Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile Türk Eczacıları Birliğinin (TEB) 2019da yurtdışından getirdiği lösemi ilaçlarının sahte olduğu ortaya çıktı. Başlatılan soruşturma 2 yıldır nihayetlenmedi.
Independent Türkçe’den Cihat Arpacık’ın özel haberine göre, skandal, İsviçre merkezli bir ilaç şirketinin edindiği Iclusig isimli lösemi ilaçlarının yasal şirketler dışında sahtekârlar tarafından üretildiğinden şüphelenilmesiyle belirlendi.
Söz konusu tespite giden yol, Türkiye merkezli iki ilaç şirketinin Ekim 2018de Kıbrıs merkezli bir şirketten edindiği sahte ilaçları İsviçreye satmak için teklifte bulunmasıyla başladı.
İsviçrenin resmi ilaç otoritesi Swissmedic, skandalın ipucuna ulaşarak konuyu Dünya Sağlık Örgütüne bildirdi ve numuneler laboratuvarda incelendi.
DSÖ: İLAÇ SAHTE, ETKEN MADDESİ PROTİNİB DEĞİL PARASETEMOL
İncelemede, bu ilaçların lösemi tedavisinde kullanılan ponatinib yerine ağrı kesmek için kullanılan parasetamol içerdiği belirlendi.
İlacın dünya genelindeki üreticileri, DSÖye söz konusu ilaçların kendileri tarafından üretilmediğini, sahte ilaçların kutularının üzerinde yazılı olan PR072875 ve 25A19E09 parti numarasının gerçek üretim kayıtlarına karşılık gelmediğini bildirdi.
Bu sürecin ardından ilacın gerçek üreticisi olan şirketler, sahte ilaçlarla ilgili yeni bir süreç başlattı.
Çeşitli ülkelerde sahte lösemi ilaçlarının pazara girip girmediği araştırılmaya başlandı.
TÜRKİYE’DE HASTALARA SATILDIĞI TESPİT EDİLDİ!
Lösemi tedavisinde kullanılan Iclusig isimli ilacın mali haklarına sahip olan Takeda, Türkiyeye bir uzmanını gönderdi. Sahte ilaçların SGK ve TEB tarafından da alınarak Türkiyede hastalara satıldığını tespit eden şirket yetkilisi, savcılığa suç duyurusunda bulundu.
Skandalla ilgili 2019 yılında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldı.
Japon ilaç firması Takeda, konuyla ilgili savcılığa başvurduklarını doğruladı.
Savcılıktaki dosyaya laboratuvar incelemesi de girdi.
Soruşturma kapsamında SGKnin yurtdışından ilaç temin birimi olan İbni Sina Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezinde bulunan numuneler laboratuvar incelemesine gönderildi.
TÜRKİYE’DEKİ İNCELEMEDE DSÖ İLE AYNI SONUÇLAR
Sahte olduğundan şüphelenilen ilaçlar, Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesinin laboratuvarında incelendi.
İncelemenin ardından Prof. Dr. Hakan Göker imzasıyla hazırlanan 9 Eylül 2019 tarihli raporda ilaçların sahte olduğu vurgulandı.
Ankara Üniversitesinin raporu DSÖnün incelemesini doğruluyordu. Rapora göre hastalara lösemi ilacı adı altında satılan haplar, protinib yerine parasetemol içeriyordu.
Ankara Emniyeti soruşturmayı genişleterek ilacı kullanan hasta ve hasta yakınlarının ifadelerine başvurdu.
Soruşturma kapsamında sahte lösemi ilaçlarıyla ilgili çok sayıda yerel şirkete ulaşıldı.
KAZAKİSTAN-KIBRIS-TÜRKİYE BAĞLANTISI
SBA, Genotic Pharm, Rad ve Sanera isimli ilaç şirketlerinin bu lösemi ilaçlarını edindiği, bazı şirketlerin ise ilaçları SGK ve TEBe sattığı, perakende satış fiyatı 4 bin 250 avro (43 bin 101 lira - 21 Eylül 2021 döviz kuruyla) olan bu ilacın sahteleri için yüz binlerce avroya varan ödemeler aldıkları kesinleşti.
Sahte ilaçların Kazakistan merkezli Kazunion Pharma isimli bir şirketten temin edilerek Kıbrıs ve Türkiye üzerinden yurtdışına gönderilmek istendiği de tespitler arasında yer aldı.
Lösemi hastaları ise, sadece ağrı kesici özelliğe sahip bu ilaçları sahte olduklarından habersiz bir şekilde kullanmıştı.
HALA DAVA AÇILMADI
Soruşturma 2019 yılından bu yana Ankara Cumhuriyet Başsavcılığında sürse de konuyla ilgili bir dava açılmadı.
SGKnin bağlı olduğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, haberin yayına girdiği saate kadar konuyla ilgili bir açıklama yapmadı.
Türk Eczacıları Birliği Başkanı Erdoğan Çolak ise, Geçmişte böyle bir olay yaşanmış dedi ve ekledi: Bakanlık ve savcılık arasında hukuki süreç devam ediyor.
Çolak, bu ilaçların kaç kişiye verildiğine yönelik soruya ise, Ürün takip sistemi bu ilaçlarda yok. Eski bir mevzu olduğu için takip yapamıyoruz diye yanıt verdi.
Türkiyede ruhsatı bulunmayan ya da burada üretilmeyen ilaçlar, yazılan reçetenin ardından doktorlardan oluşan bir kurulun onayıyla SGK ve TEB tarafından yurtdışından getirtilerek hastalara ulaştırılıyor.
Bu işlem, SGKnin İbni Sina Sosyal Güvenlik Merkezi ile TEBin Yurtdışı İlaç Temin Birimi aracılığıyla gerçekleştiriyor.
