“Kamuoyunun önceliklerini anlamanın değişmekte olan stratejik iklimde daha etkili kamu politikaları geliştirmek için kritik olduğunun” kaydedildiği Translatlantik Eğilimler 2023 raporu, Avrupa Birliğinin kapısındaki Ukrayna savaşına rağmen iklim değişikliğinin ve göçün en önemli güvenlik meseleleri olduğunu ortaya koyuyor.
Türkiye, ABDnin ve ABnin küresel ilişkilerdeki etkisine en olumsuz, Çine ise olumlu bakan bir ülke
Dünya düzeni, Transatlantik ilişkiler, güvenlik ve savunma, Çin ve küresel meselelerle ilgili soruları içeren anketin yapıldığı 14 ülke içinde Türkiye, Amerikanın küresel ilişkilerdeki etkisiyle ilgili en olumsuz düşüncelere sahip ülke olarak dikkat çekiyor. Buna göre Türkiyede Amerikanın küresel arenadaki etkisinin “çok olumlu” olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 10, “genellikle olumlu” diyenlerin oranı yüzde 30 olarak kaydedilirken “genellikle olumsuz” ve “çok olumsuz” şeklinde yanıt verenlerin oranının yüzde 51 olduğu gözleniyor.
Türkiyenin Avrupa Birliğinin küresel ilişkilerdeki etkisiyle ilgili hissiyatı ise Amerikanınkine kıyasla daha olumlu. Buna göre Türkiye, ABnin küresel ilişkilerdeki etkisini yüzde 51le “çok olumlu” ve “genellikle olumlu” olarak görse de 14 ülke içinde Avrupaya bakışı en olumsuz ülke olarak göze çarpıyor. Ancak geçen seneki ankette Türkiyede Avrupaya olumlu bakanların oranı sadece yüzde 35ti.
Öte yandan Romanya ve Türkiyenin Çinin küresel ilişkilerdeki etkisine en olumlu bakan ülkeler olması dikkat çekiyor. Buna göre Romenlerin yüzde 48i, Türklerin de yüzde 45i, Çinin küresel alandaki etkisini “çok olumlu” ve “genellikle olumlu” olarak tanımlıyor. Benzer bir durum Rusya için geçerli. Buna göre Türkiye yüzde 38, Romanya ise yüzde 24le 14 ülke içinde Rusyanın küresel ilişkilerdeki etkisini “en olumlu” gören iki ülke.
Ankete katılan 14 ülke içinde Romanya ve Türkiye, 2022de de olduğu gibi bu yıl da en az güvenilir ülkeler
Anketin “en güvenilir ortak ülkeler” sorusuna verilen yanıtlara göre Kanada, Almanya ve İsveç en fazla puan toplayan ülkeler olurken Türkiye, en az güvenilir ülke olarak 14 ülke arasında en sonda yer alıyor. Buna göre Türkiye, 14 ülkeden ankete katılanların sadece yüzde 25inden “güvenilir” olarak onay alıyor.
Rapora göre ankete katılan Almanların sadece yüzde 16sı, İsveçlilerin de yüzde 14ü Türkiyeyi “güvenilir” olarak görüyor. Türk katılımcılar da ortak ülkelerle ilgili benzer hisler benziyor. Örneğin Türklerin yüzde 57si, Fransanın “güvenilmez” olduğu görüşünde.
Amerikayı “güvenilir” olarak gören Türklerin oranının ise geçen seneye kıyasla yükseldiği görülüyor. Buna göre 2022de Türklerin sadece yüzde 17si Amerikayı “güvenilir” kabul ederken bu oran bu yıl yüzde 31e yükseldi. Bu da Türklerin Amerikaya güveninin neredeyse 2 kat arttığına işaret ediyor.
Türkler kendi ülkelerini güvenilir bir ortak olarak görmüyor
Alman Marshall Fonunun raporu, Türklerin Türkiyenin de güvenilir bir ülke olmadığını düşündüğünü ortaya koyuyor. Kendi ülkeleri hakkında olumsuz düşüncelere sahip olan Türklerin yüzde 47si Türkiyenin Amerika, yüzde 56sı da Avrupa ülkeleri açısından güvenilir bir ülke olduğu kanısında. Bu oranlarla Türkiye, “Ülkenizin ABD ve AB için güvenilir bir ortak olduğunu düşünüyor musunuz?” şeklindeki soruya en olumsuz yanıtı veren ülke.
Önümüzdeki 5 yıl içinde ABD ve Avrupa ilişkilerinin geleceğine en olumsuz bakan ülkenin Türkiye olduğu görülüyor. Buna göre Türklerin yüzde 28i ABD-AB ilişkilerinin ilerleyeceğini, yüzde 24ü ise kötüleşeceğini düşünüyor.
Türkiye için en önemli güvenlik meseleleri göç ve terör
Türkiyede “Önümüzdeki yıllarda ülkenizin yanıt vermesi gereken en önemli güvenlik meselesi” sorusuna verilen bir numaralı yanıtın göç ve terör olduğu göze çarpıyor. Türkiye, 14 ülke içinde yüzde 43le göçten, yüzde 17 ile de terörden en çok kaygılanan ülke. Buna karşın Türkiye, yüzde 9 ile Litvanyadan sonra iklim değişikliğini en önemli güvenlik meselesi olarak gören ülkeler arasında sondan ikinci. Türkiye ayrıca 14 ülke içinde yüzde 1lik oranlarla Rusya ve Çini “önemsiz” olarak görüyor. Türkiyenin ayrıca siber güvenlik, pandemiler ve ülkeler arası savaşları da en önemli güvenlik meseleleri sıralamasında geriye ittiği görülüyor.
NATOnun ulusal güvenlikteki önemi
2023 Transatlantik Eğilimler raporuna göre NATOnun Türkiyenin ulusal güvenliği açısından önemi konusunda geçen yıla kıyasla kamuoyu görüşündeki en olumlu dönüşümün Türkiyede yaşandığı görülüyor. Buna göre Türklerin yüzde 77si, NATOnun önemli olduğunu düşünüyor. Geçen yıla kıyasla bu oran, 12 puanlık artışa işaret ediyor.
Öte yandan Türkiyede Amerikanın, Avrupanın güvenlik ve savunmasına katkıda bulunmasına olumlu bakanların oranının geçen yıla kıyasla 15 puan arttığı görülüyor. Yine de Türkiye, İtalya, Fransa ve İspanyanın ardından Amerikanın Avrupa güvenliğine katkı sağladığını görmek isteyen ülkeler sıralamasında yüzde 53lük destek oranıyla sonda yer alıyor.
Türkiyenin Avrupa Birliğinin ulusal güvenlik alanında oynadığı role ilişkin görüşlerinin de olumlu yöne evrildiği gözleniyor. Buna göre Türkiyede AByi ulusal güvenlik açısından önemli olarak görenlerin oranı geçen yıla kıyasla 9 puan arttı. Türkiyede ayrıca ABnin güvenlik ve savunma için daha çok çaba göstermesi gerektiğini düşünenlerin oranı yüzde 66.
Türklerin yüzde 65i ülkelerinde demokrasinin durumundan memnun değil
2022 Transatlantik Eğilimler raporunda Türkiyede demokrasinin durumunu “kötü” olarak görenlerin oranı yüzde 74ken bu oranın bu yıl yüzde 65e gerilediği görülüyor. Rapor ayrıca Türkiyede Mayıs ayında yapılan genel seçimlerden hemen sonra ankete katılanların Türk demokrasisinin durumu hakkında geçen seneye göre daha olumlu düşündüğünü ortaya koyuyor. Buna göre 2022de katılımcıların sadece yüzde 21i, bu yıl da yüzde 32si Türkiyede demokrasinin durumunu iyi görüyor. Bu verilerle Türkiye, 14 ülke içinde demokrasinin durumu en kötü olduğu ülke olarak algılanıyor.
Öte yandan Türk katılımcılar, küresel meselelerle mücadelede ülkelerinin sadece demokrasilerle işbirliği yapması gerektiğini düşünenler listesinde yüzde 65le ilk sırada yer alıyor. Türkler ayrıca yüzde 74le demokrasinin, yüzde 72yle refahın, yüzde 66yla istikrarın “çok önemli” olduğunu düşünüyor.
