Gazzedeki savaşta İsrailin Filistinlilere soykırım uyguladığı ile ilgili iddialar, bugün Laheydeki Uluslararası Adalet Divanında başlanacak soruşturmada hakimler tarafından dinleniyor. Güney Afrika tarafından Birleşmiş Milletler Soykırım Sözleşmesini ihlal ettiği gerekçesiyle İsraile karşı Uluslararası Adalet Divanında (UAD-ICF) açılan davanın ilk duruşması başladı.
Merkezi Hollandanın Lahey kentinde yer alan Divanda tarafların hazır bulunduğu salonda halka açık yapılan duruşma canlı yayımlanıyor.
Duruşmada İsraile, Gazzelilere yönelik bilinçli eylemlerinin soykırım niyetini kanıtladığı suçlaması yöneltildi.
Bugünkü duruşmada Güney Afrikanın ihtiyati tedbir talepleri dinlenecek, yarınki duruşmada ise İsrail heyeti savunmasını yapacak. Duruşma, Güney Afrika tarafını temsil eden hukukçuların başında yer alan Profesör John Dugard’ın sunumuyla başladı. Dugard, apartheid döneminde Güney Afrikada yaşamış ve aktif şekilde apartheide karşı durmuş bir hukukçu olarak öne çıkıyor.2001-2008 yıllarında BM Filistin İnsan Hakları Özel Raportörü olarak görev yapan Dugard, Divanda çeşitli davalarda geçici yargıç olarak da görev aldı.Daha önce iki saat olarak açıklanan duruşmaların süresi, İsrail’in talebi üzerine 3 saate çıkarıldı.
Güney Afrika’nın talep ettiği ihtiyati tedbirler
Güney Afrika, 29 Aralık’taki yazılı başvurusunda, mahkemeden İsrail aleyhine 9 ihtiyati tedbir kararına hükmedilmesini talep etti.
Güney Afrikanın istediği ihtiyati tedbirler arasında İsrail’in, Gazzedeki askeri operasyonları derhal durdurması, Filistinlilere yönelik soykırımın önlemesi için gerekli tedbirleri alması, yerlerinden edilenlerin evlerine dönerek yeterli gıda, su, yakıt, tıbbi ve hijyen malzemeleri, barınak ve giysi dahil olmak üzere insani yardıma erişimlerini sağlaması, soykırıma karışanların cezalandırılmaları için gerekli adımları atması, soykırımın delillerini muhafaza etmesi ve verilen tedbirleri uyguladığına ilişkin Divana düzenli rapor sunması yer alıyor.
Uluslararası Adalet Divanı, Birleşmiş Milletler (BM) anlaşmaları ile uluslararası anlaşmalara konu sorunların çözümü konusunda BM yargı organı olarak görev yapıyor.
Güney Afrikanın İsrail’e karşı ICJde açtığı soykırım davası
1948 tarihli BM Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesinin 9. maddesi uyarınca, bir devletin sözleşmenin maddelerini ihlal etmesi durumunda, sözleşmeye taraf herhangi bir devlet, ihlalci devlet aleyhine ICJde dava açabiliyor.
Güney Afrika Cumhuriyeti, İsrailin 7 Ekimden bu yana Gazzede işlediği fiillerle Soykırımın Sözleşmesini ihlal ettiği gerekçesiyle 29 Aralıkta ICJde dava açarak İsrail aleyhine ihtiyati tedbir kararı alınmasını talep etti.
Güney Afrika, durumun aciliyeti sebebiyle ICJden tedbir kararına hükmetmesini talep ederken duruşmaların tamamlanmasının ardından Divan, tarafların beyanlarını ve delillerini inceleyerek karar için müzakerelere başlıyor.
Kararının açıklanması için hakimleri bağlayan bir son tarih bulunmamakla birlikte, Divanın önce yargılamalarına bakıldığından soykırım gibi aciliyet gerektiren durumlarda bu sürenin birkaç hafta olduğu görülüyor.
