Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, cenazelerin kaldırıma gömülmesinin bir “işkence suçu” olduğuna dikkat çekiyor.
Mezarlıkların “bellek mekanları” olduğunu belirten Fincancı, mezarlığa ya da mezar yerine, gömme geleneklerine yönelik saldırılar ve eylemlerin aslında cenaze sahiplerine yönelik olduğunu söyledi.
İstanbul’da kaldırıma gömülen cenazelerle ilgili konuşan Fincancı Daha önce kimliklendirilmesi yapılarak defnedilmiş olanların bulunduğunu biliyoruz. Tümüne yönelik bir mezar açma ve üç yıla yayılan bir kimliklendirme daha doğrusu kimliklendirmeme ve bu şekilde gömme, yaşamını yitirenlerin yakınlarına yönelik kasıtlı bir acı vermektir. Dolayısıyla bu yapılanlar işkence suçu kapsamında değerlendirilmelidir” ifadelerini kullandı.
Kilyos’ta kaldırıma gömülen cenazelerinin DNA sonuçlarının geç verilmesine ilişkin de Fincancı, şunları söyledi:
Normal koşullarda bir örneğin karşılaştırmalı çalışması bir ayı geçmemektedir. İş yükü çok fazla olsa da bu gecikmeyi açıklamamaktadır. Yakınlardan alınan örneklerin geç ve uygun olmayan koşullarda iletilmiş olması, tekrarlanmak zorunda kalınması söz konusu olabilir. Bu durumda ise kimliklendirme tamamlanıp dokular ailelere teslim edilene kadar uygun koşullarda saklanması gerekmektedir. Nereye gömüldüğü bilinecek ve kimliklendirme tamamlandığında teslim edilmeyi kolaylaştıracak numaralandırmalar, kodlamalar ile gömülebilirler.”
Fincancı, şöyle devam etti:
Mezar yerlerine yönelik saldırılar insan hakları ihlalidir. Özellikle de yukarıda belirttiğim gibi ölenlerin yakınlarına yönelik bir hak ihlali olarak değerlendirilmelidir. Mezar açma ve inceleme süreçlerinin de yakınların acısını artırmayacak yöntemler gözetilerek yapılması gerekmektedir.”
