Dergi, Türkiyenin yakında Rus füzelerini teslim alacağını ve Ankaranın bu hamlesiyle geçen yıl olduğu gibi bu yıl da Amerikan yaptırımlarına maruz kalma riskiyle karşı karşıya kaldığını yazdı.
BBC Türkçe Servisinde yer alan habere göre Türkiye Cumhurbaşkanı için anlaşma anlaşmadır diyen Economist, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanın Türkiyenin NATO ve Amerikanın şiddetle karşı çıktığı Rus hava ve füze savunma sistemini satın alması konusunda 6 Marta söylediği Hiç kimse bizden tükürdüğümüzü yalamamızı istemesin şeklindeki sözlerini aktarıyor.
Rus S-400 füzeleri krizi büyüyor
Rusyadan sipariş edilen iki S-400 bataryasının kendi radarı, komuta merkezi ve füze rampasıyla birlikte geldiğini belirten Economist, 2,5 milyar dolarlık fiyatıyla bu alışverişin çoğu rakip sisteme kıyasla daha hesaplı olduğunu vurguluyor.
Economist, Ancak bu, Türkiyeye daha pahalıya patlayabilir diyor ve Ankara anlaşmayı bozmadıkça ya da sistemin NATOya arz ettiği riski azaltmadıkça, ülkenin Amerikan ambargolarıyla karşılaşabileceğini belirtiyor.
Pentagon: Türkiye ağır sonuçlarla karşılaşabilir
Dergi Zaman azalıyor. Rusya, füze bataryalarından ilkini Temmuzda teslim etmeyi planlıyor diyerek şöyle devam ediyor:
Alımın kamuoyuna açıklandığı 2017de başlayan S-400 tartışması son dönemde iyice gerildi. Erdoğanın açıklamasından günler sonra Amerikan Savunma Bakanlığı Pentagon, Türkiyenin ağır sonuçlarla karşılaşabileceği uyarısında bulundu. İki üst düzey Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin de benzer bir mesajı önceki hafta ilettiği söyleniyor.
Pentagona göre Türkiye, Amerikadan 100 savaş uçağı alması öngörülen F-35 programından çıkarılma ve CAATSA diye bilinen ve Rus savunma ve istihbarat sektörleriyle alışverişleri hedef alan bir yasa uyarınca ambargolara maruz kalma riskini alıyor.
Bu durum karışıklığa yol açar. Amerika, Türkiyenin F-35 programına yaptığı 1 milyar doları aşkın yatırımını geri vermek zorunda kalır. Türk üreticiler, önemli parçaları tedarik ediyor. Bunların yerine yenisini yapmak iki yıl sürer ve diğer müttefiklere teslimatları geciktirir.
Bu anlaşmazlık ilk olmaz diyen dergi, bu noktada Washingtonın Türkiyeye Pastör Brunson krizinde uyguladığı ambargoları ve o dönem TLde yaşanan düşüşü hatırlatıyor.
NATOdan uyarı
Economist, Erdoğanın Rus silah sistemleri satın alma ile ülkesinin NATO taahhütleri arasında bir çelişki olmadığını söylediğini ancak NATO yetkililerinin birçok kez Türkiyeye S-400leri, ittifakın erken uyarı sistemine bağlayamayacağı uyarısında bulunduğunu belirtiyor.
NATO yetkililerinin ayrıca, S-400lerin radarlarının Rusyanın F-35ler üzerinde casusluk yapmasına neden olabileceği ve radara yakalanmama özelliklerini tehlikeye atabileceğini söylediği vurgulanıyor.
Türkiyenin S-400lere ilgisi, sadece Amerikayı rakip bir teklif sunmaya zorlamayı amaçlasaydı, bu başarılı bir hamle olurdu diyen Economist, geçen yıl ABDnin, Rusya ile yapılan anlaşmayı iptal etmesi halinde Türkiyeye 3,5 milyar dolara 140 Patriot füzesi satmayı teklif ettiğini ve Erdoğanın bu öneriyi reddettiğini hatırlatıyor.
Türkiye Patriot sistemini de satın alabilir
Economist, Türkiyenin Patriot sistemini de satın almayı değerlendirebileceğini, ancak bunu S-400leri feda ederek yapmayacağını söylüyor.
Dergi, Türkiyenin muhtemelen artık istese bile anlaşmadan vazgeçemeyeceği yorumunu yaparken, yazıda görüşlerine yer verilen Marmara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İngilizce Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümünden Doç. Dr. Emre Erşen, bunun özellikle Suriye konusunda Türkiyenin Rusyayla ilişkilerinde büyük sorunlara yol açabileceğini söylüyor.
Economistteki yazı şu satırlarla sona eriyor:
Ankarada Erdoğanın Rus silahlarını depoda tutarak ya da bir başka ülkeye yeniden satarak krizden kaçınabileceği spekülasyonları var. Ama bu da yeterli olmayabilir. Amerikalılar sadece füzenin konuşlandırılmasına değil, satın alınmasına da karşı.
Çoğu uzman artık bir kriz yaşanıp yaşanmayacağını değil, nasıl ve ne zaman yaşanacağını sorguluyor. Bazıları Amerikanın Türkiyede yerel seçimlerin yapılacağı 31 Marttan önce baskı uygulayıp Erdoğanı zor bir duruma sokabileceğini söylüyor.
Teoride, Amerika Türkiyeyi CAATSAdan muaf tutabilir. Yetkililer bunun düşük bir olasılık olduğunu söylüyor. Bu sonbaharda bir teslim tarihi daha yaklaşıyor. İki F-35in Türkiyeye ulaşması öngörülüyor. İki NATO müttefiki bir çözüm bulamazsa, uçaklar asla Türk topraklarına inemeyebilir.
