ABD Temsilciler Meclisi’nin Dışişleri Komisyonu’ndaki “Suriyeli Kürt Ortaklarımıza İhanet: Amerikan Dış Politikası ve Liderliği Nasıl Toparlanacak?” başlıklı oturumda Kongre üyeleri, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey’yi, Başkan Trump’ın Suriye politikaları nedeniyle eleştiri yağmuruna tuttu.Jeffry yaptığı sunumda “Türkiye’nin operasyonu trajik bir felaket” tabirini kullandı.
Bir dönem ABD’nin Ankara Büyükelçisi olarak da görev yapan deneyimli diplomat, Türkiye’nin YPG’den kaynaklı meşru güvenlik endişeleriyle ABD’nin IŞİD’le alakalı meşru güvenlik endişeleri arasında denge kurmaya çalışan bir politika izlediklerini, Ağustos ayında bir mutabakata varıldığını ve Türkiye’nin sınırlarında Suriye Demokratik Güçleri’nin varlığından endişe etmelerine gerek olmayacak şekilde güvenliği sağladıklarını düşündüklerini söyledi. Ancak Türkiye’nin Suriye’nin kuzeydoğusuna girmesini engellemede başarılı olamadıklarını ifade eden Jeffrey, “Türkiye, tavsiyelerimize ve çok güçlü uyarılarımıza karşın akıl dışı davrandı” dedi. Jeffrey, Türkiye’nin askeri müdahalesini “Suriye’nin kuzeydoğusu için trajik bir felaket” olarak niteledi.
“Türkiye operasyon kararını önceden almıştı, asker çekmeyle alakası yok”
Oturumda Kongre üyeleri ABD’nin Suriye’den asker çekme kararı sayesinde Erdoğan’ın operasyona giriştiği yönünde görüşler beyan ederek, Trump’ın Erdoğan’la telefon görüşmesinde tam olarak neler konuşulduğu konusunda Jeffrey’yi sıkıştıran sorular yöneltti.
James Jeffrey, Türkiye’nin operasyon kararını zaten önceden aldığını, Amerika’nın asker çekmesinin bu karar üzerinde bir etkisi olmadığını ve Kongre üyelerinin hemen hemen tamamının görüşünün aksine, kesinlikle “yeşil ışık” yakılmadığını savundu.
“ETNİK TEMİZLİK DELİLİNE RASTLAMADIK”
Jeffrey bir soru üzerine, Türkiye’nin operasyonu sırasında etnik temizliğe yönelik yaygın bir delile rastlamadıklarını ancak savaş suçu kapsamına girebilecek bazı olaylar gözlediklerini söyledi.
“Birçok kişi kaçtı çünkü Türkiye’nin desteklediği Suriyeli muhaliflerden çok endişelilerdi, bizim gibi. Savaş suçu olarak değerlendirdiğimiz bazı olaylar gördük” diyen Jeffrey, Amerikalı yetkililerin bu konudaki bilgi ve raporları incelediğini ve Türk hükümetiyle “üst düzey” temas kurularak izahat istendiğini kaydetti. Jeffrey, operasyon sırasında ayrıca yasaklı madde beyaz fosforun kullanıldığı yönünde gelen bir bilgiyi de araştırdıklarını belirtti.
Büyükelçi Jeffrey, Türkiye’nin operasyon bölgesinin çoğunlukla Araplar’ın yaşadığı bir bölge olduğunu belirtirken, buradaki halkın yaşanan olaylardan etkilenmiş olabileceğini ancak onları göçe zorlamaya yönelik yaygın bir politika gözlemlemediklerini kaydetti.
Jeffrey ayrıca, Savunma Bakanı Mark Esper’in 100’ün üzerinde IŞİD militanının hapishanelerden kaçtığı yönündeki açıklamasını doğruladı. Jeffrey dün Senato’daki oturumda, kaçan militanların sayısını “düzinelerce” diye ifade etmişti.
“TÜRKİYE RUSLARDAN BİR ŞEY ELDE EDEMEDİ”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında dün varılan anlaşmaya işaret eden Jeffrey, Erdoğan’ın Türkiye’nin operasyon bölgesi dışındaki sınır kesimlerine de yayılmak istediğini ama Putin’in buna izin vermediğini belirtti. “Ruslar’la anlaşmadan sonra Türkiye’ye yeni bir toprak verilmedi” diyen Jeffrey, Rus liderin, YPG’nin bölgeden çıkartılması konusunda taahhütte bulunduğunu ancak Türkiye’nin bu anlaşmadan neler elde edeceği noktasında kendisinin şahsen şüphe duyduğunu dile getirdi. Jeffrey, anlaşmanın ABD’nin Ağustos’ta Türkiye’yle vardığı mutabakata benzediğine değindi.
Jeffrey, Suriye’nin kuzeydoğusunda şu anda durumun sakin olduğunu, öyle de devam etmesini beklediklerini söyledi. Suriye’deki Amerikan askerlerinin varlığı ve SDG’ye hangi türden destek sağlanacağı noktasında ellerindeki seçenekleri değerlendirdiklerini, henüz nihai karar alınmadığını kaydetti.
