Libyada son dönemde Ulusal Mutabakat Hükümeti ile yaşanılan çalışmalarda güç kaybeden General Halife Hafter’e bağlı Libya Ulusal Ordusu’nun sözcüsü Ahmed Mismari, Türk hedeflerin düşman hedef olarak tanımlandığını, Libya hava sahasının Türk uçaklarına kapatıldığını ve Libya karasularındaki Türk gemilerinin vurulacağını iddia eden bir açıklama yaptı. Mismari ayrıca Türkiye’ye ait bir İHA’nın düşürüldüğünü öne sürdü.
Sözcü Mismari yaptığı açıklamada ayrıca “Türkiye ve Katar, militanların lehine müdahale ediyor. Türkiye, Trablus savaşına denizden, havadan ve karadan müdahale ediyor” ifadesini kullandı.
Mismarinin açıklamaları resmi makamlar tarafından henüz bir yanıt verilmedi.
Uluslararası hava trafik haritasında Libya havasahası üzerinde trafik olmadığı ve yolcu uçaklarının bu güzergahı tercih etmedikleri görülüyor.
Libya’da ne oluyor?
Euronews’ta yer alan habere göre, Arap Baharı olarak tanımlanan kitlesel halk hareketinin rejim karşıtı çatışmalara dönüştüğü ve Muammer Kaddafiyi koltuğundan ettiği 2011 yılından bu yana siyasi istikrarın bir türlü sağlanamadığı Kuzey Afrika ülkesi Libyada birden fazla yönetim bulunuyor.
Libya, 2014 seçimlerinin ardından siyaseten ikiye bölündü.
Bunlardan birisi ülkenin doğusunda, Mısır sınırına yakın Tobrukta bulunan Temsilciler Meclisi ve diğeri de Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti.
Öte yandan IŞİDin 2015te varlığını hissettirdiği ülkede, örgüte bağlı savaşçılar Kaddafinin doğum yeri olan Sirte kentini ele geçirdi. Ancak Türkiyenin de desteklediği Misratalı güçler, IŞİDi aynı yıl içerisinde ortadan kaldırdı.
Kim kimi destekliyor?
Merkezi Trablusta bulunan Ulusal Mutabakat Hükümeti, Birleşmiş Milletler başta olmak üzere Türkiye, Avrupa Birliği ve uluslararası kurumlarca meşru kabul ediliyor ve destekleniyor.
Tobruk merkezli Temsilciler Meclisini ise Mısır Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Fransa ve kısmen Rusyadan destek buluyor.
Büyük silahlı güçler
Akdenize kıyısı bulunan 6,5 milyon nüfuslu petrol ülkesi Libyada Kaddafinin devrilmesinin ardından yüzlerce irili ufaklı silahlı grup faaliyet göstermeye başladı.
Öne çıkanlar gruplar
- Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümetine (UMH) bağlı birlikler. Bu birliklerin başında Tümgeneral Usame Cuveyli bulunuyor.
- Kaddafinin devrilmesinde en büyük paya sahip Misrata merkezli güçler.
- Körfez ülkeleri ve Mısırın desteklediği Tobruk merkezli General Halife Haftere bağlı Libya Ulusal Ordusu.
- Ülkenin batısında, Tunus sınırına yakın Zintan merkezli güçler.
Hafter güçleri ile UMH 7 cephede savaşıyor
Trablusu ele geçirmek için saldırı başlatan Hafter güçleri, tüm cephelerde gerilerken UMHye bağlı birlikler karşı saldırıya geçiyor.
Ayn Zara, Halletul Fercan, Kasr bin Gaşir, Vadi er-Rabi, El-Matar el-Kadim, Es-Sevani ve El-Aziziye bölgelerinde UMH güçleri ile Haftere bağlı güçler arasında vurkaç taktiğine dayalı çatışmalar devam ediyor.
General Halife Hafter kimdir?
1943 Ecdebiye doğumlu General Halife Hafter, petrol zengini Libya’da son 5 yıldır yaşanan krizin önemli aktörlerinden biri. Sovyetler Birliğinde askeri eğitim görüp Kaddafinin liderliğindeki orduya katıldı.
1969da Kaddafinin Kral İdrisi devirmesinde rol oynadı. Bu adımı, onu Kaddafinin en çok güvendiği isimlerden biri haline getirdi. Kaddafi başa geçince Genelkurmay Başkanlığı yaptı.
1986 yılında, Fransa’nın desteklediği Çad güçleriyle çatışan birliklerin başına getirilmesi ise rüzgarı tersine çevirdi. Libya yenildi, 1987’de Hafter ve askerleri esir düştü. Kaddafi askerleri geri çekince de bir daha hiçbir şey eskisi gibi olmadı. Yıllarca hapis yatan Hafter, ABD’ye sürgüne gönderildi. ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatına (CIA) çalışmakla suçlandı.
2011’de Kaddafi karşıtı ayaklanma başlayınca da ülkesine geri döndü.
2014’ün şubat ayında, BM destekli seçimlerde yeniden güç kazandı.
Hafter güçleri, 2014ten beri ülkenin doğusunda Tobruk ve önemli petrol limanlarının da olduğu büyük bir alanı kontrolü altında tutuyor.
Hafter’e göre, ülkenin istikrarını sağlayabilecek tek güç kendisi.
