AKP iktidarının sanata bakış açısının bir göstergesi olarak okunabilecek karara göre, Devlet Tiyatroları ve Devlet Opera ve Balesine özerklik tanıyan maddeler, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin ilk kararnamelerinden biri ile iptal edildi.
AKPde Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı yapan Melih Gökçek, Periler Ülkesinde isimli heykeli Altınpark’tan kaldırtırken “Böyle sanatın içine tükürürüm” demiş, bu ifade medyada büyük bir tartışmanın da fitilini ateşlemişti.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile AKPnin, sözkonusu kurumların kapatılması için başlattıkları ilk girişim 2012 yılında gerçekleşti. Daha sonra 2015 yılında, Kültür ve Turizm Bakanlığı, iki kurumu lağvetmek amacıyla Türkiye Sanat Kurulu Yasa Tasarısı hazırlamış ancak kamuoyunun tepkisinin ardından tasarı geri çekilmişti.
Cumhuriyet Gazetesinin haberine göre, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile DT’nin kuruluş yasası olan 5441 sayılı yasanın adı “Devlet Tiyatroları Personeli Hakkında Yasa” ile DOB’un kuruluş yasası olan 1309 sayılı yasanın adı “Devlet Opera ve Balesi Personeli Hakkında Yasa” olarak değiştirildi.
Kurumun kendisine ait Disiplin Kurulu, repertuvarı ve oyunları belirlemede etkin kurul olan Edebi Kurul ile Yönetim Kurulu, kurumun bakanlıktan ayrı bütçesini sağlayan ilgili maddeleri de lağvedildi. Değişiklikler çerçevesinde artık DT’nin de DOB’un da genel müdürü ve bağlı il müdürlükleri de devre dışı kaldı. DT ve DOB’un pek çok ilde bulunan müdürlüklere bağlı Büyük Tiyatro, Küçük Sahne gibi sahneler ve her iki kurumun taşınmaz mal varlıkları da Cumhurbaşkanlığı’nın himayesine geçti.
DT ve DOB’da görevli sanatçılar, 657 sayılı Devlet Memurları Yasası’na bağlı olmakla birlikte, kurumun özerkliğini sağlayan ilgili yasalar gereğince, her sanat yılı sonunda kurum içinde bir sözleşme imzalıyordu. Her iki genel müdürlük de lağvedilince sanatçıların sözleşmeleri de askıya alındı. Kararname ile ayrıca her iki genel müdürlük Kültür ve Turizm Bakanlığı teşkilat yapısından da kaldırıldı.
Bununla birlikte, “Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları” başlığı altında “Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu” oluşturuldu. Yeni kararnameyle birlikte Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Türkiye’nin en zengin, en büyük kütüphanesi olan ve ayrı bir başkanlık olarak düzenlenen Milli Kütüphane Başkanlığı da “bakanlığın teşkilat şemasında” yer almadı. Kütüphane, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü içinde yapılandırıldı.
