Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbuldaki İslam İşbirliği Teşkilatı toplantısında yaptığı konuşmada Trumpı eleştirdi. Erdoğan, Golan Tepelerinin işgalinin meşrulaştırılmasına asla izin vermeyiz. Trumpın Golan Tepeleriyle ilgili talihsiz açıklaması bölgeyi yeni bir krizin, yeni bir gerilimin eşiğine getirmiştir dedi.
Bu açıklamalar sonrası dünyanın gündemi aniden Golan Tepeleri oldu.
Suriyenin güneybatısında görece küçük bir alan olan kayalık Golan Tepeleri, uluslararası politikada yüzölçümünü çok aşan bir öneme sahip.
İsrailin 1967de Golan Tepelerini ele geçirmesinin ardından bölgede yaşayan Suriyeli Arap nüfusun çoğu çatışma sırasında kaçmak zorunda kalmıştı.
Savaşın sonunda bir ateşkes hattı oluşturuldu ve bölge, işgal gücü olan İsrail ordusunun denetimine geçti.
Suriye 1973teki Arap-İsrail (Yom Kippur) Savaşı sırasında Golan Tepelerini geri almaya çalıştı. İsrail güçlerine büyük kayıplar da verdirdi ama sonunda çekilmek zorunda kaldı.
İki ülke 1974de bir ateşkes anlaşması imzaladı. Birleşmiş Milletlere bağlı bir gözlem gücü 1974ten itibaren bölgedeki ateşkes hattına yerleşti.
İsrail 1981 yılında tek taraflı olarak Golan Tepelerini ilhak ettiğini açıkladı. Uluslararası toplum bu kararı tanımadı.
BBC Türkçenin derlediğine göre, bugün uluslararası platformda İsrail işgali altındaki Suriye toprağı sayılan Golan Tepelerinde inşa edilen 30u aşkın Yahudi yerleşiminde tahminen 20 bin yerleşimci yaşıyor.
Bölgede ayrıca 20 bin civarında, çoğu Dürzi mezhebine mensup Suriyeli de yaşıyor.
İşgalden önce 1948 savaşı ve 1967deki altı gün savaşının sonuna kadar bu tepelere egemen olan Suriye, diğer taraftaki İsrailin kuzey bölgelerini rahatça top ateşine tutuyordu.
Tepelerin ele geçirilmesi İsraile Suriyenin askeri hareketlerini kontrol etmek için mükemmel bir mevzi sağlamış oldu. Ayrıca bu coğrafya Suriye ile yeni bir savaş durumunda ideal bir tampon bölge oluşturuyor.
Bunun da ötesinde su sıkıntısı çekilen bir coğrafyada Golan Tepeleri önemli bir su kaynağı. Golanda toplanan yağmur suları Ürdün nehrini besliyor. Bölge şu anda İsrailin su ihtiyacının üçte birini karşılıyor.
Verimli tarım arazilerine sahip Golan Tepelerinin volkanik toprakları ise üzüm bağları, meyve bahçeleri yetiştirmekte ve büyük baş hayvancılık için kullanılıyor.
Golan Tepeleri ayrıca İsrailin tek kayak tatil merkezini de oluşturuyor.
Suriye, Golan Tepelerinin bir barış anlaşması ile kendisine geri verilmesini talep ediyor.
2003 yılı sonlarında Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad İsrail ile barış görüşmelerini yeniden başlatmaya hazır olduğunu söylemişti.
İsrailde de barış karşılığında toprak verilebileceği ilkesi kabul edilmişti. ABD aracılığıyla 1999-2000 yıllarında yürütülen barış görüşmelerinde dönemin İsrail Başbakanı Ehud Barak, Golan Tepelerinin büyük bölümünü Suriyeye geri vermeyi teklif etmişti.
Fakat 1999 barış görüşmelerinin tökezlemesine sebep olan şey muhtemelen bundan sonra yapılacak her barış görüşmesinde de tarafların önüne çıkacak.
Suriye kısmi bir ödün değil, İsrailin 1967deki Altı Gün Savaşı öncesi sınırlarına tamamen çekilmesini istiyor.
Bu ise İsrailin Celile Denizinin doğu kıyısının kontrolünü Suriyeye bırakması demek. Oysa bu İsrailin, ana içme suyu kaynağını oluşturduğundan riske atamayacağı kadar önemli bir kaynak.
İsrail her koşul altında Celilenin kontrolünü elinde tutmak istiyor ve sınırın Celile Denizinin doğu kıyısından birkaç yüz metre öteden başlamasını istiyor. Bu da Suriye tarafından kabul edilmiyor.
Bir başka önemli anlaşmazlık noktası ise Golan Tepelerine işgal yılları boyunca inşa edilen Yahudi yerleşimleri.
Suriye bu yerleşimlerin yıkılmasını istiyor.
İsrail kamuoyunun eğilimine bakıldığında İsraillerin Golan Tepelerinin geri verilmesine genel olarak karşı olduğu ve bu bölgenin stratejik önemi nedeniyle elde tutulması gereğine inandıklarını gösteriyor.
