamamladıktan sonra Almanyada kalmak istiyor. Study in Germany yükseköğretim portalından Gent Ukehajdaraj, yaptıkları bir anketin Almanyaya yükseköğretim için gelen uluslararası öğrencilerin yüzde 70inin öğrenimlerini tamamladıktan sonra burada kalmak istediklerini gösterdiğini aktardı.
Almanyada teknoloji, tıp, bilim ve mühendislik alanlarında işgücü açığı bulunduğuna dikkat çeken Ukehajdaraj, Almanya ekonomisinin genç ve nitelikli işgücüne ihtiyacı var. Uluslararası öğrenciler, öğrenimleri sırasında tüketici olarak ve yarı zamanlı çalışmalarıyla Almanyaya çok değerli ekonomik katkı sağlıyor. Mezuniyet sonrası da ya Almanyada kalıp çalışarak ya da ülkelerine dönüp Almanya ile sahip oldukları güçlü bağlar ile Alman ekonomisine artı değer katıyorlar” dedi.
