3 milyon 649 bin 750 Suriyeliyi barındıran Türkiyede Ticaret Bakanlığının son verilerine göre Suriyelilerin ortak veya sahip olduğu 15 bin 159 şirket var.
Hürriyet gazetesinden İlker Sezerin haberine göre, Türkiye Ekonomi Araştırmaları Vakfının raporuna bakıldığında söz konusu Suriyeli şirketler 44 bin Suriyeliyi de istihdam ediyor.
‘YAKLAŞIK 250 BİN SURİYELİ BU ŞİRKETLER SAYESİNDE GEÇİMLERİNİ SAĞLIYOR’
TEPAVa göre bu şirketlerde ortalama çalışan sayısı 7.3 kişi olurken, ortalama bir Suriyeli ailenin 6 kişiden oluştuğu göz önüne alındığında, yaklaşık 250 bin Suriyeli bu şirketler sayesinde geçimlerini sağlıyor. Bu da Türkiyedeki Suriyelilerin yaklaşık yüzde 7sinin sahibi ya da ortağı Suriyeli şirketlerden istihdam anlamında faydalandığını ortaya koyuyor.
‘SURİYELİ GİRİŞİMCİLER GEÇİCİ DEĞİL’
Araştırmanın sonuçlarına göre TEPAVın görüştüğü Suriyeli girişimcilerin yüzde 72si Suriyedeki savaş sona erse bile Türkiyeden ayrılmayı düşünmüyor. Araştırmanın gerçekleştirildiği Suriye sınırında ya da sınıra yakın Gaziantep, Mersin, Hatay, Şanlıurfa, Kilis, Adana, Kahramanmaraş ve Mardindeki Suriyeli girişimciler geçici olmadıklarını vurguluyor. Suriyelilerin geçici olmadıklarını söylemelerinin altındaki en büyük neden ise iş hayatında yaşanan görece başarı.
GAZİANTEP VE MERSİN İLK SIRADA
Rapora göre, söz konusu 8 kentte aktif toplamda 106 bin 545 şirket bulunurken, bunların 2 bin 122si (yüzde 2) Suriyelilerin. 8 kent içinde Suriyelilerin en fazla şirket kurduğu ilk iki kent ise 802 şirketle Gaziantep ve 647 şirketle Mersin. Suriyelilerin istihdamı ile ilgili mevcut yasa ve düzenlemelerin, mülteciler tarafından kurulan şirketleri olumsuz yönde etkilediğini ve Suriyelilerin resmi iş piyasasına entegrasyonunu sınırladığı da ifade edildi.
‘DIŞ TİCARET KONUSUNDA POZİTİF BİR ROL OYNAMASINA İZİN VERİLMESİ MÜMKÜN’
TEPAV raporunun yazarı Omar Kadkoy, hem Suriyeliler hem de Türkiye vatandaşları için istihdam imkânı yaratan şirketlere ilişkin verileri, Türkiyedeki Suriyelilere yönelik yanlış ekonomik ve sosyal ön yargıların ‘panzehiri olarak değerlendirdi. Kadkoy, buna karşın Suriyeli girişimcilere yönelik yeni yasal düzenlemelerle, söz konusu şirketlerin dış ticaret konusunda pozitif bir rol oynamasına izin verilmesinin mümkün olduğunu belirtti.
GÜVENLİK ÖNCELİĞİ
Türk-Alman Üniversitesi Göç ve Uyum Araştırmaları Merkezi Direktörü Prof. Dr. Murat Erdoğan, Suriyelilerin ülkede kalmayı tercih etmesinin ve kalıcı olma düşüncesine kapılmasının birinci nedeninin güvenlik ve gönüllü dönüş yapma isteklerinin sıfıra yakın olduğunu öne sürdü. Erdoğan, son araştırmalara göre, gündelik ücretle çalışan Suriyelilerin sayısının azaldığını, maaşlı çalışan Suriyelilerin ilk kez diğer kesimin üzerine çıktığını işaret etti.
