ABD merkezli yayın kuruluşu Bloombergin önceki gün yayımladığı habere göre, ABD öncülüğündeki güçlerin Yemendeki Husi hedeflere yönelik hava saldırılarıyla bölgede artan riskler dolayısıyla Katar, Bab el-Mendeb Boğazı üzerinden sıvılaştırılmış doğalgaz tankerleri göndermeyi geçici olarak durdurdu.
Katardan önce de British Petroleum (BP), Kızıldeniz üzerinden sevkıyatlarının askıya alındığını ve petrol ile gaz sevkıyatı için alternatif bir koridor olarak Güney Afrikadaki Ümit Burnu rotasının tercih edildiğini duyurmuştu.
ABDden sonra Avrupanın en büyük LNG tedarikçisi olan Katar, geçen yıl Batı Avrupa tüketiminin yaklaşık yüzde 13ünü karşılamıştı.
LNG SEVKIYATININ CAN DAMARLARINDANEnerji sektöründe Bab el-Mendeb Boğazı, ham petrol ve sıvılaştırılmış doğalgazın Asyadan Avrupaya geçişi için kullanılan ana arterlerden biri kabul ediliyor.
ABD Enerji Bakanlığının verilerine göre Avrupa, deniz yoluyla taşınan sıvılaştırılmış doğalgaz ihtiyacının yaklaşık yüzde 25ini Bab el-Mendeb Boğazı ve Süveyş Kanalı üzerinden sağlıyor. Bu da, Kızıldeniz krizinin devam etmesinin Avrupaya yönelik enerji sevkıyatında gecikmelere yol açacağı anlamına geliyor.
Avrupada petrol ve gaz talebinin geçen aralıkta aylık olarak yüzde 6 artması ve bazı Batı Avrupa ülkelerinde sıcaklıkların 5 santigrat derecenin altına düşmesi de Kızıldenizdeki geçiş krizinin Avrupaya yansımalarını daha da olumsuz hale getiriyor. Ancak Kızıldeniz krizinin uzun süre devam edeceği varsayımı, şubat ve mart aylarında gaz arzında kesinti yaşanabileceği ve dolayısıyla fiyatların yükselebileceği anlamına geliyor.
Şu anda 1 milyon termal birim doğalgazın fiyatı yaklaşık 3,1 dolar. Bu, kasım ortasında başlayan Husi saldırıları öncesine göre yüzde 5 artışa tekabül ediyor.
FİYATLAR ETKİLENECEK Mİ?Bab el-Mendeb krizi, 2024ün ilk çeyreğinde enerji fiyatlarını etkileyecek en önemli gelişmelerden biri olarak görülüyor. Bu konuda diğer etkenler arasında ABD üretimindeki artış ve gelecek ay Çinde yeni yıla girilecek olması nedeniyle üretimde, dolayısıyla enerji tüketiminde düşüş yaşanması öne çıkıyor.
Enerji ticaretiyle uğraşanlar, İsrailin Gazze Şeridine açtığı savaş nedeniyle Lübnan ve Husiler ile gerginliğin tırmanabileceğini, bunun da yakın gelecekte fiyatları yükseltebileceğini belirtiyor.
Yemendeki İran destekli Husiler, 10 Ocakta İsraile destek olduğu gerekçesiyle Kızıldenizde ABDye ait bir geminin balistik füze ve insansız hava araçları (İHA) ile hedef alındığını açıklamıştı.
Dünyanın en büyük tanker operatörlerinden bazıları da, Ortadoğudan Avrupaya yapılan sevkıyatlara önemli ölçüde zaman ve maliyet katabilecek bir hamleyle bölgeden uzak duracaklarını açıkladı.
Konteyner gemileri büyük ölçüde Bab el-Mendeb Boğazından geçmekten kaçınırken, petrol nakliye şirketleri bu rotayı kullanmak konusunda daha istekliydi. Ancak Financial Times gazetesinin tahminleri, tanker geçişlerinde de cuma gününden bu yana yüzde 20lik düşüşe işaret ediyor.
ABD ve İngiliz savaş uçakları, 12 Ocak Cuma günü Yemenin Sana, Hudeyde ve Taiz kentlerinde bazı noktalara hava saldırıları düzenlemişti.
KIZILDENİZDE YAŞANANLARSon dönemde Yemendeki Husilerin, İsrailin Gazzeye saldırılarına karşılık ticari gemilere yönelik eylemlerinin ardından çok sayıda gemicilik şirketi Kızıldenizdeki seferlerini durdurma kararı almıştı.
Pentagon, 6 Aralık 2023te Yemendeki Husi güçlerinin Kızıldenizdeki ticari gemilere yönelik saldırılarına karşı uluslararası Deniz Görev Gücü kurulması için görüşmeler yaptıklarını bildirmiş, 18 Aralıkta da Refah Muhafızı Operasyonu adında çok uluslu misyon oluşturulduğunu duyurmuştu.
Husilerin saldırıları, Akdenizi Kızıldenize bağlayarak Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rotayı sunan ve küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12sinin yapıldığı Süveyş Kanalından geçişleri tehlikeye atarken, Kızıldenizde ticari gemilerin uğradığı saldırılar ve şirketlerin pes peşe aldığı kararlar, küresel ekonomide yeni bir tedarik zinciri krizinin başlayacağına ilişkin endişeleri artırmıştı.
