Altı yaşımdayken ilk profesyonel basketbol maçına gittiğimi ve Walt “Clyde” Frazier’ı ve Knickerbockers maçını izlemek için Madison Square Gardenın tepesine tırmanırken babamın elini tuttuğumu hatırlıyorum.
Patrick Ewing adında bir çaylak gördüm ve Knicks, 1985te Noelin ertesi günü Chicago Bulls ve Michael Jordanı yendi.
1994 NBA finallerini kaçırdım, ama Şamdaki merkez postaneden evi aradığımda babam eksiklerimi tamamladı.
O zamandan beri çok sıkıcı oldu; Knicks, on yıldan fazladır çekici değildi ve ilgim doğal olarak azaldı. Ancak kısa süre önce Knicks’in skor tablolarını yenilenmiş bir özveriyle kontrol etmeye başladım. Çünkü kendi dünyam takımın ana oyun alanı ile çakıştı.
Eylül 2017de, Enes Kanter adlı 2,11 metrelik bir Türk, Oklahoma City Thunderden Knickse transfer oldu. Türk bir ailenin evladı olarak İsviçrede doğdu ve Türkiyede büyüdü. Kanter, ABDye taşınmadan ve 2011de NBA seçmelerine girmeden önce Türkiyenin ünlü Fenerbahçe Spor Kulübü’nün genç takımında basketbol oynadı. Ancak, onu diğerlerinden ayıran Türk kökeni değil.
NBAde Mehmet Okur ve Hidayet Türkoğlu gibi daha önce de Türkler vardı. Ancak bunların aileleri, Kanter’inki gibi inançlarından dolayı Türkiye tarafından hedef alınmadı. Kanter, Knick’in oyuncusu olmasının yanı sıra, din alimi Fethullah Gülenin ABDdeki en yüksek profilli ve en açık sözlü talebesi.
Salon’un “Salon Talks” serisi için Aralık 2017’de Kanter ile röportaj yaptım. Sohbetimizde, ABD ve Kanadadan ayrıldığı takdirde Türk hükümetinin kendisine zarar vermeye çalışabileceği konusundaki endişelerini dile getirdi. Bu endişe, Knicksin Londrada Washington Wizards ile karşılaşacağı 17 Ocakta ABDde kalmasını sağladı.
Kanter, Türk ajanlarının Londrada iken onu öldürebileceği konusunda açıklama yaptı. Anlaşılan Türkiye, onun için uluslararası bir tutuklama kararı çıkardı. Daha da kötüsü olabilirdi: Türk ajanları, dünyadaki Gülen takipçilerini kaçırmaya çalıştıkları gibi onu da kaçırmaya çalışabilirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, çok sayıda savcı, AKP ve görünüşe göre milyonlarca Türk, Gülen ve takipçilerinin yaklaşık 250 kişinin hayatını kaybettiği Temmuz 2016 darbesini planladıkları ve yaptıklarına inanıyor. O zamandan beri, Türk hükümeti Gülenci’leri terörist olarak nitelendiriyor ve kendisine “Hizmet” diyen cemaati El Kaide’ye benzetiyordu.
Grup AKP ile müttefiki olduğu on yıl boyunca muhaliflere karşı kanıtlar üretmek, gazetecilerin gözaltına alınmasını sağlamak, Türk yetkilileri yasa dışı olarak dinlemek ve Gülen ile bağlantılı okullarda tartışmalı finansal işlemlere girişmek gibi bazı tehlikeli şeyler yaptığı tartışılmaz.
Bunlardan herhangi biri Enes Kanteri terörist yapar mı? Kesinlikle mahkemede acımasız bir imaj geliştirdi ve Twitterda diğer NBA oyuncularıyla bir veya iki sığır eti yemekten zevk alıyor gibi gözüküyor, ancak Kanter beni arkadaş yanlısı ve nazik bir genç adam olarak etkiledi.
Gülen’e bağlı olduğu ve Hizmet’i konuşma konusunda iyi bir şekilde hazırlandığı konusunda şüphe yok, ama şiddet? Belki içimdeki Knicks hayranlığından ya da Kanter’in iki yüzlülükte son derece iyi olmasından, ancak daha büyük olasılıkla, ona karşı yöneltilen suçlamaların saçma olmasından.
Kanter terörist olmamasına rağmen, Erdoğan onu tehdit olarak görmekte hatalı değil. Türkiyede, en azından 2014ten beri sürmekte olan, ancak darbe girişiminden sonra belirgin şekilde hızlanan eşi görülmemiş bir baskıya değinmek için bir NBA oyuncusu olarak sahip olduğu önemli platformu ve bir parça dokunulmazlığı kullanıyor.
Kanterin Türkiyede olup bitenlere dikkat çekmesi iyi bir şey, çünkü ülkesinden kaçan ya da geri dönmekten korkan binlerce Türk’ten yalnızca biri. Birkaç hafta önce, New York Times, Türkiyedeki beyin göçü hakkında bir yazı yayınladı. İyi bir yazıydı, fakat Türklere olanları tam olarak anlayamadı.
NBA yıldızından yüksek lisans öğrencisine, farklı geçmişlere sahip tüm çevre ve mesleklerden geliyorlar. Onlar her üniversite şehrinde ve büyük şehirde karşılaştığınız kimsesizler. Bazıları iyi yaşarken, diğerleri Uber veya Lyfti sürerek idare ediyor.
Arkadaşlarıyla, aileleriyle ve Türkçe konuşan yabancılarla iletişim kurmaya korkarak göze batmamaya çalışıyorlar. İrili ufaklı hukuk firmalarındaki kamu yararına çalışan bölümler bu kişilerin ABD’de kalmalarına yardımcı olmak için fazla mesai yapıyor, ancak orada bile gerçekten güvenli olmayabilirler.
Ne de olsa Başkan Trump’ın, Pensilvanya’da yaşayan yeşil kart sahibi Gülen’i, din aliminin iadesine yetecek kadar kanıt üretmemesine rağmen, Türk hükümeti ile takas etmenin yollarını aradığı bildirildi.
Son zamanlarda, Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Amerikan mevkidaşına, Türk hükümetinin iade edilmesini istediği ABDdeki Gülencilerin isminin olduğu bir düşman listesi verdi. Trump yönetiminin Türkiye’nin taleplerine göre hareket etmesi pek olası görünmüyor, ancak yönetimin geçmiş uygulama ve normlara uymama özelliği var.
Kuşkusuz, Türkiyedeki saygınlıklarındaki ani düşüşlerine kendi katkılarını yansıtan birkaç Gülen takipçisi var. Gülenciler birçok Batılı arasında, önemli Batılı idealleri ve bilimsel ilkeleri dünya görüşlerine dahil eden “liberal İslam”ın bir yüzü oldukları fikrini işlediler.
Yine de, milyonlarca Türk için Gülenciler, yaklaşık on yıl boyunca müttefik oldukları AKP hükümetini devirmek isteyen tehlikeli bir cemaatin parçası. Kantere göre, bu sadece insanların kendi güvenlikleri için korku duymaya zorlandıkları bir devlet propagandası. Otoriter siyasal sistemlerde “tercih çarpıtması” yaygınlığı göz önüne alındığında, bunda gerçeklik var. Ancak Erdoğan’ı Hitler’le karşılaştırmak, Gülencilerin sık sık yaptığı gibi, bir zamanlar ülkenin en popüler din adamları arasında yer alan birine yönelik Türk toplumunun yeni ortaya çıkan tepkisinin derinliği için tatmin edici bir açıklama değil.
