Nobel ödüllü bilim insanı: Salgının sonuna mı yaklaşıldı?

Nobel ödüllü bilim insanı ayrıca İsrail’in koronavirüse karşı aldığı önlemleri övdü ve pek çok insanın virüse karşı doğal bağışıklığı olduğunu söyledi.


Koronavirüsün Çin’in Hubey bölgesini etkisi altına aldığında Çinli meslektaşlarıyla iletişime geçen Levitt, “Durumlarının ne kadar karmaşık olduğunu anlattıklarında, bir sonuca ulaşmak umuduyla verilere derinlemesine bakmaya karar verdim” dedi.

Levitt “Hubey bölgesinde enfeksiyona yakalananların oranı her gün yüzde 30 artıyordu, bu ürkütücü bir istatistikti. Grip uzmanı değilim ancak sayıları analiz edebilirim ve bu üstel büyüme” ifadelerini kullandı.

Sayıları işlemeye devam eden Levitt, örüntünün değiştiğini fark etti. 1 Şubat’ta istatistiklere ilk baktığında Hubey bölgesinde günde bin 800 yeni vaka ortaya çıkıyordu. 6 Şubat’ta bu sayı günde 4 bin 700 vakaya ulaştı. 

Fakat 7 Şubat’ta durum değişti. Levitt, “Yeni enfeksiyonların sayısı lineer olarak düşmeye başladı, durmadı” ifadelerini kullandı ve şunları söyledi:

“Bir hafta sonra, ölü sayılarında da aynısı oldu. Eğrideki bu dramatik değişim medyan noktasına işaret ediyordu ve pandeminin ne zaman sona ereceğine dair daha iyi bir tahmin yapmaya olanak tanıyordu. Buradan hareketle, Çin’in bütününde iki hafta içinde durumun iyileşeceği sonucuna vardım. Ve şu an kesinlikle çok daha az sayıda yeni enfeksiyon mevcut.”

Eğilimi azalan faiz oranlarına benzeten Levitt, “Eğer bir kişi  tasarrufunda birinci gün yüzde 30 faiz alırsa, ikinci gün yüzde 29 ve böyle devam eder ve nihayetinde çok fazla kazanamayacağını anlarsın. Faiz oranı düşmeye devam etse de para kazanırsınız. Yatırdığınız kısım azalmaz sadece daha yavaş büyümeye devam eder. Hastalıklar söz konusu olduğunda, bu insanları çok korkutuyor çünkü her gün yeni vakalar duymaya devam ediyorlar. Fakat gerçek şu ki enfeksiyon oranı yavaşlıyor ve bu da pandeminin sonunun yakın olduğu anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.

Virüsün Çin’de muhtemelen martın sonunda kaybolacağını tahmin ettiğini belirten Levitt, “Üstel büyüme modellerinde, yeni insanların her gün enfekte olabileceğini varsayarsınız, çünkü yeni kişilerle görüşmeye devam edersiniz. Fakat kendi sosyal çevrenizi düşünürseniz, aslında her gün aynı insanlarla görüşüyorsunuz. Yeni insanlarla toplu taşımada karşılaşabilirsiniz” diye konuştu. 

Fakat Levitte göre karantina ve sosyal teması azaltmak sonucu etkileyen tek faktör değil. 

Levitt diğer ülkelerde virüsün ne zaman yavaşlayacağına dair ise herhangi bir tahminde bulunmadı. Levittin hesaplamalarına göre, Çin vaka sayılarının sıfır olacağı noktaya yaklaştı. Güney Kore de medyan noktasının çoktan geçti ve yeni vakaların oranında azalma görmeye başlayacak.