Rusyanın Ukrayna işgali iki haftayı geride bırakırken savaşın seyrine dair birçok senaryo da ortaya çıkıyor.
Birçok Batılı istihbarat yetkilisi Rus ordusunun Ukraynanın kontrolünü bir hafta içinde ele geçireceğini düşünüyordu ama saldırının üzerinden iki hafta geçerken iki ülke arasında çatışma başa baş sürüyor. Yetkililer, Ukraynanın beklenenden daha güçlü bir direniş gösterdiğine ve Rusyanın stratejik hatalarına dikkat çekiyor.
İngilterenin prestijli yayınlarından Financial Times, “Rus lider Vladimir Putinin son savaşıyla ilgili belirsizlik sürerken” Batılı ülkelerde savaşın seyrine dair birçok senaryonun konuşulmaya başladığını yazdı. Gazeteye konuşan yetkililer, Rusya-Ukrayna savaşının nasıl sonuçlanabileceğine dair olasılıkları şöyle sıraladı.
Rusya zafer kazanacak, Zelenskiy düşecek
Rusyanın Ukraynada beklenen ilerlemeyi kaydedememesine rağmen çoğu Batılı yetkili, Rus ordusunun büyüklüğü düşünüldüğünde savaşı Putinin kazanacağına inanmayı sürdürüyor. Yine de Putin, özellikle askeri anlamda beklediğinden daha büyük bir bedel ödeyecek. Sivil kayıplar da tahminlerden çok daha yüksek olacak.
Birçok analiste göre Putin Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiyin yerine Moskova yanlısı bir hükümet getirecek. Bu durum, sürgünde Batı destekli bir Ukrayna hükümetinin ortaya çıkmasına ve ülke içinde uzun vadeli bir isyanın patlak vermesine yol açabilir.
Rusya kısmi zafer kazanacak, Zelenskiy hükümeti ülkenin batısına çekilecek
Zelenskiy işgalin başında başkent Kievden ayrılmayı reddetmişti, ancak birçok savunma ve istihbarat yetkilisine göre Batı destekli hükümetin Rus ordusunun girmediği ülkenin batısına çekilmesi de olasılıklar arasında. Bu durumda Polonya sınırındaki Lviv, Ukraynanın yeni başkenti olabilir.
Financial Timesa konuşan yetkililere göre Putinin Rusça konuşan nüfusun yoğun olduğu doğuya odaklanan işgal stratejisi de, bunun Kremlin için kabul edilebilir bir seçenek olduğunu gösteriyor.
Müzakerelerde anlaşma sağlanacak
Ukrayna ve Rusya arasındaki ateşkes görüşmeleri şu ana dek insani koridorlarla sınırlı kaldı. Antalyada dün Rus ve Ukraynalı dışişleri bakanlarını bir araya getiren görüşmeden de somut bir sonuç çıkmadı.
Ukrayna hükümeti, Rusyanın 2014te ilhak ettiği Kırımın ve ülkenin doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçı bölgelerin konumunu görüşmeye hazır olduğunu ancak ülkenin askeri kapasitesini yok etme talebini kabul etmeyeceğini belirtiyor.
Yine de birçok uzmana göre savaş devam ederse ve can kaybı hızla artarsa iki taraf da bir anlaşmaya razı olabilir. Bu, Putinin askerlerini belirli bir bölgeye geri çekmesiyle de sonuçlanabilir.
Rusya geri çekilecek, Putin düşecek
Bazı uzmanlara göre Ukraynadaki güçlü direniş, Batıdan silah desteği devam ederse Rusyayı bozguna uğratabilir. Rusya lideri Putinin Batının yaptırımlarının hedefindeki Kremlindeki seçkinlerin ya da savaşın gidişatından rahatsız ordunun isyanı sonucu 22 yılı aşan iktidarını kaybedebileceğini düşünen bir kesim var.
ABD Dışişleri Müsteşarı Victoria Nuland, Ukraynada savaşın bitmesine yönelik en önemli gelişmelerden birinin Rusya içinde Putine karşı büyüyen muhalefet olduğunu söylemişti. Ülkede Ukrayna savaşına karşı düzenlenen protestolarda da çok sayıda kişi gözaltına alınmıştı.
NATO-Rusya arasında kapsamı büyük bir savaş
Bazı yetkililere göre savaşın Ukrayna sınırlarını aşması olası. Batının Ukraynaya silah sevkiyatı ve Moskovaya yönelik sert yaptırımlar, savaşın Doğu Avrupadaki diğer ülkelere sıçramasına ve NATOnun çatışmaya dahil olmasına yol açabilir.
NATO, ittifaka üye olmayan Ukraynaya asker göndermeyeceğini açıklamış ve Kievin ülkede uçuşa yasak bölge kurulması çağrısını reddetmişti. Yine de savaşın daha da büyüme riski endişe yaratmaya devam ediyor. Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, Polonyadaki savaş uçaklarının Ukraynaya gönderilmesinin “çok tehlikeli olacağını” ifade etmişti. Putin de geçen ay, çatışmaya müdahale edecek ülkelere çok sert yanıt vereceklerini söylemişti.
Öte yandan NATO, Rusyaya yakın üye ülkelere ve Baltık ülkelerine son dönemde çok sayıda asker gönderdi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, bu hafta yaptığı bir konuşmada “Putin daha az NATO istiyorsa daha fazlasını bulacak. Bizi bölmek istedi ama karşısında daha fazla birleşmiş bir ittifak buldu” dedi.
