İngiltere Başbakanı Boris Johnson, koronavirüs nedeniyle uygulanan kısıtlamaların kaldırılmasıyla toplumsal yaşamın normalleşmesiyle ilgili kademeli ve bir dizi koşulun yerine gelmesine bağlı olarak hayata geçirilecek planın ayrıntılarını açıkladı.
Johnson, televizyonlardan yayımlanan konuşmasında, evden çalışabilenlerin evden çalışmaya devam etmesi, sadece işini yapmak için gitmek zorunda olanların işlerine gitmeleri gerektiğini söyledi.
Başta inşaat ve imalat olmak üzere, işyerinden çalışmak zorunda olanların işbaşı yapmasının teşvik edildiğini aktaran Johnson, işe gitmek zorunda olanlara ise toplu taşımayı değil, özel araçlarını kullanmaları çağrısı yaptı.
İngilterede kısıtlamaların Covid-19 salgınının sağlık sisteminin kapasitesi üzerindeki etkileri, bir kişinin virüsü başka kaç kişiye bulaştırdığını gösteren R0 olarak da bilinen bulaştırma katsayısı ve yayılıma ilişkin verilerin değerlendirilmesi gibi bir dizi kritere göre hafifletilmesi öngörülüyor.
Jonhnson, İngilterenin koronavirüs kaynaklı can kayıplarının kontrol altına alma konusundaki kazanımlarını boşa çıkararak, ikinci bir sıçramanın ortaya çıkmasına izin vermesi şu aşamada delilik olur dedi.
İngiltere Başbakanı, daha erken saatlerde de hükümetin koronavirüs salgınıyla ilgili yeni mesajını duyurmuştu. Daha önce Evde Kal-Sağlık Sistemini Koru-Hayat Kurtar olan mesaj, Tedbiri Bırakma-Virüsü Kontrol Et-Hayat Kurtar olarak değiştirilmişti.
İngilterede koronavirüs vaka sayısındaki artışın hızlanmasının ardından 23 Martta sokağa çıkma kısıtlamaları getirilmişti.
İngilterede toplam vaka sayısı, 219 bin 183e yükselirken, can kaybı da 31 bin 855. Yeni vaka artışı devam etmesine karşın son dönemlerde artış hızında yavaşlama olduğu görülüyor.
Hangi kısıtlamalar hafifletildi?Johnson, açıkladığı planı toplumun normalleşmesine yönelik yol haritasının ilk taslağı olarak nitelendirdi.
Johnson, Bu hafta, kısıtlamaları sona erdirmenin zamanı değil. Bunun yerine, aldığımız önlemlerin değiştirilmesine yönelik ilk temkinli adımları atıyoruz diye konuştu.
Johnson, başta imalat ve inşaat olmak üzere işini evinden yapması mümkün olmayan kişilerin faal bir şekilde işe gitmeye teşvik edildiklerini söyledi.
Evden çalışabilenlerin ise bunu yapmaya devam etmeleri öngörülüyor. İşe gitmek zorunda olanlara toplu taşımayla değil, özel araçlarıyla işe gitmeleri çağrısı yapıldı.
Açık havada yapılabilecek egzersizlerle ilgili sınırlamalar kaldırıldı. Johnson, halkın artık parklarda güneşlenebileceğini ve aynı evde yaşadığı kişilerle birlikte açık havada spor yapabileceğini vurguladı.
Sosyal mesafe ile ilgili düzenlemeler ise korunacak. İş yerlerinde sosyal mesafenin korunmasına yönelik düzenlemelerin yapılması ve toplu alanlarda da sosyal mesafe kurallarının uygulanmaya devam edilmesi öngörülüyor.
Bundan sonrasına ilişkin kararlar nasıl alınacak?
Johnson, bundan sonraki adımların en erken 1 Haziranda atılmasını umduğunu belirtti.
Haziran başı itibarıyla bazı sınıflarda eğitimin yeniden başlaması ve bazı dükkanların tekrar açılması olasılık dahilinde. Ancak bu kararların alınması için bazı koşulların yerine gelmesi gerekiyor.
Johnson, Önümüzdeki iki ay boyunca, umut ya da ekonomik gerekliliklere göre hareket etmeyeceğiz. Bilim, veri ve kamu sağlığına göre hareket edeceğiz. Tüm bu kararların hepsinin koşulların yerine gelmesine ve bir dizi eğerin gerçekleşmesine bağlı olduğunu vurgulamak istiyorum dedi.
Johnson, restoran, kafe, pub ve bar gibi yerlerin ise en erken Temmuzda açılabileceğini belirtti.
Johnsonın bugünkü konuşmasında ısrarla üzerinde durduğu bir konu da R0 olarak da bilinen bulaşma katsayısı oldu.
Covid-19 gibi virüs kaynaklı hastalıklarda bir kişinin virüsü bulaştırdığı kişi sayısı olarak hesaplanan bulaşma katsayısının 1in altında tutulması hedefleniyor.
Johnson, bu katsayıyla ilgili halen bir miktar belirsizlik olsa da yapılan hesaplamalara göre R0ın 0.5 ile 0.9 arasında olduğunu söyledi.
İngiliz hükümetinin devreye soktuğu yeni Covid-19 uyarı sisteminde de düzeylerin R0 sayısı temelinde belirlenmesi öngörülüyor.
Hangi yeni uygulamalar getirildi?Johnsonın açıklamasıyla ilan edilen Covid-19 uyarı sistemi, 1den 5e kadar belirlenen düzeylerle salgının durumunun ciddiyetinin tespit edilmesi ve buna göre bazı önlemler alınması planlanıyor.
Bu uyarı sistemi, İngilterenin terör tehdidi için kullandığı sisteme benziyor ve en yüksek seviye olan 5, salgının yaygın bir şekilde sürdüğü ve fazla sayıda can kaybına yol açtığı, 1 ise tehdidin ortadan kalktığı anlamına geliyor.
Bu seviyenin yeni kurulan Ortak Biyogüvenlik Merkezi tarafından belirlenmesi öngörülüyor.
Johnson, bu seviyenin ağırlıklı olarak R0 katsayısı ile koronavirüs vaka sayısına bağlı olarak belirleneceğini ve sosyal mesafe önlemlerimiz konusunda ne kadar sıkı hareket etmemiz gerektiğini göstereceğini ifade etti.
Johnson, İşin özü, bu düzey ne kadar düşükse, önlemler de o kadar az olacak. Bu düzey ne kadar yüksekse, önlemler de o kadar katı ve sert olacak dedi.
İngiltere, R0 katsayısının 1in altına düşmesiyle şu anda 4ten 3üncü seviyeye geçiyor.
Johnsonın açıkladığı bir diğer yeni düzenleme de, havayoluyla ülkeye gelenlerle ilgili.
Johnson, vaka sayılarındaki artışın kontrol altına alınmasıyla birlikte ülke dışından yeni vakaların gelmesini önlemek adına yakın bir zaman içerisinde havayoluyla gelenlere karantina uygulamasına başlanacağını vurguladı.
Johnsonın açıklamalarına tepkiler neler?
İşçi Partisi lideri Keir Starmer, Johnsonın açıklamasının sorulara yanıt vermekten çok, daha fazla soru doğurduğunu söyledi.
Açıklamanın net olmadığını ve görüş birliği içermediğini aktaran Starmer, milyonlarca kişiye yalnızca 12 saat önceden haber vererek, işe gitmeleri ve bunu yaparken toplu taşıma kullanmamalarının söylendiğini belirtti.
İngilterenin önde gelen sendikalarından Unisonın Genel Sekreteri Dave Prentis, hükümetin bazı sektörlerde insanlara işbaşı yapma çağrısı yaparak hızlı hareket ettiğini ve güvenliği geri plana atmaması gerektiğini söyledi.
Prentis, Eğer güvenliğe azami önem verilmezse, o zaman vaka sayısı artar ve hem Ulusal Sağlık Sistemini hem de sosyal hizmetleri riske sokan ikinci bir dalga görülür dedi.
Prentis, hükümetin sağlık çalışanlarına koruyucu ekipman tedarikini garanti altına alması ve test sayısının artırılarak, temas takip programını yürürlüğe koyması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Liberal Demokrat Partinin başkan vekili Sir Ed Davey, hükümetin neden bu aşamada verdiği mesajları değiştirme ihtiyacı duyduğunu anlamadığını ifade etti.
Davey, İnsanların bu kadar zaman yoğun bir şekilde mücadele ettikleri şeyleri riske atıyor diye konuştu.
İskoçya Özerk Yönetimi Başbakanı Nicola Sturgeon, Jonhsonın açıklamasında getirilen düzenlemelerin sadece İngiltereyi kapsadığını daha güçlü bir şekilde vurgulaması gerektiğini söyledi.
İskoçya, Galler ve Kuzey İrlandanın kendi kısıtlamalarını uygulama yetkisi bulunuyor. İskoçya ve Galler, halka evde kalma çağrısı yapmayı sürdürürken, Kuzey İrlanda da kademeli bir şekilde normalleşmeye geçmeyi planladığını duyurdu.
