OHAL Komisyonu tüm başvuruları karara bağladı: Yüzde 85 ret

Görev süresi 22 Ocak’ta sona erecek OHAL Komisyonu, 127 bin 292 başvurunun tamamını karara bağladı. Muhalefet tarafından siyasi kararlar vermekle eleştirilen Komisyon, 17 bin 960 başvuruda kabul, 109 bin 332 dosyada ise ret kararı verdi. Böylece komisyona yapılan başvuruların yüzde 85,89’u reddedildi.

AKP iktidarının darbe girişiminden sonra kanun hükmünde kararnamelerle (KHK) tesis ettiği işlemler hakkındaki başvuruları karara bağlamak üzere kurulan Olağanüstü Hal (OHAL) İşlemleri İnceleme Komisyonu, görev süresi içerisinde tüm başvuruları bugün itibariyle karara bağladı.
Komisyonun internet sitesinde yayınlanan faaliyet raporuna göre, OHAL kapsamında yayımlanan KHKlerle 131 bin 922 “tedbir işlemi” uygulandı. Bu kapsamda 125 bin 678 kişi hakkında kamu görevinden çıkarıldı, 3 bin 213 kişinin rütbeleri alındı, 2 bin 761 kurum ve kuruluşun kapatılmasına karar verildi. Ayrıca yurt dışında eğitim gören 270 kişinin de öğrencilikle ilişiği kesildi. KHKllar, Muhalefeti cezalandırmanın aracına dönüştürüldüğü için eleştirildi.
Uygulanan “tedbir işlemleri” hakkındaki başvuruları değerlendirip karara bağlamak üzere kurulan OHAL Komisyonu, 22 Mayıs 2017de göreve başladı. Anayasa Mahkemesi’nin yanı sıra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 12 Haziran 2017de OHAL Komisyonunu etkili iç hukuk yolu kabul etti.
Komisyon, 17 Temmuz 2017den itibaren başvuruları, elektronik ortam üzerinden almaya başladı. Başvuru dosyaları hakkındaki karar verme süreci 22 Aralık 2017de başlayan Komisyon, 12 Ocak 2023 itibarıyla görev süresi içerisinde tüm başvuruları karara bağladı. OHAL Komisyonunun görev süresi 22 Ocakta sona erecek.
BERAAT ALANLARA ÖNCELİK VERİLDİ
OHAL Komisyonu’nun incelemesini, “terör örgütlerine” veya “Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı yönünden” yaptığı ifade ediliyor. Komisyonun değerlendirmesi, cezai sorumluluğunun bulunup bulunmadığından bağımsız olarak sadece kamu görevinde kalmanın uygun olup olmadığı yönünden yapıldı.
Başvuruları, kurumların ihraç sebepleri ile tespit edilen veriler kapsamında değerlendiren Komisyon, UYAP üzerinden başvurucuların durumlarını takip ederek, haklarında takipsizlik veya beraat kararı verilen kişilerin dosyalarını öncelikle ele aldı.
Başvurulara ilişkin temin edilen bilgileri 116 kriter başlığı altında analiz ve sorgulama yaptığı belirtilen Komisyonun, inceleme ve değerlendirme kriterleri arasında adli soruşturma ve kovuşturma dosyalarındaki tespitler, ceza yargılaması sonuçları, örgüt içi iletişim programı kullanım kayıtları, Bank Asyaya destek amaçlı hesap açma ve para yatırma bilgisi, örgütle iltisaklı sendika, dernek, vakıf ve federasyon üyeliği ve yöneticiliği, örgüt bağlantılı kuruluşlarda çalışma kayıtları yer aldı.
KABUL KARARLARININ 72’Sİ KURUMLARLA İLGİLİ
OHAL Komisyonuna görev süresi boyunca 127 bin 292 başvuru yapıldı. Başvurulardan 17 bin 960ında kabul kararı veren Komisyon, 109 bin 332 dosyada da ret kararı aldı. Böylece Komisyon, görev süresi içerisinde başvuruların tamamını karara bağladı. Başvuruların yüzde 85,89’u reddedilirken, yüzde 14,10’u kabul edildi.
Kabul kararlarından 72si kapatılan dernek, vakıf, öğrenci yurdu, televizyon kanalı ve gazete gibi kuruluşların açılmasına ilişkin oldu.
Ret kararlarının yüzde 95inde adli soruşturma/kovuşturma bilgisi mevcutken, ağır ceza mahkemelerince hapis cezası verilenlerin oranı yüzde 55 olarak kayıtlara geçti.
Bunun yanı sıra Komisyonun verdiği kararlarda dernek, gazete aboneliği veya örgütle bağlantılı okulda kayıt bilgisi tek başına ret sebebi görülmediği kaydedildi. Komisyon tarafından verilen ret kararıyla birlikte ilgili kişilere mahkeme yolu da açıldı. Başvuruları kabul edilenlerin, kamu görevinden çıkarıldığı tarihten iade edildiği tarihine kadar geçen süreye ilişkin mali ve sosyal haklarının geri alabilmesinin önü açıldı.

ŞAHSİLİK İLKESİ GÖZETİLDİ
OHAL Komisyonu, yapılan başvurularda şahsilik ilkesi gereği başvurucunun eşi veya aile bireyleri hakkında örgüt üyeliği, irtibatı, iltisakı bilgisi olup olmadığından bağımsız olarak kararlar verdiği belirtildi. Bu kapsamda Komisyonun yaptığı inceleme sonucunda, örgütle irtibatı nedeniyle ret kararı verilen eşinden bağımsız olarak 1956 kişinin başvurusu kabul edildi.
YASAL DÜZENLEME YAPILDI
Görev süresi 22 Ocakta sona erecek Komisyonun kararlarına karşı mahkemelerde açılan davalara ilişkin iş ve işlemlerin yürütülmesi konusunda 7429 sayılı Kanunun 10uncu maddesi ile 7075 sayılı Kanuna eklenen Komisyonun görev süresi sonrasına dair işlemler başlıklı geçici 5inci maddeyle gerekli düzenlemeler de yapıldı.