AİHM, Büyük Daire’nin Eylül 2023’te verdiği Yüksel Yalçınkaya/Türkiye kararının ardından 5 grup halinde toplam bin dosyayı savunma yapması için 12 Aralık 2023’te Türk hükümetine bildirmişti.
Hukukçu ve insan hakları aktivisti Gökhan Güneş bu dosyalara ilişkin süreci ve yapılması gerekenleri yazdı. Güneş, X hesabından yayımladığı mesajında şu ifadelere yer verdi:
Hükümete, başvurulara ilişkin savunma ve görüşlerini sunması için 03/6/2024’e kadar süre tanınmıştır. Ancak bu sürenin, hükümetin talebi halinde uzatılma ihtimali vardır. Ek süre verilmesi durumunda, yeni belirlenen tarihin ne olduğuna dair başvuruculara bir bilgi verilmeyecektir.
AİHM, Hükümetten sadece maddi olgulara ilişkin görüş vermesini istemiştir. Örneğin, başvurucunun başvuru tarihinden sonra vefat ettiği veya böyle bir basvurucunun bulunmadığı vb. Bununla birlikte, dosyaların kabul edilebilir olup olmadığına ya da ihlal bulunup bulunmadığına dair savunma yapılmaması gerektiği vurgulanmıştır. Bunun anlamı, olağanüstü bir durum olmadıkça bu dosyaların hepsinde Yalçınkaya kararında olduğu gibi ihlal kararı verileceği ve başvurucuların yargılamalarının AİHM içtihatlarına uygun şekilde yeniden yapılmasının isteneceğidir.
Hükümetin savunmasını sunmasının ardından; bu savunma, temsilcisi olan başvurucularının temsilcilerine, diğer başvurucuların da kendilerine bildirilecektir. Bundan sonra ne yapılması gerektiği, AİHM’den gelecek yazıda anlatılacaktır. Herhangi bir cevap vermelerine gerek olmaksızın yalnızca bilgilendirme amaçlı bir mektup gelebileceği gibi; başvuruculardan, Hükümet savunmasına cevap vermeleri de istenebilir.
AİHM, yapılacak yazışmalarda Türkçe kullanımına izin vermiştir. Dolayısıyla, Hükümet savunmasına cevap verilmesi ya da bir yazışma yapılması gerektiğinde bu Türkçe yapilabilecektir. Ancak, AİHM’in göndereceği yazılar İngilizce veya Fransızca olacaktır.
Bu dosyalar aynı tarihte gruplar halinde topluca Hükümete tebliğ edildiğinden; süreçleri de büyük ölçüde aynı şekilde ilerleyecektir. Bu nedenle, herhangi bir başvurucuya veya temsilcisine bir mektup ya da bildirim gelmemiş olsa dahi eğer diğer başvuruculardan herhangi birine yapılması gereken işlemlere ilişkin olarak AİHM’den mektup geldiği öğrenilmişse, postaların veya eComms hesabının kontrol edilmesi ve gerekirse AİHM’le yazışma yapılması önemlidir. Ancak, dosya sayısı fazla olduğundan, başvuruculara gönderilen yazışmalar arasında 4-5 günlük farklar olabilir. Bu durumda, endişelenmeye gerek yoktur.
Başvurulara ilişkin kararın ne zaman verileceğine dair bir tahminde bulunmak şimdilik mümkün değildir. Ayrıca, bu başvurularla ilgili kararlar farklı tarihlerde de açıklanabilir. Ancak, karar açıklanmadan önce başvuruculara veya temsilcilere e-posta gönderilerek bilgi verilmektedir.
AİHM, sürecin aşamalarına ilişkin olarak veya başvuruculardan bir şey yapmalarını ya da cevap vermelerini istediğinde, bir yazı veya e-posta göndermektedir. Bu nedenle, yazışmaların iyi takip edilmesi önem taşımaktadır.
Bu başvurularda Yalçınkaya kararı emsal gösterildiğinden, büyük ihtimalle verildiğinde kesin olan bir kararla ihlale hükmedilecektir. Böyle bir karar verilmesi halinde, başvurucular hemen yargılamanın yenilenmesini talep edilebileceklerdir.
AİHMİN HÜKÜMETE TEBLİĞ ETTİĞİ 1.000 DOSYAYLA İLGİLİ BİLGİLENDİRME
AİHM Büyük Dairenin 26/9/2023te verdiği Yüksel Yalçınkaya/Türkiye kararının ardından 5 grup halinde toplam 1.000 dosyayı savunma yapması için 12 Aralık 2023te hükumete bildirmiştir.
Bu dosyalara ilişkin…— Dr. Gökhan Güneş (@drgokhangunes) January 2, 2024
